İstanbul’da 23 Nisan 2025 tarihinde meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki depremin ardından gözler yine Marmara fay hattına çevrildi. Türkiye’nin tanınmış yerbilimcilerinden Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, yaşanan sarsıntı hakkında değerlendirmelerde bulundu. Büyük deprem senaryolarına farklı yaklaşımıyla bilinen Üşümezsoy, özellikle Avcılar, Beylikdüzü ve Büyükçekmece gibi heyelan riski taşıyan bölgeler hakkında önemli uyarılarda bulundu.
Şener Üşümezsoy İstanbul Depremi İçin Ne Dedi?
TGRT ekranlarında canlı yayına katılan Üşümezsoy, Silivri açıklarındaki 6.2’lik depremin, Marmara Denizi’nin Silivri Çukuru olarak bilinen bölümünde meydana geldiğini belirtti. Bu bölgenin 1912 yılında kırılan fayın doğusunda kalan bir segment olduğunu vurgulayan Üşümezsoy, sarsıntının fay hattının tarihsel hareketleriyle uyumlu olduğunu söyledi.
Marmara'da 8.1 Büyüklüğünde Deprem Beklemiyor
Üşümezsoy, kamuoyunda sıkça dile getirilen “8 ve üzeri büyük Marmara depremi olacak” görüşlerine karşı çıktı. Şu ifadeleri kullandı:
“Fayın uzunluğu ve segment yapısı, en fazla 6 ila 6.5 büyüklüğünde depremler üretmeye elverişlidir. Daha büyük bir deprem için gereken enerji ve süre birikmiş değil.”
Bu açıklaması, Prof. Dr. Naci Görür ve Kandilli Rasathanesi gibi kurumların 7.0 ve üzeri deprem beklentileriyle çelişiyor.
Heyelanlı Bölgeler Daha Büyük Risk Altında
Üşümezsoy’a göre depremin yıkıcı etkisi, fay hattına olan uzaklıktan çok zemin yapısıyla alakalı. Özellikle şu bölgeleri işaret etti:
-
Avcılar
-
Beylikdüzü
-
Büyükçekmece
Bu bölgelerde heyelan ve sıvılaşma riski yüksek. Zemin yapısı deprem dalgalarını büyütüyor ve binaların yıkılma riskini artırıyor.
“Deprem Senaryoları Fon İçin Kullanılıyor” İddiası
Üşümezsoy, büyük deprem senaryolarının bazı belediyeler ve yapı şirketleri tarafından uluslararası fonlar ve projeler için kullanıldığını iddia etti.
“Deprem algısıyla büyük şehir projeleri finanse ediliyor. Bunu açıkça konuşmak gerekiyor.” dedi.
Bu açıklama, bilim camiasında ve kamuoyunda tartışmalara neden oldu.
Geçmişte Yaptığı Tahmin Doğru Çıktı Mı?
Üşümezsoy, bu depremi 20 gün önce bir televizyon programında öngördüğünü belirtti.
“6 ila 6.5 büyüklüğünde bir deprem olacak” demiştim. Fayın dinamiğini bilen biri için bu tahmin mümkündür.” sözleriyle kendisini hatırlattı.
İstanbul'da Yeniden 6.2’lik Deprem Olur Mu?
“Evet, bu büyüklükteki depremler Marmara’da tekrar yaşanabilir. Silivri çukuru periyodik olarak hareket ediyor. Ancak bu, büyük bir yıkım anlamına gelmez.”
Üşümezsoy’a göre, bu tür depremler Marmara için olağan ve periyodik olarak tekrarlayan doğa olayları.
Diğer Uzmanlar Ne Diyor?
Prof. Dr. Nurcan Meral Özel (Kandilli Rasathanesi):
-
Bu depremin Kuzey Anadolu Fayı'ndaki stresi boşaltmadığını ifade etti.
-
Artçı sarsıntıların 1,5 ila 2 ay sürebileceğini söyledi.
-
Büyük İstanbul depremi riskinin hâlâ geçerli olduğunu vurguladı.
Prof. Dr. Naci Görür:
-
İstanbul’da 2030’a kadar 7 ve üzeri büyüklükte bir depremin olma ihtimalini çok yüksek görüyor.
-
Üşümezsoy’un senaryolarını bilimsel bulmadığını daha önce kamuoyuyla paylaşmıştı.
AFAD ve Yetkililer Ne Diyor?
AFAD ve ilgili bakanlıklar ise vatandaşlara şu çağrıyı yapıyor:
-
Artçılara karşı hazırlıklı olun.
-
Deprem çantası hazırlayın.
-
Riskli binalardan uzak durun.
-
Hasar tespiti için 112’ye bildirim yapın.
Vatandaşlar Ne Yapmalı?
-
Zemin raporu olmayan yapılarda ikamet edenler risk tespiti yaptırmalı.
-
Kentsel dönüşümden yararlanma olanakları araştırılmalı.
-
Resmî açıklamalar dışındaki söylemler süzgeçten geçirilmeli.
Şener Üşümezsoy ve İstanbul Depremi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Şener Üşümezsoy İstanbul depremi hakkında ne dedi?
Silivri açıklarındaki 6.2’lik depremin olağan olduğunu, büyük bir yıkım beklenmemesi gerektiğini ve fayın 8’lik deprem üretme potansiyelinin olmadığını söyledi.
Büyük Marmara depremi olacak mı?
Üşümezsoy hayır diyor. Ancak Kandilli Rasathanesi ve Prof. Dr. Naci Görür gibi uzmanlara göre 7 ve üzeri bir deprem ihtimali halen çok yüksek.
Heyelanlı bölgeler neden tehlikeli?
Gevşek zemin ve sıvılaşma riski nedeniyle deprem dalgaları büyüyor, bina hasar riski artıyor. Avcılar, Beylikdüzü, Büyükçekmece gibi bölgeler bu kapsama giriyor.
Deprem ne zaman olacak?
Kesin tarih vermek mümkün değil. Ancak fayın periyodik hareketliliği 6-6.5 büyüklüğündeki depremlerin tekrarlanabileceğini gösteriyor.
Vatandaş ne yapmalı?
Hasar tespiti için yetkili kurumlara başvurmaları, yapılarında güçlendirme veya dönüşüm düşünmeleri gerekiyor.