ABD’nin İran’daki Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerine yönelik 22 Haziran 2025’te gerçekleştirdiği hava saldırıları, uluslararası kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Birçok ülke ve lider, ABD’yi uluslararası hukuku ihlal ettiği gerekçesiyle kınarken, tek destek mesajı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’dan geldi. Saldırılar, 13 Haziran’da İsrail’in İran’a yönelik operasyonlarıyla başlayan gerilimi yeni bir boyuta taşıdı.
İsrail’den Trump’a Tebrik Mesajı
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump’ı nükleer tesislere yönelik saldırılar nedeniyle öven bir mesaj yayımladı. Netanyahu, önceden kaydedilmiş konuşmasında, “Tebrikler, Başkan Trump. İran’ın nükleer tesislerini hedef almak için cesur kararınız tarihi değiştirecek. Tarih, Trump’ın dünyanın en tehlikeli rejimini en tehlikeli silahlardan mahrum bıraktığını yazacak” dedi. İsrail, saldırıları destekleyen tek ülke olarak öne çıktı.
İran’dan Sert Kınama: “Tüm Seçenekler Masada”
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, ABD’nin saldırısını “BM Şartı’nı, uluslararası hukuku ve Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’nı ağır bir şekilde ihlal” olarak nitelendirdi. Arakçi, “Bu sabah yaşananlar çirkindir ve sonsuza kadar sürecek sonuçları olacaktır. İran, egemenliğini ve halkını savunmak için tüm seçenekleri saklı tutuyor” diyerek meşru müdafaa hakkını vurguladı. İran, tesislerde “kontaminasyon belirtisi” olmadığını bildirdi.
BM Genel Sekreteri’nden “Tehlikeli Tırmanış” Uyarısı
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres, ABD’nin İran’a yönelik saldırılarından duyduğu derin endişeyi ifade etti. Guterres, “Bu, zaten diken üstünde olan bir bölgede tehlikeli bir tırmanış ve uluslararası barışa yönelik doğrudan bir tehdittir. Çatışmanın kontrolden çıkma riski artıyor. Üye devletleri gerilimi düşürmeye ve BM Şartı’na uygun hareket etmeye çağırıyorum. Askeri çözüm yoktur, tek yol diplomasidir” dedi.
Yeni Zelanda ve Avustralya’dan Diplomasi Çağrısı
Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Winston Peters, Orta Doğu’daki askerî harekâtın endişe verici olduğunu belirterek, “Gerilimin tırmanmasından kaçınılmalı. Diplomasiye yönelik çabaları destekliyoruz ve tüm tarafları görüşmelere dönmeye çağırıyoruz” açıklamasını yaptı. Avustralya hükümet sözcüsü ise İran’ın nükleer ve balistik füze programlarının tehdit oluşturduğunu kabul etmekle birlikte, “Bölgedeki istikrarsızlık nedeniyle gerilimin azaltılması ve diyalog çağrısında bulunuyoruz” dedi.
Latin Amerika’dan Kınama Mesajları
Venezuela Dışişleri Bakanı Yvan Gil, ABD’nin İran’a yönelik saldırısını “İsrail’in talebi üzerine gerçekleştirilen bir bombardıman” olarak nitelendirerek kınadı. Gil, Fordo, Natanz ve İsfahan tesislerine yapılan saldırının uluslararası hukuka aykırı olduğunu vurguladı. Küba Devlet Başkanı Miguel Diaz-Canel de sosyal medyada yaptığı paylaşımda, ABD’nin uluslararası yasaları ihlal ettiğini belirterek saldırıları kınadı.
Uluslararası Toplumda Diplomasi Vurgusu
Meksika Dışişleri Bakanlığı tarafından sosyal medyadan yapılan paylaşımda ise taraflara itidal çağrısında bulunuldu. Uluslararası kamuoyu, ABD’nin İran nükleer tesislerine yönelik saldırısını büyük ölçüde eleştirdi. Çoğu ülke, bölgedeki gerilimin daha da artmaması için diplomasi ve diyalog çağrısında bulundu. ABD ise İran’a diplomatik kanallar üzerinden saldırının sınırlı olduğunu ve rejim değişikliği hedeflenmediğini bildirdi. Ancak İran’ın “tüm seçenekleri masada” açıklaması, bölgedeki gerilimin devam edebileceğine işaret ediyor.