Anayasa Mahkemesi (AYM), sokak hayvanlarına ilişkin yapılan yasal düzenlemelerin iptali için yapılan başvuruyla ilgili gerekçeli kararını yayımladı. CHP’nin, Hayvanları Koruma Kanunu’nda yapılan değişikliklerin Anayasa’ya aykırı olduğu yönündeki başvurusu daha önce reddedilmişti. Yüksek Mahkeme, ret kararının dayanaklarını kamuoyuna açıkladı.
DÜZENLEMENİN AMACI: “İNSAN SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ”
Kararda, kanunla yapılan değişikliklerin sahipsiz hayvanların sokakta kontrolsüz şekilde bulunmasının doğurabileceği riskleri azaltmayı hedeflediği belirtildi. AYM, sahipsiz hayvanların sahiplenilene kadar bakımevlerinde tutulmasını öngören düzenlemenin hem yaşam hakkı hem de kişinin maddi ve manevi varlığının korunması açısından gerekli bir önlem olduğu değerlendirmesinde bulundu. Yüksek Mahkeme, özellikle sokak köpeklerinin sahiplenilmeden bakımının devam ettirilmesinin insan sağlığı ve güvenliği yönünden tehlikeler doğurabileceğini, bu nedenle kanun koyucunun geniş bir takdir yetkisine sahip olduğunu vurguladı.
ÖTANAZİ DÜZENLEMESİ: “İSTİSNAİ VE ŞARTLI”
Kararda, belirli durumlarda bakımevine alınan köpeklere ötanazi uygulanmasına ilişkin hüküm de ele alındı. AYM, bu uygulamanın ancak istisnai koşullar altında yapılabileceğinin altını çizerek, düzenlemenin kişinin maddi ve manevi varlığının korunması ve çevre hakkının devlete yüklediği yükümlülükler kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Mahkeme, insan yaşamının ve vücut bütünlüğünün korunmasının öncelikli olduğunu vurguladı.
BELEDİYELER İÇİN GETİRİLEN SORUMLULUK VE CEZA
AYM, kanunla belediyelere verilen “sahipsiz hayvanlara ilişkin gerekli tedbirleri alma” yükümlülüğünün altını çizerek, bu yükümlülük yerine getirilirken en az zarar verecek yöntemlerin tercih edilmesi gerektiğini hatırlattı. Belediye başkanları ve ilgili yetkililere getirilen 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası düzenlemesi hakkında ise Mahkeme, bunun caydırıcılık amacı taşıdığını belirtti. Kararda, cezai yaptırımın sınırlarının açıkça tanımlandığı ve suç-ceza ilişkisi bakımından anayasal bir sorun bulunmadığı ifade edildi.
“CEZA, HEDEFLENEN AMACA UYGUN”
Yüksek Mahkeme, bakımevi kurulması ve sahipsiz hayvanların toplanması için ayrılan kaynağın doğru kullanılmasının kritik önemde olduğunu vurguladı. Bu yükümlülüğün ihlali halinde öngörülen hapis cezasının, düzenlemenin amacına ulaşması açısından uygun bir araç olduğu belirtildi. AYM, insan sağlığına yönelik tehlike oluşturan ancak doğrudan zarar vermemiş eylemler için dahi hürriyeti bağlayıcı ceza öngörülmesinin anayasal açıdan engel teşkil etmediğini kaydetti.
