İstanbul’un yıllardır çözülemeyen trafik sorununa yeni bir çözüm önerisi getirildi: Otobüs öncelikli yollar. Proje hem toplu ulaşıma teşvik etmeyi hem de bireysel araç kullanımını azaltmayı hedefliyor.
İstanbul Ticaret Üniversitesi Ulaştırma Sistemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, kent genelinde binlerce kilometrelik ana arter bulunduğunu ve en az iki şeritli yolların tümünde bu uygulamanın mümkün olduğunu belirtti. Ilıcalı, “Yol kapasitesini, toplu taşıma lehine kullanmamız gerekiyor. Otobüslerin hızlı ve konforlu ulaşım sağlaması için özel şeritler şart” dedi.
120 KİLOMETRELİK YOL İÇİN PLAN HAZIR
Proje kapsamında İstanbul'da toplam 120 kilometrelik otobüs öncelikli yol planlanıyor. İlk etapta 80 kilometrelik güzergâh için çalışmalar başladı. Pilot uygulamanın bu yıl içinde başlatılması hedefleniyor.
Prof. Dr. Ilıcalı, otobüslerin diğer araçlarla aynı şeritleri kullanmak zorunda kalmasının, trafik tıkanıklığını artırdığını söyledi. “İstanbul’da araçların %85’i tek kişilik yolculuklar için kullanılıyor. Otobüsler, minibüsler, taksiler de aynı yollarda ilerliyor. Bu, sistemin çökmesine neden oluyor” ifadelerini kullandı.
“TRAFİK NEREDEYSE DURMA NOKTASINDA”
İstanbul’daki mevcut trafik yoğunluğuna da değinen Ilıcalı, okullar kapalı olmasına rağmen trafiğin neredeyse durma noktasına geldiğini, ticari hızın 10 km/saatin altına düştüğünü belirtti. Bu yavaşlamanın özellikle toplu taşımayı caydırıcı hale getirdiğini söyledi.
“Los Angeles’ta bu sistemin çalıştığını kendi gözlerimle gördüm. Otobüs şeritlerinde 30 km/saat hızla ilerlenebiliyor. İstanbul’da aynı hatta 10 km bile zor” diyen Ilıcalı, örnek projelerin İstanbul için model alınabileceğini vurguladı.
RAYLI SİSTEM DE HIZLANMALI
Mevcut metrobüs sisteminin önemine dikkat çeken Ilıcalı, günde yaklaşık 1 milyon yolcu taşıyan metrobüs hattının kapasitesinin çok üzerinde çalıştığını bu yüzden yeni sistemlerin devreye alınması gerektiğini ifade etti.
Raylı sistem planlamasının hızlandırılması gerektiğini belirten Ilıcalı, İstanbul’un yaklaşık 1200 kilometrelik metro ağına ihtiyaç duyduğunu, mevcut bütçede raylı sistem projelerine öncelik verilmesinin şart olduğunu söyledi.
Uygulamanın sadece belli bölgelerde değil, şerit yapısı uygun olan her ana arterde hayata geçirilebileceğini vurgulayan Ilıcalı, “İmrahor Caddesi’nden Beşiktaş’a kadar birçok noktada bu sistem uygulanabilir. 2 şeritli yolda bile bir şerit otobüse, diğeri karma trafiğe verilebilir” dedi. Denetim konusunda da elektronik sistemlerin yeterli olduğunu belirtti: “EDS kameraları ile şerit ihlalleri anında tespit edilebilir. Sistem hem güvenli hem de hızlı çalışır.”
TRAFİK RAHATLAYACAK
Uygulamanın ana amacı vatandaşları özel araç yerine toplu taşıma kullanmaya teşvik etmek. Prof. Dr. Ilıcalı bu konuda şunları söyledi:
“Amaç yoldan geçen araç değil, yolcudur. Otobüs öncelikli yollarla birim zamanda daha fazla yolcu taşımak mümkün. Avrupa’da herkesin arabası var ama kimse kullanmıyor. Çünkü toplu taşıma daha hızlı ve konforlu. İstanbul’da da bu sağlanabilir.”
İstanbul’da trafik yükünü azaltması ve ulaşım konforunu artırması beklenen sistem, doğru planlama ve güçlü denetimle kısa sürede hayata geçirilebilir. Otobüslerin daha hızlı ilerlemesi, daha az bireysel araç kullanımı, daha az karbon salımı ve daha mutlu yolcular demek.