Dünya

Ermeni iş insanı Gazze'de savaş suçu mu işledi?

Birleşik Krallık merkezli insan hakları grubu, Gazze İnsani Yardım Vakfı’nın (GHF) yönetim kurulu başkanlığını yaptığı öne sürülen Ermeni iş insanı David Papazian hakkında, savaş suçları iddialarıyla Ermenistan’da suç duyurusunda bulundu.

Arap İnsan Hakları Örgütü (AOHR), yaptığı yazılı açıklamada Ermenistan Başsavcılığı’na başvurarak Papazian hakkında acil soruşturma başlatılmasını talep etti. Açıklamada, Papazian’ın Gazze Şeridi’nde savaş suçu ve insanlığa karşı suç teşkil edebilecek eylemlere karışmış olabileceğine dair “inandırıcı kanıtlar ve belgeler” bulunduğu belirtildi.

ABD ve İsrail destekli GHF, kuşatma altındaki Gazze’de gıda dağıtım sürecinin militarize edilmesi nedeniyle uluslararası yardım kuruluşlarının tepkisini çekmişti. Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) gibi kuruluşlar, vakfı “açlığı ve insanlık dışı koşulları kurumsallaştırmakla” suçlamıştı.

YARDIM KUYRUKLARINDAKİ CAN KAYIPLARINDAN SORUMLU MU?

Birleşmiş Milletler verilerine göre, GHF merkezleri veya dağıtım noktaları çevresinde yardım almaya çalışan en az 1.800 Filistinli hayatını kaybetti, 13.500’den fazlası yaralandı. GHF ise bu ölümleri reddederek BM verilerinin “yanlış ve yanıltıcı” olduğunu savundu.

AOHR’nin şikayet dilekçesinde, “Bu can kayıpları, GHF’nin operasyonel yapısına ve liderliğinin uluslararası hukuka göre suç teşkil eden eylemleri kolaylaştırma ihtimaline ilişkin ciddi endişeler yaratmaktadır” ifadelerine yer verildi.

Şikayete göre, GHF hem ABD’nin Delaware eyaletinde hem de İsviçre’nin Cenevre kentinde kayıtlı. İsviçre kayıt belgelerinde Papazian’ın vakfın üç liderinden biri olarak yer aldığı iddia ediliyor. AOHR, bu ikili yapının “karar alma süreçlerini ve finansman kaynaklarını gizlemek amacıyla kasıtlı olarak tasarlandığını” öne sürüyor.

BAE İLE İŞ BAĞLANTILARI BELİRLEYİCİ OLDU MU?

43 yaşındaki Papazian, Orta Doğu’da birçok ticari girişimde yer aldı ve Ermenistan ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında iş ilişkilerinin gelişmesinde rol oynadı. 2019-2024 yılları arasında Ermenistan Ulusal Çıkarlar Fonu (ANIF) CEO’luğu görevinde, BAE merkezli Masdar firmasıyla 174 milyon dolarlık güneş enerjisi yatırımı gibi büyük anlaşmalar imzaladı.

Papazian, aynı zamanda Air Arabia ile ANIF’in ortak girişimi olan ancak 2024’te tasfiye edilen Fly Arna havayolunun da yönetim kurulu başkanlığını yürüttü. Ocak 2024’te ANIF’teki görevinden “yönetim zafiyetleri” gerekçesiyle alınan Papazian’ın, GHF’de ise “sivil kayıplara yol açan yardım modeli” tasarlayıp uygulamaya koyduğu iddia ediliyor.

AOHR, GHF’nin İsrail hükümetinin savaş stratejileri doğrultusunda kurulduğunu, BM yardım ajanslarını devre dışı bırakmayı amaçladığını öne sürdü. Şikayette, Papazian’ın BM raporlarında belgelenen “açlığı silah olarak kullanma” dahil soykırım iddialarını bildiği, ancak “maddi çıkar” amacıyla projelere devam ettiği belirtildi.

Associated Press’in 3 Temmuz tarihli araştırmasında, GHF bünyesinde çalışan ABD’li müteahhitlerin yardım bekleyen Filistinlilere gerçek mermi, ses bombası ve biber gazı kullandığı belgelendi. Eski bir ABD özel kuvvetler mensubu olan Anthony Aguilar, İsrail güçlerinin çocuklara ateş açmaya hazırlandığını gördüğünü ve silahsız sivillerin vurulduğunu açıkladı.

ERMENİSTAN’IN ULUSLARARASI YÜKÜMLÜLÜKLERİ

AOHR, Papazian’ın Ermenistan vatandaşı olması nedeniyle, yurt dışında işlenen suçların Ermenistan yargısının yetki alanına girdiğini hatırlattı. Dilekçede, Cenevre Sözleşmeleri, Soykırım Sözleşmesi ve Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Statüsü uyarınca yargılama yapılabileceği vurgulandı.

AOHR, BM raporları, iç yazışmalar ve mali kayıtlar dahil kanıtları savcılığa sunduğunu, yeterli delil bulunması halinde Papazian hakkında dava açılması gerektiğini belirtti. Grup, davanın Ermenistan’ın “uluslararası adalet ve hukuka bağlılığını” göstereceğini ifade etti.

Orta Doğu Eye, Ermenistan Başsavcılığı ve GHF’ye yorum için ulaştığını ancak yanıt alamadığını bildirdi. Papazian ise yorum yapmayı reddetti.