Almanya’da bir estetik cerrahın sosyal medya paylaşımı, ülkede estetik operasyon reklamlarına dair emsal bir yargı kararına neden oldu. Frankfurt Eyalet Yüksek Mahkemesi, doktorun hastasının burun ameliyatı öncesi ve sonrası görüntülerini paylaşmasını “haksız rekabet” kapsamında değerlendirerek yasakladı.
“SOSYAL MEDYADA RİSKLİ AMELİYATLARA TEŞVİK OLUYOR”
Mahkeme, gerekçeli kararında söz konusu paylaşımların “sağlık açısından gereksiz ve riskli operasyonlara teşvik” niteliği taşıdığını vurguladı. Karara göre, Alman Sağlık Sektöründe Reklamcılık Kanunu’nun ilgili maddesi uyarınca, plastik cerrahi işlemlerinde kişinin operasyon öncesi ve sonrası görünümünü karşılaştırmalı biçimde göstermek yasak.
Mahkeme, bu tür görsellerin özellikle gençler ve sosyal medya kullanıcıları üzerinde yanıltıcı etkiler yaratabileceğine dikkat çekerek, “Tıbbi olarak gerekliliği kesinleşmemiş ve riskli olan cerrahi işlemler, bu paylaşımlar aracılığıyla teşvik edilebiliyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“YANILTICI REKLAMLAR KORUMA ALTINA ALINAN HAKLARI İHLAL EDİYOR”
Frankfurt Eyalet Yüksek Mahkemesi, alınan kararın amacının, bireylerin tıbbi açıdan gereksiz estetik operasyonlara yönelmesini önlemek olduğunu belirtti. Mahkeme ayrıca, bu tür reklamların kişilerin beden bütünlüğünü ve sağlık hakkını dolaylı olarak tehlikeye attığını ifade etti.
TEMYİZ YOLU AÇIK
Mahkeme, karara karşı temyiz yolunun açık olduğunu bildirdi. Kararın Almanya’da sağlık ve güzellik sektörü açısından emsal teşkil etmesi bekleniyor.
TÜRKİYE'DE 2023 YILINDA YASAKLANMIŞTI
Sağlık Bakanlığı’nın 29 Temmuz 2023’te Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren düzenlemesiyle, Türkiye’de doktorların ve sağlık kuruluşlarının sosyal medyada yaptığı tanıtım paylaşımlarına kısıtlama getirildi. Yeni yönetmelikle “öncesi-sonrası” fotoğraflar, ameliyat videoları ve sponsorlu sağlık reklamları yasaklandı.
Türkiye’de 29 Temmuz 2023’te yürürlüğe giren “Sağlık Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik”, sağlık alanında dijital tanıtımlara yeni kurallar getirdi. Yönetmelikle birlikte, Instagram, TikTok, Facebook ve benzeri sosyal medya platformlarında doktorların ve sağlık kuruluşlarının paylaşım yapma biçimi yeniden tanımlandı.
“ÖNCESİ VE SONRASI” PAYLAŞIMLAR TÜRKİYE’DE YASAKLANDI
Yeni düzenlemeyle birlikte, estetik operasyonlar ve tıbbi müdahalelere ilişkin “öncesi-sonrası” fotoğrafları artık tamamen yasaklandı. Bu tür görseller yalnızca hastadan yazılı onam alınması şartıyla ve filtre kullanılmadan paylaşılabilecek. Ayrıca bu gönderilerin yoruma ve beğeniye kapalı olması zorunlu hale getirildi.
Bu adım, sosyal medyada yanıltıcı ve etik dışı içeriklerin önüne geçmeyi, hastaların gerçek dışı beklentilere kapılmasını engellemeyi amaçlıyor.
HER PAYLAŞIMDA UYARI İBARESİ ZORUNLU
Yönetmelik kapsamında, tüm tanıtım veya bilgilendirme içeriklerinde şu uyarının yer alması zorunlu kılındı:
“Her cerrahi veya girişimsel işlemde sonuçlar kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. İşlem öncesinde hekiminizden detaylı görüş almanız önerilir.”
Bu ibarenin paylaşımın görünür kısmında bulunması gerekiyor. Böylece, sosyal medya kullanıcılarının tıbbi içeriklerden etkilenerek gereksiz operasyonlara yönelmesinin önüne geçilmesi hedefleniyor.
SPONSORLU SAĞLIK REKLAMLARI DA YASAKLANDI
Yönetmeliğe göre, sağlık alanındaki hiçbir içerik artık sponsorlu olarak yayımlanamayacak. Doktorlar ve sağlık kurumları, Instagram, YouTube, Facebook veya internet sitelerinde ücretli tanıtım veya öne çıkarma hizmeti kullanamayacak.
Bu uygulama ile sağlık hizmetlerinde tanıtım faaliyetlerinin etik sınırlar içinde, yalnızca bilgilendirme amacıyla yürütülmesi hedefleniyor.