Günlük hayatın koşuşturmacası içinde sık yaşanan yorgunluk, halsizlik ya da nefes darlığı, bazen sadece uykusuzluktan ibaret olmayabilir. Bu belirtilerin arkasında çoğu zaman göz ardı edilen bir durum yatıyor: Anemi, yani halk arasındaki adıyla kansızlık. Peki anemi nedir, neden olur ve tedavi edilmezse neler yaşanabilir?
Anemi Nedir?
Anemi, kandaki sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin (alyuvarların) veya bu hücrelerdeki hemoglobinin normalden düşük olması durumudur. Hemoglobin, vücuda oksijen taşıyan proteindir. Düşük hemoglobin, vücut dokularına yeterli oksijen gitmemesi anlamına gelir. Bu da hayati işlevlerin aksamasına neden olabilir.
Anemi Olunca Ne Oluyor?
Anemi geliştiğinde vücut, oksijen yetersizliğinden dolayı enerji üretmekte zorlanır. Bu da kişide halsizlik, nefes darlığı, baş dönmesi, çarpıntı gibi belirtilere yol açar. Uzun süreli ve şiddetli anemilerde organlar yeterli oksijen alamadığı için işlev kayıpları yaşanabilir.
Anemi Tehlikeli midir?
Anemi, nedenine ve şiddetine bağlı olarak tehlikeli olabilir. Hafif anemilerde günlük yaşamı aksatacak belirgin sorunlar olmayabilir. Ancak özellikle kalp hastalığı olanlarda, yaşlı bireylerde ya da gebelikte görülen anemiler ciddi riskler doğurabilir. Ağır anemiler, kalp yetmezliğine kadar giden komplikasyonlara neden olabilir.
Anemi Belirtileri Neler?
Aneminin en sık görülen belirtileri şunlardır:
- Sürekli yorgunluk ve halsizlik
- Solgun cilt
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi ve baş ağrısı
- Kalp çarpıntısı
- El ve ayaklarda soğukluk
- Tırnaklarda kırılganlık
- Konsantrasyon bozukluğu
Belirtiler kişiden kişiye değişebilir ve bazen sessizce ilerleyebilir.
Kansızlığa Ne İyi Gelir?
Anemi türüne göre tedavi değişir. En yaygın olanı demir eksikliği anemisidir. Bu durumda önerilen bazı besinler şunlardır:
- Kırmızı et, tavuk, balık
- Karaciğer ve sakatat
- Ispanak, pazı, brokoli gibi koyu yeşil sebzeler
- Yumurta
- Kuru üzüm, kuru kayısı
- C vitamini (demir emilimini artırır)
Demir takviyeleri, folik asit ya da B12 vitamini eksikliği varsa bunlar da doktor kontrolünde verilir.
Anemi Öldürür mü?
Tek başına hafif bir anemi genellikle ölümcül değildir. Ancak tedavi edilmemiş, ağır seyreden ve kronikleşmiş anemiler kalp yetmezliği, organ hasarı gibi hayati riskler doğurabilir. Özellikle yaşlılar, bebekler ve kronik hastalıkları olan bireyler için ciddi tehdit oluşturabilir.
Anemi Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Uzun süreli tedavi edilmeyen anemiler; kalp büyümesi, ritim bozuklukları, zeka gelişiminde gerilik (çocuklarda), doğum komplikasyonları (hamilelerde) gibi ciddi sonuçlara neden olabilir. Ayrıca bağışıklık sistemini de zayıflatır, enfeksiyonlara daha açık hale getirir.
Anemi Bir Kanser mi?
Hayır, anemi bir kanser değildir. Ancak bazı kanser türleri ya da kemoterapi gibi tedaviler anemiye yol açabilir. Ayrıca bazı anemiler, örneğin aplastik anemi ya da miyelodisplastik sendrom, kemik iliği hastalıklarına bağlı olarak gelişebilir ve bu hastalıklar lösemi gibi ciddi rahatsızlıklarla ilişkili olabilir.