Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkenin geliştirdiği nükleer enerjili seyir füzesi Burevestnik’in son testinin başarıyla tamamlandığını açıkladı. Test verilerine göre füze yaklaşık 15 saat boyunca uçtu ve 14 bin kilometre menzil kat etti; uzmanlar bu performansın teoride ABD’ye ulaşma kapasisi sağladığını söylüyor.
BUREVESTNİK NASIL İŞLİYOR?
Burevestnik, klasik kimyasal yakıtlı seyir füzelerinden farklı olarak içindeki küçük bir nükleer reaktör ile itki sağlıyor. Uzman Amaury Dufay’a göre reaktör çevresindeki havayı ısıtarak bu havayı yüksek hızla dışarı atıyor ve böylece sürekli itme elde ediliyor; bu da füzenin uçuş süresini ve menzilini büyük ölçüde uzatıyor. Rusya’da ilk kez 2018’de duyurulan proje, son testle tekrar gündeme geldi.
ALÇAK İRTİFADA UZUN SÜRELİ SEYİR HEDEFİ
Uzman değerlendirmeleri, Burevestnik’in hedefinin uzun süre boyunca alçak irtifada (yaklaşık 15–200 metre) uçmak olduğunu ortaya koyuyor. Alçak irtifa ve yere yakın seyir, radar tespiti ve hava savunma sistemleri tarafından izlemeyi zorlaştırıyor. Ancak füzenin nispeten düşük hızı, manevra kabiliyetini sınırlayabilir; bu da bazı savunma uzmanlarının vurguladığı bir zafiyet.
STRATEJİK AMAÇLAR VE KULLANIM SENARYOLARI
Rus analist Dimitri Stefanoviç, Burevestnik’in amacı arasında geniş kapsamlı hava savunma ağlarını —özellikle planlanan ya da konuşulan projeleri— aşmak olduğunu belirtiyor. Heloise Fayet gibi uzmanlar ise bu tür nükleer enerjili füzelerin daha geleneksel füzelerle birlikte kullanılarak savunmayı yıpratma rolü üstlenebileceğine işaret ediyor. Ancak şu an için füzenin sahada konuşlandırılması ve kullanım doktrininin oluşturulması için gerekli altyapının tamamlanmadığı ifade ediliyor.
OPERASYONEL OLUP OLMADIĞI VE STRATEJİK ETKİSİ
Putin, füzenin hizmete alınabilmesi için altyapı hazırlıkları talimatını vermiş olsa da, uzmanlar Burevestnik’in halen tam anlamıyla operasyonel kabul edilemeyeceğini söylüyor. Fayet, ne konuşlandırma altyapısının ne de kullanım doktrininin mevcut olduğunu, bu yüzden füzenin kısa vadede stratejik etkinliğinin sınırlı kalacağını belirtiyor. Öte yandan Moskova için böyle bir programın gösterdiği teknoloji ve caydırıcılık mesajının politik etkisi önem taşıyor.
RADYOAKTİF SIÇRAMA RİSKİ VAR MI?
Testlerde herhangi bir radyoaktif sızıntı tespit edilmediği bildirildi; Norveç’in radyasyon izleme ajansının ve Kapsamlı Nükleer Deneme Yasağı Anlaşması’na bağlı istasyonların ölçümlerinde olağandışı bir faaliyet gözlemlenmediği aktarıldı. Buna karşın uzmanlar, reaktör çalıştığı sürece füzenin kendisinin radyoaktif olabileceğine ve yakın temas halinde radyasyona maruz kalma riskinin varlığına dikkat çekiyor. Bu durum, sahada testlerin ve konuşlandırmaların sınırlamalarla karşılaşabileceği anlamına geliyor.