Son yılların en sıcak yaz mevsimini geçiren Türkiye'de bunaltıcı havadan korunmak için vatandaşlar birbirinden farklı yöntemler kullanmaya başladı. Günün belli saatlerinde dışarı çıkmamak, soğuk içecek tüketimi, deniz ve havuz etkinlikleri, klimalı mekanlarda bulunmak gibi yollar işe yarayabilir ama dikkatli olunması gereken püf noktalar da mevcut.
Yetkililer, bu artışın sadece günlük yaşamı değil, çevreyi ve insan sağlığını da ciddi şekilde etkileyebileceğine dikkat çekiyor.
SICAK HAVA DALGALARI SAĞLIĞI TEHDİT EDİYOR
Aşırı sıcaklar, başta sıcak çarpması olmak üzere su kaybı, kalp krizi, bilinç bulanıklığı ve solunum problemleri gibi birçok sağlık sorununa yol açabiliyor. Uzmanlar, özellikle yaşlı bireyler, kronik hastalığı bulunanlar, hamileler ve bebeklerin yüksek risk grubunda olduğunu belirtiyor. Vücut ısısının sağlıklı denge olarak kabul edilen 35-37 derece aralığını korumak önemli. Bunun üstüne çıkıldığında güneş çarpması, bayılma ve bilinç kaybı yaşanabilir. Uzun süre sıcak ortamda kalmamak önemli. Özellikle günün sıcak vakitlerine dışarıda bulunmamak da önemli faktörlerden biri.
GÜNEŞ ALTINDAKİ FAALİYETLER SINIRLANDIRILMALI
Günün en hararetli saatleri olarak kabul edilen 11.00-16.00 arasında dışarı çıkmamanın önemli olduğu vurgulanıyor. Bu saatlerde güneş ışınlarının dik geldiği ve ultraviyole etkisinin en yüksek düzeye ulaştığı ifade ediliyor. Mümkün olduğu kadar evde bulunulması önem arz ediyor. Öğle saatlerinde zaruri haller dışında evden çıkmamak sıcaktan korunmanın en önemli kurallarından biri.
VÜCUT ISISINI DENGELEMEK İÇİN BASİT YÖNTEMLER
Sıcak hava koşullarında vücut ısısını dengelemek için bol su tüketmek en önemli önlem olarak öne çıkıyor. Çilek, karpuz, kavun, salatalık gibi su oranı yüksek besinlerin tüketilmesi ve serin ortamlarda bulunulması öneriliyor. Ilık duş almak, serinletici mendil ya da havlu kullanmak da vücut sıcaklığını düşürmede etkili yöntemler arasında.
EV İÇİNDE SICAKLIĞI AZALTMAK MÜMKÜN
Evde ortam sıcaklığını düşürmek için doğrudan güneş ışığı alan pencerelere kalın perdeler çekilmesi, sabah ve akşam saatlerinde doğal hava sirkülasyonunun sağlanması, vantilatör önüne buz koyulması gibi yöntemler öneriliyor. Ancak uzmanlar, hava sıcaklığının 35 derecenin üzerine çıktığı durumlarda vantilatörlerin etkisinin sınırlı kaldığını hatırlatıyor.
SICAK HAVADA UYKU KALİTESİ NASIL ARTIRILIR?
Uzmanlara göre uyku kalitesinin korunabilmesi için oda sıcaklığının 19-21 derece arasında olması gerekiyor. Hafif giysiler tercih etmek, kalın örtülerden kaçınmak ve uyunan odada hava akışını sağlamak uyku düzenini olumlu yönde etkiliyor. Ayrıca yatmadan önce ağır yemek tüketiminin, vücut ısısını artırarak uykuya geçişi zorlaştırabileceği belirtiliyor.
BEBEKLER VE YAŞLILARDA RİSK DAHA YÜKSEK
Sağlık uzmanları, sıcak havalardan en fazla etkilenen grupların başında bebekler ve yaşlılar geldiğini vurguluyor. Altı aydan küçük bebeklere güneş kremi uygulanmaması ve doğrudan güneşe maruz bırakılmamaları gerektiği belirtiliyor. Bu grubun serin ve havadar ortamlarda tutulması gerektiği ifade ediliyor.
ARAÇTA ÇOCUK VE HAYVAN BIRAKMAYIN UYARISI
Yapılan araştırmalar, güneş altında park edilen araçların iç sıcaklıklarının kısa sürede tehlikeli boyutlara ulaştığını gösteriyor. Çocuklar ve hayvanların kendilerini koruma yetileri zayıf olduğu için araçta hiçbir şekilde yalnız bırakılmamaları gerekir.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ AŞIRI SICAKLARI TETİKLİYOR
Dünyanın ekolojik dengesinin değişmesiyle beraber mevsimlerin kayması ve sıcaklıkların artması yaz mevsiminin de daha zor geçmesine neden oluyor. İklim değişikliği sadece sanayileşmiş bölgeleri değil, Afrika gibi düşük karbon salımı yapan ülkeleri de etkiliyor. Ancak bu bölgelerdeki etkilerin uluslararası kamuoyunda yeterince yer bulmadığına dikkat çekiliyor.
ŞEHİRLERDE SERİNLİĞİ ARTIRMANIN YOLLARI
Kentlerde serinliğin artırılması için yeşil alanların artırılması, ağaçlandırma çalışmaları ve doğaya uyumlu mimari tasarımlar öne çıkıyor. Uzmanlar, yeşil teraslar ve düşük enerji tüketen soğutma sistemlerinin şehirlerde sıcaklıkla mücadelede etkili olduğunu vurguluyor.
Yaz mevsimi günlerinde meteorolojinin uyarılarına dikkat edilmeli, sıcak çarpması konusunda eğitimler izlenmeli. Bireysel düzeyde alınacak küçük önlemlerin ciddi sağlık sorunlarını engelleyebileceği konusunda da bilgi sahibi olunmalı.