Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani ile Şam'da gerçekleştirdiği görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında açıklamalarda bulundu. Başta ikili ilişkiler olmak üzere kapsamlı bir görüşme gerçekleştirdiklerini belirten Fidan, bölgesel güvenlik ve Suriye'nin istikrarına yönelik tehditleri ele aldıklarını ifade etti.
BAKAN FİDAN: "SDG'NİN BELLİ FAALİYETLERİNİ İSRAİL İLE KOORDİNASYON İÇERİSİNDE GÖTÜRÜYOR OLMASI BÜYÜK BİR ENGEL TEŞKİL ETMEKTE"
Fidan, Suriye'nin istikrarının Türkiye'nin istikrarı demek olduğuna dikkati çekerek, bunun Türkiye için fevkalade önemli bir konu olduğunu söyledi. Suriye'de SDG adını kullanan terör örgütü PKK/YPG ile ilgili konuyu da masaya yatırdıklarını belirten Fidan, şu ifadeleri kullandı:
"Maalesef, değerli meslektaşımın da ifade ettiği gibi, orada kendi izlenimleri, (SDG'nin) çok fazla ilerleme kaydetmeye niyeti olmadıklarını görüyoruz. Burada tabii bunun sebepleri üzerinde de konuştuk. Orada SDG'nin belli faaliyetlerini İsrail ile koordinasyon içerisinde götürüyor olması gerçeği, aslında Şam ile yürütülen görüşmelerde de şu anda büyük bir engel teşkil etmekte."
"SEZAR YASASI'NIN KALDIRILMASI BÖLGE İSTİKRARINA YAPILACAK BÜYÜK BİR KATKI"
Diğer taraftan son bir yılda çok büyük ilerleme sağlandığına işaret eden Fidan, istikrar ve güvenlik konusunda katedilen mesafeye dikkati çekti. ABD Senatosunun Suriye'ye yaptırımlar getiren Sezar Yasası'nı yürürlükten kaldırmasıyla artık yatırımların bu ülkeye gelecek olmasının büyük avantaj olduğunu vurgulayan Fidan, bu konuda başta ABD Başkanı Donald Trump olmak üzere Washington yönetimine teşekkür edilmesi gerektiğini belirtti.
Fidan, konuyla ilgili şunları kaydetti:
"Sezar Yasası'nın kaldırılması bölge istikrarına yapılacak büyük bir katkı. Ben Suriye'deki kardeşlerimizin de bu fırsatı en iyi şekilde değerlendireceklerini düşünüyorum."
HEYETTE MİLLİ SAVUNMA BAKANI GÜLER VE MİT BAŞKANI KALIN DA YER ALDI
Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’ya ev sahipliği için teşekkür eden Fidan, Suriye özgürleştirildikten sonra ziyarette bulunan ilk dışişleri bakanının kendisi olduğunu hatırlattı. Tam bir sene önce ziyarette bulunduğunu anımsatan Fidan, ülkenin özgürleşmesinin birinci yılında da yine Suriye’de bulunmanın gururunu yaşadığını dile getirdi.
Ziyaretin 3+3 formatı kapsamında gerçekleştiğini vurgulayan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın’la Suriye’ye geldiklerini belirtti. Cumhurbaşkanı Şara ve Şeybani başta olmak üzere birçok yetkiliyle verimli görüşmelerde bulunduklarını dile getiren Fidan, bölgesel, ikili ve Suriye’ye ait konuları teker teker stratejik işbirliğine yakışır ve detaylı şekilde ele aldıklarını vurguladı. Fidan, Türkiye'nin Suriye'nin istikrarına verdiği önemin altını çizerek, Türkiye’nin bunun için elinden gelen yardımı ve işbirliğini göstermeye her zaman hazır olduğunu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da bu konuda özellikle çok hassas olduğunu aktardı.
ANKARA İSRAİL'İN BÖLGEDE YAYILMACI POLİTİKALAR İZLEMEMESİ GEREKTİĞİNİ VURGULADI
Bakan Fidan, Ankara'nın Suriye ile İsrail arasındaki müzakerelerin sonuca ulaşmasını beklediğini ve bunun Suriye ve bölgenin istikrarı hususunda önemini vurguladı. İsrail'in "bölgede yayılmacı" politikalar izlemek yerine, bölge ülkeleriyle karşılıklı rızaya dayanan bir anlaşma ve anlayış birliğinde olmasının bölgenin istikrarı ve küresel güvenliğe katkı yapacak bir husus olduğuna değinildi.
