Orta Doğu’daki çatışmalar her geçen gün tırmanırken, milyonlarca mülteciye ev sahipliği yapan Türkiye, İran kaynaklı yeni bir göç dalgasıyla karşı karşıya kalabilir. Uzmanlar, İsrail-İran savaşının derinleşmesiyle İranlıların Türkiye sınırına yönelebileceği uyarısında bulunuyor. Van ve Iğdır’daki sınır köylerinde düzensiz göç artışı dikkat çekerken, yeni bir krizin güvenlik ve ekonomi üzerinde ağır bir yük oluşturabileceği belirtiliyor.
İran’da İç Göç Hızlandı
İsrail-İran savaşı 10’uncu gününe girerken, çatışmalar binlerce insanı yerinden etti. Tahran ve çevresinden sadece ilk 48 saatte 100 bin kişi Hazar kıyısına göç etti. İran’daki enerji krizleri ve rejim korkusu, halkın sınır dışına kaçışını tetikliyor. The Economist’in verilerine göre, halihazırda 8 milyon İranlı yurt dışında yaşıyor. Reuters’a konuşan Batılı kaynaklar, bu sayının 23,4 milyona ulaşabileceğini öngörüyor.
Türkiye Yeni Göç Rotası mı Olacak?
Batı ülkelerinin İranlılara vize kısıtlamalarını artırması, Türkiye’yi göçmenler için tek geçiş kapısı haline getiriyor. Van ve Iğdır’daki sınır köylerinde, 2020’den bu yana düzensiz İran göçünde yüzde 68’lik bir artış kaydedildi. Uzmanlar, savaşın büyümesi durumunda 1,5 ila 3 milyon İranlının Türkiye’ye yönelebileceğini ve bu olasılığın “yüksek” olduğunu değerlendiriyor. İran kaynaklı göçün, küresel mülteci sayısını yüzde 76 artırabileceği tahmin ediliyor.
Türkiye’nin Mülteci Yükü Artıyor
Resmi verilere göre Türkiye, 3,3 milyon Suriyeli, 500 bin Afgan ve 200 bin Afrikalı göçmenle dünyanın en büyük mülteci yükünü taşıyor. Ancak gerçek rakamların daha yüksek olduğu belirtiliyor. İran’dan gelebilecek yeni bir göç dalgası, Türkiye için güvenlik ve ekonomi açısından “kritik bir eşik” oluşturabilir. Diplomatik kaynaklar, Avrupa Birliği’nin (AB) bu risk karşısında yeni bir mülteci fonu oluşturmayı değerlendirdiğini ifade ediyor.
Sınır Güvenliği Artırıldı
Türkiye, İran sınırındaki olası bir göç hareketliliğine karşı önlemlerini sıkılaştırdı. Millî Savunma Bakanlığı kaynakları, Van ve Iğdır dahil tüm sınır hatlarında ilave güvenlik tedbirleri alındığını ve şu an için kontrolsüz bir göç hareketliliğinin olmadığını bildirdi. Ancak uzmanlar, savaşın şiddetlenmesiyle bu durumun hızla değişebileceği konusunda uyarıyor.
Rejim Korkusu ve Enerji Krizi Göçü Tetikliyor
İran’daki rejim baskısı ve enerji krizleri, halkın ülkeyi terk etme arayışını hızlandırıyor. The Economist’e göre, İsrail’in saldırıları Tahran’da korku dalgası yarattı ve en az 585 İranlı hayatını kaybetti. Bu durum, iç göçü ve sınır dışına kaçışları artırıyor. Batılı kaynaklar, İran’daki istikrarsızlığın yeni bir mülteci krizini körükleyebileceğini vurguluyor.