İsrail-İran gerilimi: Sabahtan şu ana kadar neler yaşandı?
İsrail’in İran’a düzenlediği hava saldırısıyla Orta Doğu yeniden alevlendi. Sabah saatlerinden bu yana bölgede hava sahaları kapandı, uçuşlar iptal edildi, Türkiye kriz masası kurdu... İşte tüm detaylarıyla sabahtan şimdiye kadar İsrail-İran krizi!
İran’dan Sert Tepki ve Hazırlık Mesajları
Saldırıdan önce, İran Devrim Muhafızları Komutanı Selami, "Her türlü senaryo ve koşula hazırız" diyerek bölgedeki gerilime işaret etmişti. Saldırının ardından İran yönetimi, İsrail’e karşı misilleme sinyalleri verdi ve bölgedeki askeri hazırlıklar artırıldı.
Bölge Ülkelerinde Hava Sahaları Kapandı
Güvenlik endişeleri nedeniyle İsrail, İran, Suriye ve Irak hava sahaları geçici olarak sivil uçuşlara kapatıldı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türk Hava Yolları başta olmak üzere birçok havayolu firmasının İran, Irak, Suriye ve Ürdün seferlerini 16 Haziran Pazartesi gününe kadar iptal ettiğini duyurdu.
Türkiye’den Önlemler ve Açıklamalar
Türkiye, bölgedeki gelişmeleri yakından takip ederken, yolcu ve personel güvenliği için kriz masası kuruldu. Bakan Uraloğlu, “Risk altında olan yolcu ya da personel bulunmamaktadır” açıklaması yaparak sürecin kontrol altında olduğunu belirtti.
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik'ten Tepki!
X'te paylaştığı mesajında İsrail'in saldırganlığını "tümdünya için bir tehdit" diye niteleyen Çelik, şu ifadeleri kullandı:
İsrail İran’a saldırarak tüm bölgeyi ateşe atan vahşi ve barbar saldırılarına bir yenisini ekledi. Bu hukuksuz saldırıyı en güçlü şekilde kınıyoruz. İsrail saldırısının hiçbir meşruiyeti ve gerekçesi olamaz. Bu barbarca bir saldırganlıktır. Cumhurbaşkanımızın Netanyahu hükümetinin soykırımcı eylemlerinin sonuçları konusundaki uyarılarına tüm dünya dikkat kesilmelidir. Gazze konusunda İsrail’in soykırımcı faaliyetlerine karşı uluslarası baskı artmışken, İsrail bir kere daha gözleri soykırımcı eylemlerinden uzaklaştırmak için yeni bir saldırı başlattı. ABD ile İran arasındaki müzakereler sürerken İsrail’in bu saldırıyı yapması, İsrail’in tüm diplomatik çabalara düşmanca davrandığını bir kere daha gösterdi. İsrail saldırganlığı tüm dünya için tehdittir. Buna karşı tüm dünya ortak somut tedbirler almalıdır.
Kasrı Şirin'de 1 Kişi Öldü, 31 Kişi Yaralandı!
Mehr Haber Ajansı'na konuşan Kasrı Şirin Valisi Muhammed Şefii, saldırıda sivil alanların hedef alındığını belirterek, "Ticari geçişler açısından önemli bir güzergah olan Hüsrevi Sınır Kapısı hedef alındı. 1 kişi hayatını kaybetti, 31 kişi yaralandı" dedi.
Ürdün ve Irak Hava Sahalarını Kapattı
Suudi Arabistan, İsrail'in İran'a Yönelik Saldırısını Kınadı!
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığının yayımladığı bildiride, İsrail'in saldırısı için "alçakça" tanımlaması yapılarak, "Kardeş İran İslam Cumhuriyeti'ne yönelik, İran'ın egemenliğini ve güvenliğini zedeleyen ve uluslararası hukuk ve normların açık bir ihlalini teşkil eden İsrail saldırılarını güçlü bir şekilde kınadığımızı ifade ediyoruz" denildi.
İran Saldırıdan ABD'yi Sorumlu Tuttu!
İran Dışişleri Bakanlığı, yazılı açıklama yayımlayarak, İsrail saldırılarının ABD’nin koordinasyonu ve izni olmadan gerçekleştirilemeyeceğini dolayısıyla saldırının tehlikeli etkileri ve sonuçlarından ABD'nin sorumlu olduğunu bildirdi. Açıklamada, İsrail'in İran’ın toprak bütünlüğünü ve ulusal egemenliğini ihlal ederek, Tahran'daki birkaç yerleşim alanı ve ülkenin birkaç şehri de dahil olmak üzere bazı bölgelere saldırdığı kaydedildi.