Suriyeli yetkililerle Şam'ın "SDG" adını kullanan terör örgütü PKK/YPG ile yürüttüğü müzakerenin gidişatıyla ilgili görüş alışverişinde bulunduklarını aktaran Fidan, Türkiye'nin bu konudaki perspektifini koruduğunu bildirdi. Fidan, terör örgütü SDG'nin Suriye yönetimine "diyalog ve uzlaşma yoluyla" entegre olmasının ve Suriye'nin istikrar, bütünlük ve refaha kavuşmasının önünde engel olmaktan çıkmasının önemine dikkati çekti. Terör örgütü DEAŞ ile mücadelenin önemine atıfta bulunan Fidan, Suriye'nin terör örgütüyle mücadeleye yönelik uluslararası koalisyonun üyesi olduğu ve bu hususta çok ciddi çaba ortaya koyduğunu belirtti.
"SURİYE YÖNETİMİ İSTİKRARI SAĞLAYAN BİR YÖNETİM ORTAYA KOYDU"
Fidan, terörle mücadele çabalarının daha da ilerletilmesi ve bunun için neler yapılabileceğinin ele alındığını dile getirerek, iki ülke ilişkilerinin de gündemde olduğunu söyledi. Başta ticaret, mültecilerin onurlu ve gönüllü şekilde geri dönüşü, lojistik, enerji gibi konuların ele alındığını aktaran Fidan, şöyle konuştu:
"Suriye'de geçtiğimiz bir yıl içerisinde hem biz hem bütün dünya gördü ki Suriye yönetimi, Sayın Ahmed Şara yönetiminde; liderliğinde, gerçekten istikrarı sağlayan, bütünlüğü de mümkün oldukça güçlendirmeye çalışan bir yönetim ortaya koydu."
Türkiye'nin bundan teröre zemin verilmemesi ve ticaretin geliştirilmesi dolayısıyla duyduğu memnuniyete işaret eden Fidan, buna yönelik katkılara devam edilmesi gerektiği mesajını verdi. Bu çerçevede Türkiye ile Suriye arasındaki sınır ticareti, bağlantısallık gibi konuların önemine değinen Fidan, iki ülkenin birbirleri üzerinden farklı bölgelere ulaşım sağlayabileceğini anımsattı. Türkiye'deki başta tekstil olmak üzere bazı sektörlerin Suriye'de daha sistemli ve yaygın iş yapmasının da ele alındığını belirten Fidan, enerji konusundaki işbirliğini de görüştüklerini söyledi. Fidan, Şeybani ile bölgesel, ekonomik ve ticari işbirliği açısından büyük fırsatlar olduğunu ele aldıklarını bildirdi.
FİDAN MİAMİ'DEKİ TOPLANTIDA GAZZE'NİN YENİDEN İMARININ GÖRÜŞÜLDÜĞÜNÜ AKTARDI
Konuşmasının ardından basın mensuplarının sorularını cevaplayan Fidan, ABD, Mısır ve Katarlı yetkililerin katılımıyla 19 Aralık'ta ABD'nin Miami kentinde düzenlenen "Gazze" konulu toplantıya ilişkin detayları paylaştı. Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi'nden beri sürecin nasıl geliştiğini, ne türden engellerle karşılaşıldığını ve bu krizlere ne gibi çözümler getirip getirilemediğini ele aldıklarını belirten Fidan, planın ikinci aşamasına geçişin kapsamlı şekilde görüşüldüğünü söyledi.
Fidan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararında yer alan hususların ve Barış Kurulu gibi organların birçoğunun barış planında da yer aldığına işaret ederek, Miami'deki toplantıda bunlarla ilgili görüştüklerini aktardı. ABD tarafının, toplantıda Gazze'nin yeniden imarı konusundaki ön proje çalışmalarını sunduğunu belirten Fidan, çalışmalara ilişkin fikirlerini dile getirdiklerini kaydetti. Kurulların nasıl hayata geçirileceğine ilişkin fikir teatisinde bulunduklarına dikkati çeken Fidan, şu ifadeleri kullandı:
"Bizim beklentimiz önümüzdeki ayın, yeni yılın ilk haftalarından itibaren belki Sayın (ABD Başkanı Donald) Trump'ın deklarasyonuyla ikinci aşamanın hemen başlaması."
Bakan Fidan, Gazze'de yönetimin Filistinlilerden oluşan bir yapıya devredilmesinin öncelikli olduğunu kaydetti.
