Günümüzde özellikle paketli gram altın ve çeyrek altında sahtecilik vakaları yaygınlaşıyor. Sahte altını evde tespit etmek mümkün olsa da kesinlik için uzman teyidi şart. Aşağıda hem tüketicilerin kendi başına uygulayabileceği basit testleri hem de kuyumcularda veya laboratuvarda yapılabilecek güvenilir kontrolleri SEO uyumlu şekilde sıraladık.
HANGİ ALTINLARDA SAHTECİLİK DAHA ÇOK YAPILIYOR?
Paketli gram altın, çeyrek altın ve rafineriye ait ambalajların taklitleri en çok görülen sahte ürün gruplarıdır. İnternetten veya güvensiz satıcılardan alınan kapalı ambalajlı altınlarda risk daha yüksektir. Özellikle üretici ve seri numarası belirtilmeyen paketlere dikkat edilmelidir.
EVDE UYGULANABİLECEK HIZLI TESTLER
-
Mıknatıs testi: Altın manyetik olmadığı için mıknatısla çekilme olmamalıdır. Eğer çekiliyorsa içinde demir veya manyetik alaşımlar vardır; dikkat.
-
Sirke testi: Üzerine birkaç damla sirke damlatıldığında renk değişimi oluyorsa sahte olma ihtimali artar. (Not: Bu test bazı kaplamalı gerçek ürünlerde yanıltıcı olabilir.)
-
Görünüm ve parlaklık: Sahte altın genelde daha parlak ve plastikimsi bir yüzeye sahip olabilir; gerçek altının rengi ışık altında tutarlı kalır.
-
Bükme ve dayanıklılık: Gerçek altın yumuşaktır ama kolay kırılmaz; çok kolayca çatlıyor veya pul pul ayrılıyorsa sahte olabilir.
-
Yoğunluk/tartı kontrolü: Küçük bir hassas tartı ile gramaj kontrolü yapılabilir. Ürünün ayarına göre beklenen gramaj ve hacim uyuşmuyorsa sorun var demektir.
Bu testler ön eleme içindir; kesin sonuç için uzman incelemesi gerekir.
UZMAN-KUYUMCU KONTROLLERİ VE LABORATUVAR TESTLERİ
-
Asit (nitrik asit) testi: Ayar belirlemede yaygın kullanılan yöntemdir; doğru uygulandığında güvenilir sonuç verir.
-
XRF spektrometri (röntgen analizi): Laboratuvar tipi cihazlarla metal bileşimi ve ayar kesin olarak tespit edilir.
-
Sertifika ve fatura kontrolü: Darphane veya rafineri onaylı sertifika/seri numarası doğrulanmalı. Orijinal paketlerde üretici bilgisi ve seri numarası olmalı.
-
Profesyonel yoğunluk ölçümü: Hacim ve kütle kullanılarak gerçek yoğunluk hesaplanır; altının saflığı bu yolla teyit edilebilir.
KUYUMCULARDA FİYAT NEDEN FARKLI? (NEDEN HER YERDE AYNI FİYAT YOK?)
-
Ayarlara göre hesaplama: 24 ayar altın baz fiyatı üzerinden, satılan ürünün ayarı (14, 18, 22 ayar) ile orantılı düşürülür.
-
İşçilik bedeli (kalem/işçilik): Takı ve işlenmiş ürünlerde işçilik ücreti fiyatı yükseltir.
-
Kuyumcunun marjı ve likidite durumu: Her işletme farklı kar marjı ve işletme maliyetine göre fiyat belirler.
-
Anlık piyasa farkı: Altın fiyatları anbean değişir; işlem anındaki ekran fiyatı üzerinden hesaplama yapılır. Bu nedenle farklı dükkanlarda kısa süre içinde fark olabilir.
SATIN ALIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER (GÜVENLİ ALIM REHBERİ)
-
Fatura ve sertifika isteyin: Alım sırasında kesinlikle fatura ve varsa üretici sertifikasını alın.
-
Seri numarası ve üretici bilgisi kontrolü: Paketli ürünlerde üretim yeri ve seri numarası olmalı; eksikse risk var.
-
Yetkili satıcı ve tanıdık kuyumcu: Bilinmeyen internet satıcılarından uzak durun; öncelik yetkili ve bilinen firmalar olsun.
-
Aynı gün iade/kontrol hakkı: Satın alma sonrası teyit için kuyumcudan kısa süreli iade veya kontrol kolaylığı talep edin.
-
İkinci el alımlarda ekstra dikkat: İkinci el satışlarda belge ve uzman kontrolü şarttır.
SAHTECİLİĞİ AZALTMAK İÇİN ÖNERİLER VE YASAL BOYUT
-
Resmi denetim ve caydırıcı cezalar: Rafineri ve satış noktalarının denetimi artırılmalı, sahtecilikte daha ağır cezalar uygulanmalı.
-
Eğitim ve bilinçlendirme: Tüketicilere yönelik test yöntemleri ve güvenli alım rehberleri yaygınlaştırılmalı.
-
Rafineri/seri numarası takibi: Üretici onaylı seri numaralarının anında doğrulanabildiği dijital sistemler kurulmalı.
Evde yapılan basit testler ön bilgi verir fakat kesin yargı sağlamaz. Gram ve çeyrek altın alım-satımında en güvenli yol; fatura, sertifika, yetkili satıcı tercihi ve şüphede laboratuvar veya uzman kuyumcu kontrolüdür. Yatırım amaçlı altın alırken belgeli üreticiler ve lisanslı satıcılar öncelik olmalı; aksi halde maddi kayıp riski yüksek kalır.