Karar'dan Büşra Cebec'nin haberine göre Dilovası’nda Ravive Kozmetik’e ait üretim tesisinde çıkan ve 7 işçinin yanarak yaşamını yitirdiği yangına ilişkin soruşturma tamamlandı. Gebze Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamede, firma sahipleri İsmail ve Altay Ali Oransal, Aleyna Oransal ve Gökberk Güngör hakkında “olası kastla öldürme” suçundan 7’şer kez hapis cezası talep edildi.
YEŞİL PASAPORT DETAYI İDDİANAMEDE YER ALDI
İddianamenin dikkat çeken bölümlerinden biri, yangın sonrası yurt dışına çıkmaya çalışırken yakalanan firma sahiplerinin üzerlerinden çıkan pasaportlar oldu. Şüphelilerin bordo pasaportlarının yanı sıra, yalnızca belirli kamu görevlileri ve yüksek ihracat hacmine sahip iş insanlarına verilen hususi damgalı, yani yeşil pasaport taşıdığı tespit edildi. Üzerlerinde ayrıca farklı para birimlerinde nakit para bulunduğu belirtildi.
MEVZUAT VE ŞİRKET VERİLERİ ARASINDAKİ UÇURUM
Yasal düzenlemelere göre, kamu görevlisi olmayan şirket ortaklarının yeşil pasaport alabilmesi için son üç yılın ortalamasında en az 10 milyon dolar ihracat yapmış olması gerekiyor. Ancak iddianameye yansıyan mali veriler, şirketin bu kriterle örtüşmediğini ortaya koydu.
Şirketin vergi kayıtlarına göre 2022 yılında beyan edilen vergi matrahı yalnızca 27 bin 982 TL olarak yer aldı. 2023 ve 2024 yıllarında bu rakam sırasıyla 1,4 milyon TL ve 1,8 milyon TL’ye yükselse de, söz konusu tutarların 10 milyon dolarlık ihracat şartını karşılamadığına dikkat çekildi.
ÜRETİM KOŞULLARI VE İHRACAT İDDİASI ÇELİŞKİSİ
İddianamede, firmanın tek üretim tesisinin yangının çıktığı fabrika olduğu, işçilerin büyük bölümünün sigortasız ve iş güvenliği önlemleri olmadan çalıştırıldığı bilgileri yer aldı. İşçilerin uzun saatler düşük ücretlerle çalıştığı, çocuk işçilerin de tesiste bulunduğu belirtildi. Bu tablo, şirketin “yüksek ihracat yapan” bir profil çizmesiyle çelişen unsurlar arasında gösterildi.
“HAYALİ İHRACAT MI, VERGİ KAÇIRMA MI?” SORUSU
Ortaya çıkan veriler kamuoyunda, ihracat rakamlarının gerçeği yansıtıp yansıtmadığı ya da vergi beyanlarında usulsüzlük olup olmadığı sorularını gündeme getirdi. İddianamede, ihracat ve vergi matrahları arasındaki farkın hayatın olağan akışına aykırı olduğu vurgulandı.
CHP’Lİ KARASU: “UTANMAZLIĞIN FOTOĞRAFI”
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ulaş Karasu, iddianamede yer alan yeşil pasaport detayını TBMM gündemine taşıdı. Karasu, yaşananları “utanmazlığın fotoğrafı” olarak nitelendirerek, denetimsizlik ve bürokratik zafiyet iddialarına dikkat çekti.
BAKAN IŞIKHAN’A SORU ÖNERGESİ
Karasu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde, yıllık kazancı 2 milyon TL’nin altında görünen bir şirketin nasıl 10 milyon dolarlık ihracat şartı aranan yeşil pasaportu alabildiğini sordu. Önergede, ihracatın gerçek olması halinde işçi güvenliğine neden yatırım yapılmadığı, hayali olması durumunda ise bu ayrıcalığın hangi denetim eksikliğiyle sağlandığı sorularına yanıt istendi.
Dilovası’ndaki facia ve ardından ortaya çıkan yeşil pasaport tartışmasının, yargı süreci ve Meclis çalışmalarıyla birlikte önümüzdeki dönemde de gündemde kalması bekleniyor.