Milli Savunma Bakanlığı, Azerbaycan’dan Türkiye’ye gelmek üzere havalanan bir C130 askeri kargo uçağının Gürcistan-Azerbaycan sınırında düştüğünü açıkladı. Kazanın ardından bölgede arama kurtarma çalışmaları başlatıldı.
ARAMA KURTARMA ÇALIŞMALARI KOORDİNELİ ŞEKİLDE BAŞLATILDI
Milli Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Azerbaycan’dan ülkemize gelmek üzere havalanan bir C130 askeri kargo uçağımız Gürcistan-Azerbaycan sınırında düşmüştür. Arama kurtarma çalışmalarına Azerbaycan ve Gürcistan makamları ile koordineli olarak başlanmıştır.” ifadelerine yer verildi. Uçağın düşüş nedeni hakkında henüz resmi bir açıklama yapılmazken, olayla ilgili incelemelerin sürdüğü bildirildi.
C130 UÇAĞININ ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Lockheed C-130 Hercules, ABD’li Lockheed Martin tarafından geliştirilen dört turboprop motora sahip askeri nakliye uçağı olarak biliniyor. Hazırlanmamış veya yarı hazır pistlere inip kalkabilme özelliği sayesinde zorlu koşullarda görev yapabiliyor. Uçak, askeri kargo taşımacılığı, personel nakli ve tahliye görevlerinde kullanılıyor. 1954 yılından bu yana 2500’den fazla üretilen model, 60’tan fazla ülkenin hava kuvvetleri envanterinde yer alıyor. Türk Hava Kuvvetleri ise C-130 uçaklarını 1963 yılından bu yana kullanıyor.
YOLCU VE PERSONEL KAPASİTESİ
C-130 yalnızca kargo değil, personel taşımacılığında da etkin bir uçaktır. Standart konfigürasyonda yaklaşık 90 asker taşıyabilen uçak, uzatılmış C-130J-30 versiyonunda 120 kişiye kadar kapasiteye sahiptir.
Ayrıca medikal tahliye görevlerinde yaklaşık 70 yaralı veya sedye taşınabiliyor. Uçağın iç yapısı, koltuk düzeninden yük taşıma moduna kolayca dönüştürülebiliyor. Bu sayede operasyonel esneklik sağlanıyor ve aynı gün içinde farklı görev türleri yerine getirilebiliyor.
GENİŞ KARGO TAŞIMA KAPASİTESİYLE DİKKAT ÇEKİYOR
C-130, arka yükleme rampası ve kapısı sayesinde helikopter, zırhlı araç, paletli kargo ve personel gibi farklı boyutlardaki yükleri taşıyabiliyor. Uçak, 20 bin pound’a kadar yükleri havadan bırakabilme özelliğine sahip. Ayrıca yüksek dayanımlı iniş takımları sayesinde engebeli veya toprak zeminli pistlerde iniş ve kalkış yapabiliyor.
YENİ NESİL MODEL: C-130J
C-130J modeli, önceki versiyonlara göre daha gelişmiş teknolojilerle donatılmış durumda. Bu model, daha az insan gücü gerektiriyor, bakım ve işletme maliyetlerini düşürüyor. C-130J, tamamen dijital uçuş sistemine, gelişmiş navigasyon donanımına ve altı kanatlı kompozit pervaneli motorlara sahip. Ayrıca uzatılmış versiyonu olan C-130J-30 modeli, kargo kapasitesini artırarak daha fazla yük taşıma imkanı sunuyor.
C130 ASKERİ KARGO UÇAĞININ DÜŞMESİNE SEBEP OLAN ETKENLER
Bu uçaklar genellikle hazırlanmamış ya da yarı hazırlıklı pistlere iniş-kalkış yapacak şekilde tasarlanmıştır. Zorlu arazi, kötü hava şartları, sınırlı altyapı gibi faktörler riskleri artırır.
C-130 tipi uçaklar uzun süredir hizmettedir ve bazı envanterlerdeki uçakların yaşı yüksektir. Ayrıca bakım, yedek parça ve kullanım yoğunluğu gibi unsurlar uçuş güvenliğini etkileyebilir. Örneğin bir kazada bakım eksikliği önemli bir etken olarak görülmüştür
Bu uçaklar lojistik, personel taşıma, tahliye gibi yoğun ve değişken görevlerde kullanılırlar. Arazi koşulları, düşük irtifa uçuşlar, ani manevralar gibi durumlar risk düzeyini artırabilir. Örneğin bir C-130 iniş sırasında manevra hatası nedeniyle kazaya uğramıştır.
Uçak tipiyle ilgili teknik sorunlar veya pilotaj hataları da kazalarda rol oynar. Bir kazada “syncrophaser” adı verilen sistemin arızası dört motorun aynı anda güç kaybetmesine yol açabileceği şeklinde raporlanmıştır.
