ABD ekonomisi, son dönemde artan belirsizlikler ve dış ticaret gerilimlerinin etkisiyle yavaşlama sinyalleri veriyor. Zayıflayan istihdam rakamları, gerileyen tüketici harcamaları ve yükselen fiyat baskıları, ticaret savaşının ekonomiye olan yükünü daha somut hale getiriyor. Yılın ilk yarısında Wall Street, gümrük vergilerinin enflasyon üzerindeki etkisinin sınırlı kalacağı ve ekonominin dayanıklı olacağı yönünde iyimserdi. Ancak geçen haftaki ekonomik göstergeler bu güveni ciddi şekilde sarstı.
İSTİHDAM VERİLERİNDE DÜŞÜŞ VE İŞTEN AYRILANLARIN AZALMASI
Haftanın başında açıklanan istihdam rakamları, ekonomideki yavaşlamayı gözler önüne serdi. Yeni işe alımlar son yedi ayın en düşük seviyesine gerilerken, işini gönüllü olarak bırakan çalışanların oranı yüzde 2’ye indi. Bu durum, işgücü piyasasında hareketliliğin azaldığını gösteriyor. Çarşamba günü paylaşılan büyüme verileri yüzeyde olumlu görünse de detaylar dikkat çekici. İkinci çeyrekte yıllık bazda yüzde 3 büyüyen ekonomi, iç satışlarda yalnızca yüzde 1,2’lik bir artış gösterdi. Bu oran, 2022’den bu yana kaydedilen en düşük seviyeye işaret ediyor.
"EKONOMİK BİR SERAP" UYARISI
EY-Parthenon’un Baş Ekonomisti Greg Daco, yaşanan durumu “ekonomik bir serap” olarak tanımlıyor. Daco’ya göre, gümrük tarifelerinin yarattığı enflasyon baskıları artık daha net hissediliyor. Ayrıca, politik belirsizlikler ve göçmen karşıtı politikaların etkisiyle ekonomideki risk algısı artıyor, bu da büyüme beklentilerini olumsuz etkiliyor.
PCE ENDEKSİ VE ENFLASYONDA YÜKSELİŞ
Perşembe günü açıklanan Kişisel Tüketim Harcamaları (PCE) Endeksi verileri, fiyat baskılarının sürdüğüne işaret ediyor. Haziran ayında enflasyon oranları hızlanarak, Federal Rezerv’in (Fed) yüzde 2’lik hedefinin üzerinde seyretmeye devam etti. Buna karşın reel harcamalar sınırlı kaldı; Mayıs ayında yüzde 0,2 azalan tüketim harcamaları, Haziran’da sadece yüzde 0,1 artış gösterdi.
TEMMUZ AYI İSTİHDAM RAPORU HAYAL KIRIKLIĞI YARATTI
Haftanın son gününde açıklanan Temmuz istihdam verileri, beklentilerin oldukça altında kaldı. Yeni yaratılan istihdam sayısı yalnızca 73 bin olarak kayıtlara geçti. Ayrıca Mayıs ve Haziran aylarına ait iş gücü rakamları toplamda 258 bin kişi aşağı yönlü revize edildi. Bu, Mayıs 2020’den bu yana yapılan en büyük iki aylık istihdam düzeltmesi oldu ve iş piyasasındaki kırılganlığın altını çizdi.
TÜKETİCİ HARCAMALARINDA YAVAŞLAMA
Oxford Economics’den Michael Pearce, gümrük vergilerinin özellikle otomobil ve mobilya sektörlerinde tüketici harcamalarını yavaşlattığını belirtiyor. Vergi artışları öncesinde yaşanan “erken alım” dönemi canlılığı sona ererken, ticaret savaşının tüketici talebi üzerindeki olumsuz etkileri belirginleşiyor. Bu durum sadece tüketici cephesinde değil, şirket bilançolarında da hissediliyor. Whirlpool ve Procter & Gamble gibi büyük firmalar artan maliyetlerden doğrudan etkilenirken, Piper Sandler analisti Michael Kantrowitz, tüketici odaklı şirketlerin bu maliyet baskısından daha fazla etkilendiğini vurguluyor.
TEKNOLOJİ DEVLERİ DE RİSK ALTINDA
Teknoloji sektörünün devleri de bu ekonomik baskıdan tamamen muaf kalamıyor. Apple CEO’su Tim Cook, bu çeyrekte 1,1 milyar dolarlık gümrük vergisi maliyetiyle karşılaşacaklarını açıkladı. Shake Shack, Canada Goose ve Kellanova gibi tüketici hassasiyeti yüksek markalar ise fiyat artışlarının talebi azaltması nedeniyle zor bir finansal dönemden geçiyor.