Mısır ile İsrail arasında yaklaşık üç aydır hayata geçirilemeyen doğal gaz anlaşmasına ilişkin belirsizlik sürerken, Kahire’nin tedarik için Katar seçeneğini masaya aldığı ifade ediliyor. İki ülke basınında yer alan haberlere göre, özellikle Ağustos ayında imzalanan anlaşmanın siyasi gerekçelerle uygulanamaması, Mısır’ın alternatif kaynak arayışını hızlandırdı.
ANLAŞMANIN ASKIDA KALMASI SİYASİ GERİLİĞİ TIRMANDIRDI
İsrail’in Akdeniz’deki en büyük doğal gaz sahalarından Leviathan’ın ortaklarından NewMed enerji şirketi, 7 Ağustos’ta Mısır ile 35 milyar dolarlık doğal gaz ihracat anlaşması imzalandığını duyurmuştu. Ancak anlaşma planlanan tarihlerde yürürlüğe girmedi. Israel Hayom gazetesi, 3 Eylül’de yayımladığı haberinde, askıya alma kararının İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun talimatıyla alındığını öne sürdü. Haberde, Netanyahu’nun kendi onayı olmadan anlaşmanın uygulanmaması talimatı verdiği ve Tel Aviv yönetiminin 1979 barış anlaşmasının güvenlik ekinde ihlaller olduğunu iddia ettiği aktarıldı. Mısır yönetimi ise bu iddiaları reddetti.
KATAR SEÇENEĞİ MASADA
İsrail Kanal 12, 2 Aralık’ta yayımladığı haberinde, anlaşmanın gecikmesi üzerine Katar’ın Mısır’a büyük miktarda doğal gaz tedariki için teklif sunduğunu iddia etti. Kahire 24 sitesi ise Petrol Bakanlığı kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Mısır’ın İsrail yerine “tamamen Katar’a yönelme ihtimalinin bulunduğunu” yazdı. Kahire’nin daha ucuz ve sürdürülebilir bir tedarik modeli aradığı vurgulandı. Buna karşın hem Mısır hem de Katar cephesinden resmi bir açıklama gelmedi.
TEL AVİV’İN FİYAT POLİTİKASI ELE ALINIYOR
İsrail ekonomi gazetesi Globes, Tel Aviv yönetiminin iç piyasada gaz fiyatlarını düşürmeyi, Mısır’a yapılacak ihracatta ise fiyatları artırmayı hedeflediğini yazdı. Bu yaklaşımın, iki ülke arasındaki görüşmeleri daha da zora soktuğu belirtildi.
2019 ANLAŞMASI VE LEVIATHAN SAHASININ ÖNEMİ
Mısır ile İsrail arasındaki mevcut gaz ticareti 2019’da imzalanan ve toplam 60 milyar metreküplük tedariki kapsayan anlaşmaya dayanıyor. Leviathan sahasında üretilen gaz, 2020 itibarıyla Mısır’a gönderilmeye başlanmıştı. Saha, geçtiğimiz yıl 11,33 milyar metreküp üretim gerçekleştirdi ve bunun önemli bir bölümü Mısır ile Ürdün’e ihraç edildi.
Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli, NewMed ile yapılan anlaşmanın 2040 yılına kadar uzatılmasının, üretim artışı beklentisine dayandığını açıklamıştı. Ancak gelinen noktada, Kahire’nin yeni tedarik alternatiflerini değerlendirdiği görülüyor.