Histamin, insan vücudunda doğal olarak bulunan ve birçok fizyolojik süreci etkileyen kimyasal bir bileşiktir. Bağışıklık sisteminin bir parçası olarak görev yapan histamin, özellikle alerjik reaksiyonlar sırasında aktif hale gelir.

HİSTAMİN NEDİR?

Histamin, doğal bir aminoasit olan histidinden türeyen ve bağışıklık sistemi tarafından bazı beyaz kan hücrelerinden salınan bir bileşiktir. Vücudun savunma mekanizmasının önemli bir parçası olan histamin, inflamatuar yanıtı başlatarak vücudu enfeksiyon ve yaralanmalara karşı korur.

Alerjenlerle karşılaşıldığında vücut, histamin salgılayarak hapşırma, göz yaşarması ve kaşınma gibi belirtilerle alerjeni dışarı atmaya çalışır. Bu süreç vücudun doğal savunma tepkisi olarak değerlendirilir.

HİSTAMİN NE İŞE YARAR?

Histamin, bağışıklık sistemi, merkezi sinir sistemi ve sindirim sistemi üzerinde etkili olan bir nörotransmitterdir. Vücudun çeşitli bölgelerinde bulunan H1, H2, H3 ve H4 reseptörleri üzerinden etki gösterir.

H1 reseptörleri alerjik reaksiyonları tetiklerken, aynı zamanda uyku döngüsü, vücut ısısı, hafıza ve duygusal durumların düzenlenmesinde de rol oynar. Ayrıca histamin mide asidi üretimini artırarak sindirim sürecine katkı sağlar.

HİSTAMİN İNTOLERANSI (HİSTAMİN ALERJİSİ) NEDİR?

Histamin intoleransı, vücudun histamini parçalayan diamin oksidaz (DAO) enziminin yetersiz çalışması sonucu histaminin vücutta birikmesiyle ortaya çıkar. Bu durumda alerjik reaksiyonlara benzer semptomlar meydana gelir.

Burun akıntısı, tıkanıklık, hapşırma, ciltte kızarıklık ve sindirim sorunları en yaygın belirtiler arasındadır. Histamin intoleransı, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilecek düzeyde rahatsızlık verebilir.

HİSTAMİN İNTOLERANSI BELİRTİLERİ NELERDİR?

Histamin intoleransının en yaygın belirtileri şunlardır:

  • Burun tıkanıklığı ve akıntısı

  • Hapşırma

  • Gözlerde kaşınma ve sulanma

  • Mide bulantısı, kusma, ishal

  • Baş ağrısı ve migren

  • Yorgunluk ve tükenmişlik

  • Kurdeşen ve cilt kızarıklığı

  • Sindirim problemleri

  • Düzensiz adet döngüsü

Daha ciddi durumlarda karın krampları, yüksek tansiyon, kalp ritim bozuklukları ve anksiyete görülebilir. Astım atakları ve anafilaktik şok gibi ağır reaksiyonlar da nadiren ortaya çıkabilir.

HİSTAMİN İNTOLERANSI NEDEN OLUR?

Histamin intoleransı genellikle DAO enzimi eksikliğinden kaynaklanır. Bu durum genetik faktörler, bazı ilaçlar, bağırsak hastalıkları veya beslenme alışkanlıklarından kaynaklanabilir.

Histamin yüksekliğine neden olabilecek başlıca etkenler şunlardır:

  • Genetik mutasyonlar

  • Balgam azaltıcılar, tansiyon ilaçları, antidepresanlar gibi bazı ilaçlar

  • İnflamatuar bağırsak hastalıkları

  • Histamin açısından zengin besinlerin aşırı tüketimi

  • Bağırsak bakterilerinin aşırı çoğalması

Ayrıca çölyak, crohn ve huzursuz bağırsak sendromu gibi hastalıklar da histamin intoleransına zemin hazırlayabilir.

HİSTAMİN İÇEREN BESİNLER NELERDİR? HİSTAMİN YÜKSEKLİĞİNDE NELER TÜKETİLMEMELİDİR?

Histamin açısından zengin besinlerin fazla tüketimi, histamin düzeyini artırır. Bu nedenle histamin intoleransı olan kişilerin aşağıdaki besinlerden kaçınması önerilir:

  • Alkol

  • Yoğurt ve süt ürünleri

  • Kurutulmuş meyveler

  • Avokado

  • Patlıcan

  • Ispanak

  • Balık ve kabuklu deniz ürünleri

  • İşlenmiş veya tütsülenmiş etler

  • Ketçap ve sirke

Ayrıca çikolata, domates, narenciye, çilek, kakao ve muz gibi bazı besinler de histamin salınımını artırabilir.

Histamin yüksekliği yaşayan kişilerin tüketebileceği alternatif besinler ise şunlardır:

HİSTAMİN YÜKSEKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?

Histamin yüksekliği, kan testi, iğne testi veya histamin intolerans testi ile tespit edilebilir.
Tanı konulduktan sonra doktor kontrolünde histamin düzeyini dengeleyen özel bir diyet uygulanır. Bu diyet sayesinde semptomların hafiflemesi hedeflenir.

HİSTAMİN İNTOLERANSI NASIL TEDAVİ EDİLİR? HİSTAMİN NASIL DÜŞÜRÜLÜR?

Histamin intoleransının kalıcı bir tedavisi bulunmasa da belirtiler düşük histaminli diyet ile kontrol altına alınabilir.
Ayrıca antihistaminik ilaçlar semptomları hafifletmekte etkilidir.
Şiddetli vakalarda kortizon veya adrenalin tedavisi uygulanabilir.


Kaynak: HABER MERKEZİ