Kurtuluş Savaşı kahramanı Kazım Karabekir kimdir?

Milli mücadele dönemine damgasını vuran Şark cephesi komutanı ve milli mücadele kahramanı Kazım Karabekir'in hayatı merak ediliyor.

Eğitim Hayatı

Kazım Karabekir Paşa 1882 yılında İstanbul Kocamustafapaşa’da doğmuştur. Kâzım Karabekir, 1886 yılında Zeyrek’teki Sıbyan Mektebi’nde ilköğrenimine başlamıştır. 1894’te Fatih Askerî Rüşdiyesi’ne girerek askeri eğitimine adım atmıştır. 1896’da okul birincisi olarak mezun olmuş ve aynı yıl Kuleli Askerî İdadisi’ne girmiştir. 1899’da buradan da birincilikle mezun olmuştur. 1902 yılında Harbiye Mektebi’nden, 1905 yılında ise Mekteb-i Erkân-ı Harbiye’den mezun olarak kurmay subay unvanını almıştır.

Askeri Kariyeri

Harbiye’yi birincilikle bitiren Karabekir, öğretmenlik teklifini reddederek stajını Manastır’daki 3. Ordu'da yapmıştır. Görevi sonrası Kolağası rütbesine yükseltilmiştir. 1907’de Harbiye Mektebi’nde tabiye muallim muavini oldu. Manastır ve İstanbul’da İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin ilk teşkilatlarında görev almıştır. Meşrutiyet’in ardından Edirne’de 3. Fırka kurmaylığına atanmıştır. 31 Mart Vakası’nda Hareket Ordusu ile İstanbul’a girmiştir. 1910’da Arnavutluk isyanının bastırılmasına katılmış, 1912’de binbaşı olmuştur. I. Dünya Savaşı’na kaymakam (yarbay) rütbesiyle katılan Karabekir, Çanakkale’de Kerevizdere’deki başarısı sonrası albaylığa terfi etmiştir. 1917’de 2. Kolordu ve 2. Ordu Komutanlığı görevlerini üstlenmiştir 1918’de 1. Kafkas Kolordusu ile Erzincan, Erzurum, Sarıkamış ve Kars’ı Ermenilerden alarak Batum Antlaşması’nı imzalatmıştır. Tebriz’e ilerleyerek İngilizleri bölgeden çıkarmıştır. Başarıları nedeniyle paşalığa terfi etmiş, birçok madalya ve nişanla ödüllendirilmiştir. Savaş sonrası İstanbul’a, Erkan-ı Harbiye Umumiye Reisliği görevine çağrılmıştır. Mondros Mütarekesi sonrası İstanbul’da pasif kalmayı reddeden Kâzım Karabekir, doğuya atanmayı talep ederek 15. Kolordu Komutanı olarak 12 Nisan 1919’da Erzurum’a geçmiştir. Burada Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleriyle iş birliği kurmuş ve Erzurum Kongresi’nin toplanması için çalışmalara başlamıştır. Mustafa Kemal’in Anadolu’ya geçmesiyle temas kuran Karabekir, Amasya Genelgesi sonrası İstanbul Hükümeti’nin Mustafa Kemal’i tutuklama emrine rağmen, "Hepimiz emrinizdeyiz Paşam" diyerek destek vermiştir. Erzurum ve Sivas Kongrelerini desteklemiş, Millî Mücadele boyunca Edirne Milletvekilliği ve Doğu Cephesi Komutanlığı yapmıştır. 1920’de doğu illerini Ermenilerden kurtarmış, Gümrü Antlaşması’nı imzalamış, ardından Kars Antlaşması görüşmelerini başarıyla yürütmüştür. Doğu’daki askerî gücün büyük kısmını Batı Cephesi’ne sevk ederek Kurtuluş Savaşı’na büyük katkı sağlamıştır.

Siyasi Kariyeri

1924 yılında Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın (TCF) kurucuları arasında yer alan Kâzım Karabekir, partinin 17 Kasım’da resmen kurulmasının ardından 7 Aralık 1924’te oybirliğiyle genel başkan seçilmiştir. Ancak parti, 1925 yılında Şeyh Sait İsyanı sonrasında çıkarılan Takrir-i Sükûn Kanunu kapsamında, hükümeti tehdit ettiği ve dini siyasete alet ettiği gerekçesiyle 3 Haziran 1925’te kapatılmıştır. 1926’da Atatürk’e yönelik İzmir Suikastı girişimiyle ilgili olarak tutuklandı ve İzmir’de yargılanmıştır. Suikasta karıştığına dair herhangi bir delil bulunmadığı gerekçesiyle 13 Temmuz 1926’da beraat etmiştir. Ancak bu olay, onun siyasetten uzaklaştırılmasına ve 5 Aralık 1927’de 45 yaşında emekli edilmesine yol açtı. Emeklilikten sonra İstanbul Erenköy’de münzevî bir hayat sürmüştür. Karabekir 1938’de Atatürk’ün vefatı ve İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanı seçilmesiyle 1938 yılında CHP’ye katılmıştır. 31 Aralık 1938’de yapılan ara seçimlerde CHP’den İstanbul Milletvekili seçilmiştir. CHP, 5 Ağustos 1946’da yapılan seçimde Karabekir’i TBMM Başkanı adayı göstermiş ve oylamada 379 oy alarak TBMM Başkanı seçilmiştir. 1947 yılında ise üçüncü kez TBMM Başkanlığına seçildi ve görevini başarıyla sürdürmüştür.

Kâzım Karabekir, 26 Ocak 1948 Pazartesi günü Ankara-Kocatepe’deki evinde geçirdiği kalp krizi sonucunda vefat etmiştir.

Eserleri:

1885 İsyanı ve Bulgar Harbi, Birinci Kafkas Kolordusunun 1334 Senesindeki Harekât ve Müşahedatı, Erzincan ve Erzurum'un Kurtuluşu, İngiltere-İtalya ve Habeş Harbi, Cihan Harbine Neden Girdik, Nasıl Girdik, Nasıl İdare Ettik, Bolşevik Ordusunun Çekilmesinden Sonra Osmanlı Ordusunun İleri Harekâtı, İstiklâl Harbimizin Esasları, İstiklâl Harbimiz, İstiklâl Harbimizde Enver Paşa ve İttihat-Terakki Erkânı, Ülkümüz Kuvvetli Bir Türkiyedir, Talim ve Terbiye Hakkında Ana Hatlar, Öğütlerim Şarkılı İbret, İktisadi Esaslarımız, Sanayi Projesi Lahiyası.