Doğu Anadolu Fay Hattı nedir, neden önemlidir?
Doğu Anadolu Fay Hattı (DAFH), Türkiye'nin en önemli ve en aktif ikinci büyük fay hattıdır. Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF) kadar sık deprem üretmese de, tarih boyunca büyük yıkımlara neden olan sarsıntılara yol açmıştır. 2023 yılında meydana gelen ve büyük kayıplara yol açan Kahramanmaraş merkezli depremler, bu fay hattının potansiyelini açıkça göstermiştir. Bu fay hattı, Doğu Anadolu ile Arap levhası arasındaki sıkışmadan kaynaklı olarak oluşmuştur ve bindirme ve doğrultu atımlı fay karakterindedir.Doğu Anadolu Fay Hattı hangi illerden geçer?
KPSS 2025'te sorulan “Doğu Anadolu Fay Hattı hangi illerden geçer?” sorusunun cevabı, coğrafya kitaplarında net olarak belirtilmiş olup, bilimsel kaynaklara göre fay hattının geçtiği iller sırasıyla şunlardır:
Bingöl Elazığ Malatya Kahramanmaraş Adıyaman Gaziantep Hatay Bu iller, doğrudan Doğu Anadolu Fay Hattı’nın geçtiği şehirler arasında yer alır ve yüksek sismik risk altındadır. Her birinde geçmişte şiddetli depremler meydana gelmiştir ve gelecekte de benzer riskler taşımaktadır.Doğu Anadolu Fay Hattı nerede başlar, nerede biter?
Fay hattı doğuda Bingöl’ün Karlıova ilçesinden başlar. Burası, Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu fay hatlarının birleşim noktasıdır. Fay hattı buradan başlayarak güneybatı yönünde ilerler, Elazığ, Malatya, Adıyaman, Kahramanmaraş, Gaziantep üzerinden Hatay’ın güney ucuna kadar uzanır. Yani Doğu Anadolu Fay Hattı, Bingöl’den başlayıp Hatay’a kadar uzanan yaklaşık 600 kilometrelik bir kırık sistemidir.Doğu Anadolu Fay Hattı çevresinde risk altında olan diğer iller hangileri?
Doğrudan fay hattı üzerinde yer almayan fakat yakın çevresinde bulunan ve dolayısıyla yüksek sismik risk taşıyan iller de vardır. Bu iller: Tunceli Diyarbakır Osmaniye Şanlıurfa Sivas’ın güney ilçeleri Kilis Bu şehirlerde doğrudan fay hattı geçmese de, ikincil kırıklar ve sismik aktivite alanları nedeniyle ciddi bir deprem riski mevcuttur.KPSS 2025’te bu sorunun yer alması neden önemliydi?
KPSS gibi kamu personeli alım sınavlarında coğrafi bilgi elbette önemlidir. Ancak bu tür sorular yalnızca akademik bilgi ölçmekle kalmaz, aynı zamanda adayların toplumsal olaylara karşı farkındalığını, afet bilincini ve doğal afetlere karşı duyarlılığını artırmayı da amaçlar. Uzmanlara göre, “Doğu Anadolu Fay Hattı hangi illerden geçer?” gibi bir sorunun KPSS’de sorulması, özellikle kamu görevlisi adaylarının afet yönetimi, kriz anlarında bilinçli hareket etme ve vatandaşlara doğru bilgi aktarımı gibi konularda donanımlı olması açısından oldukça anlamlıdır.Türkiye'de diğer aktif fay hatları hangileridir?
Türkiye, birinci derecede deprem ülkesi konumundadır. Ülke genelinde 3 büyük aktif fay hattı bulunmaktadır: Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF): Marmara’dan Erzincan’a kadar uzanır. Türkiye’nin en aktif fay hattıdır. Doğu Anadolu Fay Hattı (DAF): Bingöl’den başlayarak Hatay’a kadar uzanır. Batı Anadolu Fay Hattı: Ege Bölgesi boyunca uzanır. Çok sayıda küçük kırıklı sistemden oluşur.Bu fay hatları dışında da Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde ikincil ve lokal fay sistemleri vardır.
Deprem riski yüksek olan şehirlerde ne yapılmalı?
Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde yaşayan vatandaşlar için uzmanlar şu konulara dikkat çekmektedir:
Deprem sigortasının yaptırılması (DASK)
Binaların depreme dayanıklılık testlerinin yapılması
Acil durum çantalarının hazırlanması
AFAD’ın düzenlediği tatbikatlara katılmak
Toplanma alanlarını önceden öğrenmek
Kamu görevlisi adaylarının kriz yönetimi bilgisi edinmesi
Sıkça Sorulan Sorular
Doğu Anadolu Fay Hattı hangi illerden geçer?Bingöl, Elazığ, Malatya, Kahramanmaraş, Adıyaman, Gaziantep ve Hatay illerinden geçer.
Doğu Anadolu Fay Hattı nerede başlar, nerede biter?Bingöl’ün Karlıova ilçesinden başlar, Hatay’ın güneyine kadar uzanır.
Hangi şehirler deprem riski altında?Fay hattı üzerindeki illere ek olarak Tunceli, Diyarbakır, Osmaniye, Şanlıurfa, Kilis gibi çevre iller de risklidir.
Doğu Anadolu Fay Hattı neden önemlidir?Türkiye'nin en aktif ikinci fay hattıdır ve geçmişte büyük depremler üretmiştir.
KPSS’de neden bu tür sorular soruluyor?Adayların coğrafi bilgisi yanında, toplumsal duyarlılık ve afet bilincini ölçmek için bu tür sorular sorulmaktadır.
