ABD merkezli düşünce kuruluşu Stratfor’da yayımlanan analiz, 15 Ağustos’ta Alaska’da yapılacak Trump - Putin zirvesine dair olası gelişmeleri değerlendiriyor. Analizde, ABD Başkanı Donald Trump’ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapacağı görüşmenin Ukrayna’nın geleceği açısından kritik sonuçlar doğurabileceği belirtildi.
ZİRVEDE HANGİ BAŞLIKLAR ELE ALINACAK?
Trump ve Putin’in Alaska zirvesinde Ukrayna’daki savaş, olası bir ateşkes planı ve ikili ilişkiler masaya yatırılacak. Medya kaynaklarına göre görüşmede, Rusya’nın saldırılarını durdurması ve cephe hattını dondurması karşılığında mevcut işgal ettiği bölgelerin büyük bölümünü elinde tutmasına imkân tanıyacak öneriler gündeme geliyor.
Trump, basına yaptığı açıklamada “her iki tarafın da yararına olacak bazı toprak düzenlemeleri” ifadesini kullandı. Zelenskiy'nin Alaska'daki toplantıya katılıp katılmayacağı hala net değil. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamalarda Zelenskiy'nin katılmasına olumlu bakıldığı anlaşılıyor. Buna ek olarak Trump'ın Putin ile baş başa görüşmeye de sıcak baktığı biliniyor.
ABD'NİN UKRAYNA POLİTİKASI DEĞİŞTİ Mİ?
Analize göre Alaska zirvesinin zamanlaması hem Washington hem de Moskova açısından stratejik önem taşıyor. Seçim sürecinde Trump, savaşı hızla bitirme sözü vermişti. İlk aşamada Ukrayna’ya desteği kesme tehdidiyle Kiev’i anlaşmaya zorlamayı hedefleyen Washington, bu yaklaşımın sonuç vermemesi üzerine stratejisini değiştirdi.
Beyaz Saray, Ukrayna’ya daha olumlu mesajlar verirken Rusya’ya yönelik ekonomik baskıyı artırdı. Özellikle Rus petrolü ithal eden ülkelere ikincil gümrük vergileri getirme kararı, Moskova’yı müzakere masasına yaklaşmaya zorlayan adımlar arasında yer aldı.
Rusya, sahada yavaş ancak istikrarlı ilerleme kaydederken yaklaşan sonbahar ve kış koşullarının yeni kazanımları zorlaştıracağı belirtiliyor. Ayrıca petrol gelirlerindeki baskı ve yüksek enflasyon gibi ekonomik sorunlar, Moskova’yı diplomatik çözüme daha sıcak bakmaya yöneltebilir.
Putin'in Alaska Zirvesi'ne katılmasının ana nedenlerinden bazıları şunları; ABD'nin Rus petrolüne ek yaptırımlar yapmaması, Avrupa ve Britanya'nın saf dışı bırakılması ve tabii ki Ukrayna'da kendi lehine toprak kazanma ihtimali.
UKRAYNA KABUSU YAŞAYABİLİR
Rusya’nın talepleri arasında işgal ettiği toprakların tanınması, Ukrayna’nın NATO’ya katılmama garantisi, askeri kapasitesinin sınırlandırılması ve Zelenskiy’nin görevden alınması yer alıyor.
Trump yönetiminin Kırım’ı Rus toprağı olarak tanımaya hazır olduğu ve Ukrayna’nın bazı bölgelerinden vazgeçmesini şart koştuğu daha önce dile getirilmişti. Bu yaklaşım, Kiev’in güvenlik garantilerinden yoksun şekilde toprak kaybetmesi riskini artırıyor.
ANLAŞMANIN OLASI SONUÇLARI NELER?
Zirveden mevcut cepheleri korunması gibi bir karar çıkarsa, ABD'nin Kiev'e yaptırımlarının son bulması gündeme gelebilir. Bu durumda Ukrayna, ya zayıf güvenlik garantileriyle toprak kaybını kabul edecek ya da ABD desteğini yitirip yalnızca Avrupa desteğine dayanmak zorunda kalacak.
Her iki durumda da savaşın uzaması, Rusya’nın sahada daha fazla ilerleme elde etmesi ve nihai barışın daha zor koşullarda gerçekleşmesi ihtimali bulunuyor.
Stratfor analizine göre, Ukrayna’nın geleceğinde asıl belirleyici unsur hangi bölgelerin el değiştireceği değil, Rusya’nın gelecekteki saldırılarını caydırabilecek güvenlik garantilerinin sağlanıp sağlanamayacağı olacak.
Ancak bu bölgelerin statüsünden ziyade, Ukrayna’nın NATO üyeliği ve uzun vadeli güvenliği konusunda net bir anlaşma yapılması kritik görülüyor.
ZİRVE SONRASI OLASI SENARYOLAR NELER?
Alaska zirvesi sonrası üç temel senaryo öne çıkıyor: somut kararlar alınmadan sürecin devam etmesi, gevşek tanımlı bir çerçeve anlaşmasının imzalanması veya kısa süreli bir ateşkesin sağlanması.
Her senaryoda, Ukrayna’nın önümüzdeki dönemde önemli toprak kayıpları ve sınırlı güvenlik garantileriyle karşı karşıya kalma ihtimali yüksek. Analiz, zirve sonrası hemen sonuç alınmasa bile uzun vadede küçülmüş ve yeniden saldırı riski taşıyan bir Ukrayna ihtimalinin güçlü olduğunu vurguluyor.