Birleşmiş Milletlerin (BM) ilgili maddeleri gereği İran’ın bu saldırıya karşılık verme hakkının bulunduğuna işaret edilen açıklamada, "İran İslam Cumhuriyeti'nin silahlı kuvvetleri, İran halkını tüm gücüyle ve kendi belirlediği şekilde savunmaktan çekinmeyecektir" ifadelerine yer verildi.
Küresel Piyasalar Saldırıdan Etkilendi!
Küresel piyasalarda, Orta Doğu'da jeopolitik gerilimin tırmanması, ABD-Çin görüşmelerinin sağladığı iyimserliği gölgede bırakırken, gerilimin daha da artacağına yönelik endişeler risk algısını yükseltti. ABD'nin en önemli ticaret ortağı Çin ile kalıcı bir anlaşma sürecine girmesi ve diğer ülkelerle uzlaşma sağlanacağına yönelik artan beklentiler pay piyasalarını desteklerken, İsrail'in İran'a yönelik saldırısı sonrasında yatırımcılar jeopolitik risklere odaklandı.
Saldırının ardından Brent petrolde sert hareketler görüldü. Arz endişeleriyle Brent petrolün varil fiyatı şubattan bu yana en yüksek seviyesi olan 76,3 dolara yükseldi. Brent petrolün varil fiyatı şu sıralarda yüzde 7,7 artışla 74,9 dolardan işlem görüyor. Altının ons fiyatı ise son 3 iş gününde de yükselirken, yeni günde tarihi rekoru olan 3 bin 500 dolara yaklaştı. Altının ons fiyatı 3 bin 445 dolara kadar yükselmesinin ardından yüzde 1,1 artışla 3 bin 425 dolarda dengelendi.
Saldırıda İran'ın 6 Nükleer Bilim İnsanı Öldürüldü!
İran'ın yarı resmi haber ajansı Tesnim'e göre, İsrail'in sabaha karşı İran'ın farklı kentlerine düzenlediği saldırılarda Abdulhamid Menuçehr, Ahmed Rıza Zülfikari, Emir Hüseyin Fıkhi, Motlabizade, Muhammed Mehdi Tehrançi ve Feridun Abbasi adlı nükleer bilim insanları yaşamını yitirdi. Saldırıda hayatını kaybedenlerden Feridun Abbasi, İran'ın Atom Enerjisi Kurumu Başkanı olarak bir dönem görev yaptı. Abbasi, 2010'da İsrail'in suçlandığı suikast girişiminden yaralı kurtulmuştu. Yaşamını yitiren diğer bilim insanı Muhammed Mehdi Tehrançi ise İslami Azad Üniversitesi Rektörlüğü görevini yürütüyordu.
İsrail'in İran'da Vurduğu Bölgeler
İsrail, İran'da 4 ayrı noktaya düzenlediği saldırılarla sivil ve askeri tesisleri hedef aldı. İsrail'in saldırısı sonucu İranlı 6 nükleer bilim insanı hayatını kaybederken, Tel Aviv yönetimi saldırıların önümüzdeki günlerde devam edeceğini bildirdi. İsrail'in saldırılarında Tebriz, Kirmanşah, Tahran ve Natanz Nükleer Tesisi vuruldu.
İran, Cevap Verirken Hiçbir Sınır Tanımayacağını Duyurdu!
İran Genelkurmay Başkanlığı, Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri'nin de hayatını kaybettiği İsrail'in saldırılarına ilişkin açıklama yayımlayarak, "İsrail'in saldırılarıyla tüm kırmızı çizgileri aştığını ve saldırıya karşılık için hiçbir sınır tanımayacaklarını" duyurdu.
Saldırılarda, Bakıri ile birlikte Devrim Muhafızları Ordusu Genel Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami, Tümgeneral Gulam Ali Reşid, bilim insanları, aralarında kadınlar ve çocukların da olduğu sivillerin hayatını kaybettiği belirtilen açıklamada, "Kudüs'ü işgal eden terör rejimi artık tüm kırmızı çizgileri aşmışken, bu suça verilecek cevabın sınırı kalmamıştır" ifadelerine yer verildi.
Dışişleri Bakanlığı'ndan İsrail'e Kınama!
Bakanlık, açıklamasında saldırının uluslararası hukuku ihlal ettiğine dikkat çekerek, şu ifadeleri kullandı:
"İsrail'in İran'a düzenlediği hava saldırısını en güçlü şekilde kınıyoruz. Uluslararası hukuku açıkça ihlal eden bu saldırı, İsrail’in bölgede yürüttüğü stratejik istikrarsızlaştırma politikasına hizmet eden bir provokasyondur. İsrail’in daha büyük çatışmalara yol açabilecek saldırgan eylemlerine bir an önce son vermesi gerekmektedir. Orta Doğu’da daha fazla kan ve yıkım görmek istemediğimizi tekraren ifade ediyoruz. Savaşın yayılmaması için uluslararası toplumu acilen harekete geçmeye çağırıyoruz."
