1982 yılından bu yana ülkeyi yöneten Paul Biya başkanlık koltuğunu bırakmama konusunda ısrarlı. Şu anda 92 yaşında olan lider, bu adımıyla süresini 2025’te başlayacak yeni dönemle 99 yaşına kadar uzatma ihtimaliyle karşı karşıya. 2008’de parlamentodan geçirilen bir anayasa değişikliğiyle iktidar süresi sınırsız hale gelmişti.
YAŞ VE SİYASİ MEŞRUİYET TARTIŞMALARI
Biya’nın adaylığı, sağlık ve zihinsel kapasiteye dair güçlü spekülasyonları yeniden alevlendirdi. Kamuoyu onu uzun süredir nadiren görüyor; geçtiğimiz yıl 42 gün boyunca kamuoyundan uzak kalması büyük kaygılar doğurmuştu. Muhalifler ve sivil toplum kuruluşları, “yaş itibarıyla çoktan iktidar mekanizmasının dışında” iddialarını savunuyor. Bir insan hakları savunucusu, aklının eskisi gibi çalışmadığını, her şeyi unuttuğunu ve 80’li yaşlarda bile böyle olduğunu vurgulayarak çağrıda bulunmuştu .
Dini otoriteler de devreye girdi. Kamerun Katolik piskoposları, Biya’ya “son kez düşün, yeni döneme aday olma” çağrısında bulundu. Bu çağrı, sadece sağlık değil, aynı zamanda siyasi demokratik bakımdan da bir yenilenme ihtiyacına işaret ediyor.
MUHALEFET VE TOPLUMSAL TEPKİ
Muhalefetteki önemli isimler, Biya sonrası dönüşüm için şimdiden karar alma çağrısı yapıyor. 2018’de rakip olup hapse atılan Maurice Kamto gibi figürler yeniden adaylığını açıkladı. Ayrıca, Biya’ya yakın bazı eski isimler—Issa Tchiroma (75) ve Bello Bouba Maigari (78)—artık karşı cephede yer alıyor.
Cameroon gençliği de “Artık yeni bir dönem görmeyi hak ediyoruz” diyerek tepki gösteriyor. Nüfusun yüzde 60’ından fazlasının 25 yaş altı olduğu Kamerun’da genç kaygıları dikkate alınmazsa, toplumsal huzursuzluk ihtimali artıyor.
GÜVENLİK VE EKONOMİK ZORLUKLAR
Biya yönetimi boyunca ülke, Anglophone ayrılıkçı bir hareketle karşı karşıya kaldı ve Boko Haram gibi militan gruplar kuzeyde tehdit oluşturdu. Ekonomik sıkıntılar—yolsuzluk, altyapı eksikliği, genç işsizlik—toplumun geniş kesimlerinde derinleşti. Eleştirmenler, 8. dönem sonrası bu sorunların daha da derinleşeceği uyarısını yapıyor .
KAYITSIZLIK MI, İRADE Mİ?
Biya’nın yeniden adaylığını açıklamak üzere yaptığı X (eski Twitter) paylaşımında, “Kararlılığım, önümüzdeki zorluklara göredir.” ifadesi dikkat çekiyor. Ancak bu mesaj, halkın taleplerine mi yanıt veriyor, yoksa siyasi statükoyu korumayı amaçlıyor mu? İşte bu, Fransız ve Britanya mandasından bu yana yalnızca iki liderin ülkeye şekil verdiği Kamerun’da öne çıkan soru: Bu 'beraber aşarız' söylemi, yeni bir dönem için mi umut yaratıyor yoksa yaşlı bir liderin uzatılmış egemenliğini meşrulaştırmaya mı çalışıyor?