Tapuda '65 yaş' prosedürü: Sağlık raporu uygulamaları işlemleri kilitledi
Ünlü isimlere ilişkin bilirkişi davalarının ardından tapu dairelerinde artan sağlık raporu uygulamaları, özellikle 65 yaş ve üzeri vatandaşlar için alım-satım işlemlerinde ciddi gecikmelere ve mağduriyetlere yol açıyor. Uzmanlar, uygulamanın yaygınlaşmasının mevzuatla çeliştiğini ve daha insani çözümler gerektiğini vurguluyor.
Tapu işlemlerinde yalnızca akli dengesinden şüphe edilen kişilerden istenmesi gereken sağlık raporu, son yıllarda fiili bir uygulama haline geldi.
Artan bilirkişi davaları ve gündeme gelen Adli Tıp Kurumu raporları sonrası “garantici” yaklaşımı benimseyen tapu görevlileri, 65 yaş ve üzeri kişilerden rutinin bir parçasıymış gibi sağlık raporu talep etmeye başladı.
Bu durum, randevu sıkıntıları, raporun yalnızca tam teşekküllü devlet hastanesinden alınmasının zorunlu oluşu ve rapor geçerliliğinin bir güne sınırlı olması nedeniyle vatandaşlarda zaman ve emek kaybına yol açıyor.
Mevzuata göre tapu memurları, herhangi bir taşınmaz devir işlemi sırasında yalnızca akli dengesinden şüphe duydukları kişilere sağlık raporu sormakla yetkili. Ancak uygulamada memurlar, olası bir sorunla karşılaşmamak için 65 yaş üstü herkesten rapor istemeyi rutin hale getirdi. Bu uygulama, özellikle yaşlı vatandaşların işlemlerini uzatıp yıpratırken, tapu dairelerinde uzun kuyrukların oluşmasına neden oluyor.
İSTOÇ İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve gayrimenkul uzmanı Şenay Araç, 65 yaş üstü vatandaşlardan istenen sağlık raporunun bir kriz haline dönüştüğünü belirtiyor.
Araç, randevuların geç verildiğini, raporun yalnızca tam teşekküllü devlet hastanesinden alınabildiğini ve özel hastane raporlarının kabul edilmediğini vurguladı. Ayrıca sağlık raporunun tek günlük geçerliliği nedeniyle işlemler uzadığında raporun yeniden alınması gerektiğini söyledi.
Tapu yetkililerinin uygulamada benimsediği sorgulama yöntemleri; “Hangi yıldayız? Kaç çocuğun var? Çocuklarının isimleri ne? Neden satıyorsun?” gibi sorularla işlemin gerçek iradeyle yapılıp yapılmadığını denetlemek yönünde. Uzmanlar, davranışları ve tutumu uygun olan 75 yaşındaki bir kişiden bile sağlık raporu istenmeyeceğini, ancak son dönemde kimsenin risk almak istemediğini ve 65 yaş sınırının otomatik kriter hâline geldiğini ifade ediyor.
Araç ve diğer uzmanlar, tapu işlemlerinde vatandaşları yıpratmayan, daha pratik düzenlemeler talep ediyor. Öneriler arasında; rapor alma sürecinin kolaylaştırılması, özel hastane raporlarının da kabul edilmesi için kriterlerin belirlenmesi, rapor geçerlilik süresinin uzatılması veya risk değerlendirmesine dayalı esnek uygulamalara geçilmesi yer alıyor. Böylece hem tapu dairelerinin hukuki açıdan korunması hem de yaşlı vatandaşların mağduriyetinin önlenmesi hedefleniyor.