Şirket kurmayı planlayan girişimcilerin en sık karşılaştığı sorulardan biri de “Anonim mi yoksa limited mi?” sorusudur. Anonim şirketler, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş yapısıyla özellikle büyük yatırımlar ve halka arz planları için tercih edilir. İşte anonim şirketlerin temel özellikleri, sermaye yapısı, yönetim ve vergisel yükümlülükleri.
ANONİM ŞİRKET TANIMI VE AMAÇLARI
Anonim şirket, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan, borçlarından dolayı yalnızca malvarlığıyla sorumlu bulunan şirket türüdür. Kanunen yasak olmayan her türlü ekonomik amaç için kurulabilir.
-
Ortaklık Yapısı: Tek ortaklı anonim şirket kurulabilir. Ortakların şirket borçlarına karşı sorumluluğu, koydukları sermaye ile sınırlıdır.
-
Sermaye Şartı: Asgari sermaye 50.000 TL’dir. Kayıtlı sermaye sistemini kabul eden halka açık olmayan anonim şirketlerde başlangıç sermayesi en az 100.000 TL olmalıdır.
-
Ödeme Şartı: Nakden taahhüt edilen payların en az 1/4’ü tescilden önce, kalan kısım 24 ay içinde ödenir.
SERMAYE VE PAY YAPISI
Anonim şirketlerde paylar hamiline veya nama yazılı olabilir ve halka arz edilebilir. Fikri mülkiyet hakları, marka, sanal ortamlar gibi devredilebilir malvarlığı unsurları ayni sermaye olarak konulabilir. Ancak kişisel emek, ticari itibar veya vadesi gelmemiş alacaklar sermaye olarak kullanılamaz.
YÖNETİM VE TEMSİL
Anonim şirketler, bir veya birden fazla üyeden oluşan yönetim kurulu tarafından yönetilir.
-
Yönetim kurulu üyeleri en çok 3 yıl süreyle seçilir.
-
Esas sözleşmede aksi belirtilmedikçe üyeler yeniden seçilebilir.
-
Yönetim kurulu üyelerine huzur hakkı, ücret, ikramiye ve kâr payı ödenebilir.
Bakanlık iznine tabi şirket türleri arasında bankalar, sigorta şirketleri, döviz büroları, bağımsız denetim şirketleri, teknoloji geliştirme bölgesi yöneticileri ve SPK’ya tabi şirketler yer alır.
TİCARET UNVANI KURALLARI
Anonim şirketlerin ticaret unvanı, işletme konularından en az birini içermelidir.
-
“Türk”, “Türkiye”, “Cumhuriyet”, “Milli” gibi ibareler Bakanlar Kurulu kararıyla kullanılabilir.
-
Holding olarak kurulacak şirketlerin unvanında “holding” ibaresi bulunması zorunludur.
-
Kamu kurumlarının veya uluslararası kuruluşların isimleri unvanda kullanılamaz.
VERGİSEL YÜKÜMLÜLÜKLER
Anonim şirketler Kurumlar Vergisi mükellefidir ve vergi matrahının %20’si oranında Kurumlar Vergisi öder.
-
Beyannameler: KDV, muhtasar, SGK primi, geçici vergi ve kurumlar vergisi beyannameleri elektronik ortamda verilir.
-
Kar Payı: Dağıtılan kar payları üzerinden %15 gelir vergisi stopajı yapılır.
-
Muhtasar Beyanname: Aylık veya çalışan sayısına göre üç ayda bir verilebilir.
-
Ba-Bs Formları: Takip eden ayın sonunda bildirilir.
LİMİTED VE ANONİM ŞİRKET FARKLARI
-
Pay Devri: Anonim şirketlerde pay devri daha kolaydır. Limited şirketlerde noter onayı gerekir.
-
Halka Açılma: Anonim şirketler halka açılabilir, limited şirketler açılamaz.
-
Sermaye: Limited şirketlerde asgari sermaye 10.000 TL iken anonim şirketlerde 50.000 TL’dir.
-
Tahvil İhracı: Anonim şirketler tahvil çıkarabilir, limited şirketler çıkaramaz.
-
Sorumluluk: Limited şirket ortakları kamu borçlarından sermaye oranında sorumlu iken anonim şirketlerde yönetim kurulu sorumludur.