Ramazan ayı geldiğinde oruç ibadetini yerine getiremeyen kişiler için İslam’da “fidye” uygulaması devreye girer. Dinî literatürde oldukça önemli bir kavram olan fidye, hem sosyal yardımlaşma hem de ibadet sorumluluğunu yerine getirme yönünden dikkat çeker. Peki fidye nedir, kimlere verilir, ne zaman gerekir ve 2026 yılında oruç fidyesi ne kadar olacak?
FİDYE NEDİR?
Fidye, İslam’da özellikle oruç ibadetini sağlık sorunları, yaşlılık veya kalıcı engel gibi sebeplerle tutamayan kişilerin, tutamadıkları oruçların yerine ihtiyaç sahiplerine verdikleri maddi karşılıktır. Kur’an-ı Kerim’de Bakara Suresi’nin 184. ayetinde de fidye uygulamasına işaret edilir. Bu yönüyle fidye, kişinin ibadet yükümlülüğünü başka bir yolla yerine getirmesini sağlar.
FİDYE NE ZAMAN VERİLİR?
Fidye, Ramazan ayında tutulamayan oruçların yerine verilir. Eğer kişi geçici bir hastalık geçiriyor ve ilerleyen günlerde oruç tutabilecek duruma geliyorsa fidye vermesi gerekmez, daha sonra kazasını yapar. Ancak oruç tutma imkânı olmayan kalıcı sağlık sorunlarında veya yaşlılık durumunda fidye vermek gerekir.
FİDYE KİMLERE VERİLİR?
Fidye, tıpkı fitre gibi dinen ihtiyaç sahibi kimselere verilir. Yani zekât verilebilecek kişiler fidye de alabilir. Bu kapsamda fakirler, yetimler, borçlular, yolda kalmışlar ve geçim sıkıntısı çekenler fidyeden yararlanabilir. Maddi imkânı iyi olan akrabalara fidye verilmez.
FİDYE SADAKASI NEDİR?
Fidye sadakası, oruç tutamayan kişilerin dini sorumluluklarını yerine getirmek için verdikleri bu maddi bedelin sadaka boyutunu ifade eder. Yani fidye, bir yandan ibadet yükümlülüğünü karşılarken bir yandan da sadaka sevabı kazandırır. Böylece hem toplumsal dayanışmaya katkı sağlanır hem de kişi dini sorumluluğunu yerine getirmiş olur.
FİDYE VE FİTRE FARKI NEDİR?
Fidye ve fitre sıkça karıştırılan iki kavramdır. Fitre, Ramazan bayramı öncesinde her Müslüman’ın vermesi gereken bir ibadettir ve kişinin günlük yiyecek ihtiyacına denk bir miktardır. Fidye ise yalnızca oruç ibadetini yerine getiremeyenler için söz konusudur. Yani fitre genel bir yükümlülük, fidye ise özel bir durumun sonucudur.
FİDYE HANGİ DURUMLARDA GEREKİR?
Fidye, şu durumlarda gerekir:
- İleri yaşlılık nedeniyle oruç tutamayanlar
- Sürekli ve kalıcı hastalığı bulunanlar
- Doktor tavsiyesiyle oruç tutması sakıncalı olanlar
- Engeli nedeniyle oruç ibadetini yerine getiremeyenler
Geçici hastalıklar fidye için gerekçe değildir; bu durumda iyileştikten sonra kaza orucu tutulur.
FİDYE NE KADAR 2026?
2026 yılı için fidye miktarı Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından belirlenecektir. Her yıl olduğu gibi günlük fidye bedeli, bir kişinin bir günlük normal gıda ihtiyacını karşılayacak şekilde hesaplanır. Bu nedenle kesin rakam verilmemekle birlikte, fidyenin yıllık enflasyon ve gıda fiyatlarıyla bağlantılı olarak belirleneceği öngörülmektedir.
SIK SORULAN SORULAR
FİDYE NE DEMEKTİR?
Fidye kelimesi Arapça kökenli olup, bir yükümlülükten kurtulmak amacıyla verilen bedel anlamına gelir. Dini bağlamda ise ibadet sorumluluğunu yerine getiremeyen kişilerin Allah’a karşı sorumluluklarını toplumsal yardımlaşma yoluyla yerine getirmesi demektir.
DİNDE FİDYE NEDİR ?
İslam dininde fidye, oruç ibadeti ile ilgili bir kolaylaştırma hükmüdür. Hastalık, yaşlılık veya engel sebebiyle oruç tutamayanlar için getirilmiş bir ruhsattır. Fidye, sadece bir maddi ödeme değil, aynı zamanda bir ibadet şeklidir
FİDYE NE OLARAK VERİLİR?
Fidye, genellikle nakit para olarak verilir. Ancak bu paranın karşılığı yiyecek olarak da ihtiyaç sahiplerine ulaştırılabilir. Önemli olan fidyenin, bir kişinin bir günlük gıda ihtiyacını karşılayacak şekilde verilmesidir.
1 AYLIK ORUÇ FİDYESİ NE KADAR?
Bir aylık oruç fidyesi, günlük fidye bedelinin 30 gün üzerinden hesaplanmasıyla bulunur. Örneğin, günlük fidye bedeli 2026 için X TL olursa, bir aylık fidye 30 x X TL olarak verilecektir.
KİMLER ORUÇ FİDYESİ ÖDER?
Oruç fidyesi, yalnızca oruç tutamayacak durumda olan ve bu hali kalıcı olan kişiler tarafından ödenir. Sağlıklı, genç ve tutabilecek durumda olan kişilerin fidye verme hakkı yoktur. Ayrıca maddi imkânı olmayan kişilerin fidye vermesi zorunlu değildir.
FİDYE KAÇ GÜNLÜK VERİLİR?
Fidye, tutulamayan oruç günleri kadar verilir. Örneğin Ramazan boyunca hiç oruç tutamayan bir kişi için 30 gün fidye gerekir. Ancak aralıklı olarak tutamayanlar, sadece tutamadıkları günler için fidye öder.
1 AYLIK FİDYE NE KADAR 2026?
2026 yılı için bir aylık fidye miktarı, Diyanet İşleri’nin belirleyeceği günlük fidye rakamı üzerinden hesaplanacaktır. Günlük tutar açıklandığında aylık fidye de kolayca hesaplanabilecektir.
EDİTÖRDEN NOT
Fidye İslam’da ibadet sorumluluğunu yerine getiremeyenler için büyük bir kolaylıktır. Hem ihtiyaç sahiplerini gözetmek hem de dini yükümlülükleri karşılamak açısından önemli bir ibadettir. 2026 yılı için fidye rakamı açıklandığında, Müslümanlar bu ibadeti daha net bir şekilde yerine getirebilecektir.
