Osmanlı döneminde devletin en önemli yönetici kadrolarını yetiştiren Enderun Mektebi, köklü tarihi ve eğitim anlayışıyla dikkat çekiyor. Günümüzde bu ismi taşıyan birçok özel ve kamu eğitim kurumu bulunsa da, asıl Enderun sistemi 15. yüzyılda Osmanlı sarayında oluşturulmuştu.
ENDERUN MEKTEBİ NEDİR?
Enderun Mektebi, Osmanlı sarayında devlet yöneticileri, bilim insanları, sanatkârlar ve askerler yetiştirmek amacıyla kurulmuş bir eğitim kurumudur. Saray okulunun en temel özelliği, öğrencilerin hem akademik hem de ahlaki yönden eğitilmesidir. Osmanlı’da liyakate dayalı yönetim anlayışının en önemli unsurlarından biri olarak kabul edilir.
ENDERUN MEKTEBİ NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Enderun sistemi, Osmanlı’nın kuruluş döneminde devletin yönetici ihtiyacını karşılamak üzere geliştirilmiştir. Bu modelin temelleri I. Murad döneminde atılmış, II. Murad ve özellikle Fatih Sultan Mehmet döneminde kurumsallaşmıştır. Fatih, İstanbul’un fethinden sonra saray içindeki eğitim sistemini yeniden düzenleyerek Enderun Mektebi’ni bugünkü anlamda bir “devlet akademisi” haline getirmiştir.
ENDERUN MEKTEBİNİ HANGİ PADİŞAH KURDU?
Tarihçiler, Enderun Mektebi’nin temellerini atan padişahın II. Murad, kurumsal yapısını oluşturan ve tam anlamıyla geliştirenin ise Fatih Sultan Mehmet olduğunu belirtir. Fatih döneminde okul, Topkapı Sarayı içinde faaliyet göstermeye başlamış ve Osmanlı idaresinin beyin kadrosunu yetiştiren merkez olmuştur.
ENDERUN MEKTEBİ NE YETİŞTİRİR?
Enderun Mektebi, devletin üst düzey yöneticilerini, vezirlerini, elçilerini, bürokratlarını ve askeri komutanlarını yetiştirirdi. Eğitim müfredatında matematik, tarih, edebiyat, hat, musiki, Arapça, Farsça, beden eğitimi ve yönetim dersleri bulunuyordu. Öğrenciler sadece bilgiyle değil, disiplin ve devlet terbiyesiyle de donatılıyordu.
ENDERUN MEKTEBİ NERELERDE VAR?
Günümüzde “Enderun Mektebi” ismini taşıyan çeşitli özel okullar, kurslar ve belediye destekli eğitim merkezleri bulunmaktadır. Bu kurumlar Osmanlı’daki orijinal modelin çağdaş bir yorumunu benimseyerek liderlik, sanat ve kültürel eğitimler sunmaktadır. Özellikle İstanbul, Ankara, Konya ve Bursa gibi şehirlerde bu isimle faaliyet gösteren eğitim kurumları dikkat çekmektedir.
ENDERUN MEKTEBİ KİMİN?
Tarihsel olarak Enderun Mektebi, Osmanlı Sarayı’na bağlı bir devlet kurumu idi. Modern dönemde bu ismi kullanan kurumlar ise çoğunlukla özel girişimciler, belediyeler veya vakıflar tarafından yönetilmektedir.
ENDERUN MEKTEBİ ÜCRETLİ Mİ?
Osmanlı döneminde Enderun öğrencileri tamamen devlet himayesindeydi ve eğitim ücretsizdi. Hatta öğrencilerin kıyafet, yiyecek ve barınma ihtiyaçları da saray tarafından karşılanırdı. Günümüzdeki Enderun adını taşıyan kurumlar ise genellikle özel okul statüsünde olup, ücretli eğitim vermektedir. Ancak bazı belediyelere bağlı “Enderun Akademileri” ücretsiz kurslar düzenlemektedir.
