Futbolda 2025 yılı itibarıyla yürürlüğe giren IFAB kuralları, özellikle ele çarpan top, vücuttan seken top ele çarparsa penaltı mı olur, hangi durumlarda penaltı verilir, hangi durumlarda verilmez gibi sıkça tartışılan konulara açıklık getirdi. Haberin Burada'nın haberine göre, bu yeni kurallar, hakem kararlarının daha standart hâle gelmesini hedefliyor. Peki yeni kurallara göre ele çarpan top penaltı mı sayılır, hangi elle oynama pozisyonu cezalandırılır, destek eli ve omuz hizası neye göre belirlenir? İşte 2025 IFAB kararlarıyla yürürlüğe giren tüm detaylar…
Vücuttan seken top ele çarparsa penaltı mı olur, 2025 kuralları ne diyor?
2025 yılında IFAB tarafından yapılan düzenlemeye göre, artık her ele çarpan top otomatik olarak penaltı sayılmayacak. Özellikle vücuttan sekerek ele çarpan toplar konusunda hakemlerin takdir hakkı değil, net kurallar belirleyici olacak.
Vücuttan seken top eğer kasıtsız bir şekilde savunma oyuncusunun destek koluna çarparsa, bu durum elle oynama sayılmayacak.
Destek eli, yani oyuncunun dengesini sağlamak amacıyla yere temas eden kolu, bu tip durumlarda istisna olarak değerlendiriliyor.
Ancak top hücum eden takımın oyuncusunun eline çarpıp avantaj sağlarsa veya gol olursa, kasti olmasa bile bu pozisyon elle oynama olarak değerlendirilecek.
Ele çarpan top hangi durumlarda penaltı olur, IFAB ne diyor?
IFAB’ın 2025’te güncellediği kural kitapçığında penaltı gerektiren elle oynama pozisyonları çok net şekilde tarif edildi. İşte yeni düzenlemeye göre ele çarpan topun penaltı olacağı durumlar:
Top, omuz hizasının üzerindeki açık durumda olan ele veya kola çarparsa, kasıt aranmaz ve bu pozisyon penaltı olarak değerlendirilir.
Eğer oyuncunun kolları doğal olmayan şekilde vücuttan uzak ve açık durumdaysa ve top ele çarpıyorsa, bu da penaltı sebebidir.
Oyuncunun kolu doğal pozisyonunda değilse, yani örneğin bir kayma müdahalesinde vücutla birlikte yere paralel açılmışsa ve topa temas ederse, cezalandırılır.
Özellikle hücum eden takımın oyuncusu topu kontrol ederken eline çarptıysa ve bu pozisyon golle veya gol pozisyonuyla sonuçlanırsa, yine elle oynama olarak değerlendirilir.
Ele çarpan top hangi durumlarda penaltı sayılmaz?
Her ele çarpan pozisyonun cezalandırılmadığını belirten IFAB, 2025 yılında yürürlüğe giren yeni kurallarda şu istisnalara yer verdi:
Vücuttan sekerek ele gelen top, eğer kol doğal konumdaysa, penaltı sayılmaz.
Savunma oyuncusunun dengesini sağlamak amacıyla yere koyduğu destek koluna çarpan top cezalandırılmaz.
Oyuncu topa arkası dönükken ve top beklenmedik şekilde ele temas ederse, hakem buna ceza vermez.
Elin veya kolun gövdeye bitişik ve doğal konumda olması durumunda top ele çarparsa, bu da cezalandırılmaz.
IFAB 2025 elle oynama kurallarıyla neleri değiştirdi?
IFAB (International Football Association Board), 2 Mart 2025'te İskoçya'nın Aberdeen kentinde yaptığı toplantıda, futboldaki elle oynama kuralı üzerine 1902 yılından bu yana en büyük değişiklikleri hayata geçirdi.
Haberin Burada'nın haberine göre, alınan kararlar şu şekilde özetlenebilir:
Elle oynama artık daha çok bağlam içinde değerlendirilecek.
Hakemler, pozisyonun doğal akışı içinde kolun konumunu ve oyuncunun niyetini dikkate alacak.
Her ele çarpan top, penaltı veya faul olarak değerlendirilmeyecek.
Bu düzenlemeler, özellikle VAR incelemelerinde tutarlılık sağlamak amacıyla yapıldı.
Elle oynama ve penaltı kararlarında neler değişti?
Yeni düzenlemelerle birlikte hakemlerin ele çarpan pozisyonlara dair yorum alanı daraltıldı. Böylece farklı liglerde, farklı hakemlerin benzer pozisyonlara farklı karar vermesi engellenmeye çalışılıyor.
Yeni sistemde hakemlerin şu kriterleri dikkate alması bekleniyor:
Elin konumu doğal mı?
Oyuncunun hareketi topa doğru mu, yoksa top oyuncuya mı geldi?
Top savunma oyuncusunun vücudundan mı sekti?
Pozisyonda avantaj sağlayan taraf kim?
Kastî bir elle oynama var mı?
Hücum eden takımın eliyle gol atması hâlinde ne olur?
Bu konudaki en net değişikliklerden biri, hücum eden takımın oyuncusunun eline top çarpması durumunda yapılan düzenleme oldu:
Top hücum eden oyuncunun eline kasti olmasa bile çarparsa ve ardından gol olursa, gol iptal edilir.
Aynı şekilde avantaj sağlanması (örneğin asist yapılması) durumunda da pozisyon iptal edilir.
Bu uygulama, savunma ve hücum oyuncuları için farklı kriterler getirdiği için sıkça tartışılmakta.
Sıkça Sorulan Sorularü
Vücuttan seken top ele çarparsa penaltı mı olur?
Hayır, top vücuttan sekerek ele çarparsa ve el doğal pozisyondaysa bu penaltı değildir.
Elle oynama kuralları 2025 yılında değişti mi?
Evet, IFAB 2025 yılında elle oynama kurallarında önemli güncellemeler yaptı.
Destek koluna çarpan top penaltı mı?
Hayır, destek kolu yere temas ediyorsa ve denge sağlamak için oradaysa penaltı sayılmaz.
Kasti olmayan elle oynama penaltı olur mu?
Kasıtsız durumlarda bazı özel kriterler aranır. Elin konumu ve avantaj sağlanıp sağlanmadığı dikkate alınır.
Ele çarpan top gol olursa ne olur?
Eğer top hücum oyuncusunun eline çarpıp gol olursa, kasti olmasa bile gol iptal edilir.