ŞEYBANİ: "(KUZEYDOĞUNUN ENTEGRASYONU) MAALESEF SDG’DEN HERHANGİ BİR İRADE GÖRMEDİK"
Türk mevkidaşı Hakan Fidan ile Şam’daki Halk Sarayı’nda düzenlenen basın toplantısında konuşan Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, Suriye’de SDG adını kullanan terör örgütü PKK/YPG'nin 10 Mart mutabakatını uygulamadığını belirtti. SDG'nin somut bir adım atmadığını ve oyalama politikası izlediğini kaydeden Şeybani, şu açıklamayı yaptı:
"(Kuzeydoğunun entegrasyonu) Malesef SDG’den herhangi bir irade görmedik."
Şeybani, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın Türk heyetiyle yaptığı görüşmelerde, başta ABD’nin Suriye’ye uyguladığı yaptırımların kaldırılması olmak üzere ekonomik ve ticari işbirliği, istihbarat ve askeri işbirliğinin güçlendirilmesi ile mültecilerin geri dönüşü konularının ele alındığını söyledi. Görüşmelerde ayrıca terörizmle mücadele, DEAŞ ile mücadele, örgütün Suriye’de yeniden ortaya çıkmasının önlenmesi ve kuzeydoğu Suriye’ye ilişkin ortak bir vizyon geliştirilmesi başlıklarının da görüşüldüğünü belirten Şeybani, bu alanlarda eşgüdümün artırılmasının önemine dikkati çekti.
SURİYE DIŞİŞLERİ BAKANI ŞEYBANİ SDG'NİN OYALAMA SÜRECİ YAŞATTIĞINI İFADE ETTİ
Suriye’de entegrasyon sürecine de değinen Şeybani, 10 Mart’ta imzalanan anlaşmanın, Suriye’nin ulusal bütünlüğünü güçlendirme ve ülke topraklarını diyalog, ortak kaygıların anlaşılması ve medeni yöntemlerle birleştirme iradesini açık şekilde ortaya koyduğunu ifade etti. Ancak geçen süre zarfında ve bugün itibarıyla SDG adını kullanan terör örgütü PKK/YPG'nin söz konusu anlaşmayı hayata geçirme konusunda gerçek ve ciddi bir irade ya da somut bir adım attığının görülmediğini, aksine sistematik bir oyalama sürecinin yaşandığını dile getirdi.
Şeybani, son dönemde entegrasyon sürecini canlandırmaya yönelik, özellikle askeri boyuta ilişkin bir önerinin gündeme geldiğini belirterek şunları söyledi:
"Bu öneri Savunma Bakanlığımız tarafından hazırlanmış, karşı tarafın cevabı dün tarafımıza ulaşmıştır."
ŞEYBANİ: "(SURİYE’NİN KUZEYDOĞUSU) CEZİRE BÖLGESİNE DAHA FAZLA ÖNEM VERECEĞİZ"
Söz konusu yanıtın şu anda detaylı şekilde incelendiğini kaydeden Şeybani, sürecin ulusal çıkarlara nasıl hizmet edeceğinin değerlendirildiğini vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:
"(Suriye’nin kuzeydoğusu) Cezire bölgesine daha fazla önem vereceğiz. Suriye devleti orada olacaktır."
Amaçlarının entegrasyonun fiilen hayata geçirilmesi, Suriye topraklarının tek ve bölünmez bir bütün olarak korunması, herhangi bir bölünmeye yol açılmaması ve Suriye’nin egemenliğini zedeleyecek idari ayrıcalıkların oluşmaması olduğunu söyleyen Şeybani, söz konusu önerinin bugün ayrıntılı biçimde ele alındığını ve yakın zamanda Amerikan tarafına resmi yanıtın iletileceğini belirtti.
GEÇMİŞ MEDENİYETLERİ TEMSİL EDEN BAYRAKLAR BASIN TOPLANTISINDA YER ALDI
Suriye topraklarında geçmişte yaşamış bazı medeniyetlere ait temsili bayraklar, ilk kez resmi bir etkinlikte sergilendi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani’nin, Suriye Cumhurbaşkanlığı Halk Sarayı’nda ortak basın toplantısı düzenlediği salonda bu bayraklar da yer aldı.
Suriye Dışişleri Bakanlığı protokol ekibinden edinilen bilgiye göre, tasarlanan bayraklar Suriye’de geçmişte yaşamış bazı medeniyetler ile İslam devletlerini temsil ediyor. Bakanlık yetkilileri ayrıca sergilenen bu bayraklarla ilgili kitap çalışması içerisinde olduklarını aktardı. Bayraklar, Suriye tarafından ilk kez diplomatik bir etkinlikte kullanılmış oldu.