Erken emeklilik hayali kuran binlerce çalışana kötü haber geldi. SGK tarafından yayımlanan 98 sayfalık yeni meslek kodu listesi, fiili hizmet süresi zammı (FHSZ) yani halk arasında bilinen adıyla yıpranma payı uygulamasında kapsam daralmasına gidildi. Mayıs 2025 itibarıyla yürürlüğe giren yeni düzenleme ile bazı meslek grupları erken emeklilik avantajını kaybetti.
Artık sadece yüksek riskli işler yıpranma payı alabilecek
Yeni kriterlere göre fiili hizmet süresi zammı yalnızca doğrudan fiziksel veya kimyasal risk taşıyan iş kollarında geçerli olacak. SGK, destek hizmeti veren birçok meslek grubunu kapsam dışı bıraktı. Kod bildirimlerinin titizlikle yapılmaması halinde hem çalışanlar hem işverenler için hak kayıpları yaşanabilecek.
Hangi meslekler listeden çıkarıldı?
SGK’nın yeni kod listesine göre çaycı, temizlik görevlisi, bekçi, aşçı, sekreter, muhasebeci, belediye başkanı ve spor kulübü yöneticisi gibi daha önce yıpranma payı alabilen bazı unvanlar artık bu haktan faydalanamayacak. Bar çalışanları, uluslararası ticaret uzmanları ve hizmetli statüsündeki destek personeli de kapsam dışına alındı. Kararla birlikte sadece doğrudan mesleki tehlike içeren alanlarda çalışanlara öncelik tanındı.
Kimler erken emeklilik hakkını korudu?
Madenciler, demir-çelik işçileri, güvenlik güçleri, doktor, hemşire ve ebeler, yıpranma hakkını koruyan gruplar arasında yer aldı. Ayrıca cıva ve asit üretiminde görev yapan sanayi çalışanları da kapsamda kaldı. Bu meslek grupları, SGK’nın belirlediği özel kodlar üzerinden FHSZ almaya devam edecek. Kod hatası yapılması durumunda ise talepler reddedilecek.
Her 360 güne 90 gün ek hizmet hakkı tanınıyor
Fiili hizmet zammı kapsamında, yer altı işlerinde çalışanlara yılda 180 gün, diğer riskli mesleklerde ise 360 güne karşılık 60 ila 90 gün ek prim veriliyor. Bu sistem sayesinde çalışanlar 3 yıla kadar daha erken emekli olabiliyor. Ancak bu avantajdan faydalanabilmek için en az 3600 gün prim ve SGK’nın belirlediği meslek kodunun doğru bildirilmesi şartı aranıyor.
Kod bildirimi SGK denetiminde: Hatalı girişe sıfır tolerans
SGK, yeni dönemde otomatik denetim sistemine geçiyor. Yanlış ya da uyumsuz kodlarla yapılan bildirimler sistem tarafından doğrudan reddedilecek. Hatalı kod girilen işverenler, SGK’ya itiraz ederek düzeltme yapabilecek. Ancak bu süreç, aylar sürebilecek hak kayıplarına neden olabilir.