İran'ın Kırmızı İntikam Bayrağı Göndere Çekildi!
İran, Şii inancının merkezlerinden Kum bölgesindeki Cemkeran Camii'ne kırmızı intikam bayrağını göndere çekti. Kırmızı bayrak, İran'da intikamı vurgulamak için kullanılıyor. Bayrak daha önce İsrail ve ABD'nin Orta Doğu'da Lübnan Hizbullah'ına ve Devrim Muhafızları'na yönelik saldırıları sonrası da göndere çekilmişti. İran, son beş yılda 4 kez Cemkeren Camii'nde kırmızı bayrağı dalgalandırarak intikam sözü vermişti.
İsrail, İran'a Yönelik Saldırıyı Tamamladığını Bildirdi!
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), İran'da onlarca radar ile karadan havaya füze rampalarını imha ettiğini ileri sürerek "İran'ın hava savunma sistemlerine kapsamlı bir saldırıyı tamamladığını" açıkladı. İran'ın onlarca radar ve karadan havaya füze rampalarını imha ettiğini ileri süren İsrail ordusu, bu hamlenin "İsrail'in İran'ın hava sahasındaki eylem özgürlüğünü artıracağını" savundu.
İran'da Protestolar Başladı!
İran'da Öldürülen Komutanların Yerine Yeni Atamalar Yapıldı!
İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, İsrail'in saldırılarında hayatını kaybeden üst düzey yetkililerin yerine atamalar yaptı. Yaşamını yitiren Devrim Muhafızları komutanları Tümgeneral Hüseyin Selami ve Tümgeneral Gulam Ali Reşid ile Geneykormay Başkanı Muhammed Bakıri’nin yerine atamalar yapıldı. Hamaney, yayınladığı kararnamelerle, Selami'nin yerine İslam Devrim Muhafızları Ordusu Komutanı olarak Muhammed Pakpur'u, Muhammed Bakıri'nin yerine ise Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanı olarak Abdurrahim Musavi'yi atadı.
İsrail Tebriz'e Saldırdı!
AFP'nin haberine göre, İsrail İran'ın kuzeyine yeni bir hava saldırısı düzenledi. İsrail uçaklarının Tebriz''deki havalimanını vurduğu bildirildi.
İran'ın yarı resmi Tasnim haber ajansı, saldırı haberini doğrulayarak İran'ın Doğu Azerbaycan bölgesinin İsrail uçaklarınca hedef alındığını kaydetti. İsrail'in Şiraz ve Burucerd şehirlerine de saldırdığı ifade edildi
Pezeşkiyan: 'Siyonist Rejim Pişmanlık Duyacak'
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, sosyal medya hesabından saldırılara ilişki bir açıklama yaparak, "Siyonist rejimin canice saldırısı gerçekleşir gerçekleşmez, cumhurbaşkanı ve hükümet ekibi olay yerinin yönetimini devraldı ve bu konuda bakanlar kurulu özel bir toplantı yaptı. Siyonist rejim bugünkü eyleminden pişmanlık duyacak" ifadelerini kullandı.
Pezeşkiyan’ın kısa bir süre sonra halka seslenmesi bekleniyor.
Trump'tan Yeni Açıklama: Anlaşma Olmazsa Katliam Olacak!
ABD Başkanı Donald Trump, İsrail'in İran'a yönelik saldırılarına ilişkin yeni bir açıklama yaptı. Trump, İran'a nükleer anlaşma için defalarca kez şans verdiğini belirterek, Tahran yönetiminin buna rağmen anlaşmayı tamamlayamadığını kaydetti. Anlaşmanın yapılmaması durumunda İran'ın kötü şeyler yaşayacağını söylediğini vurgulayan Trump, İsrail'in "çok daha acımasızca saldıracağını" ifade etti.
Türk Vatandaşları İran'dan Yurda Döndü!
Macron: İsrail'in Kendini Savunmaya Hakkı Var!
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İsrail'in İran'a yönelik saldırısına ilişkin açıklama yaptı. İsrail'in kendini savunma hakkı olduğunu belirten Macron, tarafların gerilimi tırmandırmaması gerektiğini kaydetti.
Fransız lider, bölgede istikrarın bozulmaması için çatışmanın sürmemesi gerektiğini bildirdi.
Saldırılarda En Az 78 Kişi Öldü...
New York Times'ın (NYT) haberine göre, İran'da İsrail'in saldırıları sonucu şu ana kadar en az 78 kişi hayatını kaybetti. Haberde, yaralı sayısının 329 olduğu bilgisi paylaşıldı. İranlı yetkililer, ölü ve yaralı sayısına ilişkin henüz resmi bir açıklama yapmadı.