Fizik alanında sıkça kullanılan stroboskop, dalgaların ve dönen cisimlerin hareket özelliklerini ölçmeye yarayan bir cihaz olarak çeşitli uygulamalarda tercih edilmektedir. Üzerinde eşit aralıklarla açılmış yarıklar bulunan bu düzenek, hem eğitim ortamlarında hem de teknik alanlarda temas gerektirmeden devir ölçümü yapılmasına olanak sağlamaktadır. Su dalgalarının hızı ve frekansı gibi nicelikler stroboskop aracılığıyla gözlemlenebilmekte, cihazın dönme hareketi ile ölçümlerin yapılması mümkün olmaktadır.
STROBOSKOP NEDİR?
Stroboskop, dönen ya da titreşim yapan cisimlerin hareketini gözlemlemeyi ve bu hareketlere ait ölçümleri yapmayı sağlayan bir alettir. Cihaz üzerinden bakıldığında hareketli bir tekerlek veya dalga, belirli koşullarda duruyormuş ya da ters yönde dönüyormuş gibi algılanabilmektedir. Fizikte bu durum stroboskopik etki olarak tanımlanmakta ve bu etkinin ölçüm amacıyla kullanıldığı düzeneklere stroboskop adı verilmektedir. Stroboskop, temas olmaksızın devir ölçümü yapabilmekte ve dönen mekanizmalardaki hareketi görünür hale getirmektedir.
STROBOSKOP NEYİ ÖLÇER?
Stroboskop, su dalgalarının hızı ve frekansı gibi büyüklükleri ölçmek amacıyla kullanılmaktadır. Cihazın üzerinde belirli aralıklarla yerleştirilmiş delikler bulunur ve bu deliklerden izlenen dalga hareketi cihaz ile senkronize edildiğinde ölçüm yapılabilmektedir. Düzenek üzerindeki çark, bir dakika içerisindeki devir sayısını göstererek dalganın hızının ve frekansının hesaplanmasını sağlar. Basit yapısına rağmen dalga hareketlerini tespit edebilme ve ölçme konusunda etkili bir yöntem sunmaktadır.
STROBOSKOP NE İŞE YARAR?
Stroboskop, dalgaların frekansını ve dalga boyunu incelemek için kullanılan bir ölçüm aracıdır. Merkezindeki eksen etrafında dönebilen bu dairesel cihaz, eşit aralıklı yarıklara ve ayarlanabilir frekansta yanıp sönen bir ışık kaynağına sahiptir. Eğitim ortamlarında özellikle Fizik derslerinde sıkça kullanılan stroboskop, teknik uygulamalarda da pratik sonuçlar verebilmektedir. Bazı modern stroboskoplar akü ile çalışmakta olup hızlı ölçüm yapabilmeleri ve maliyet açısından avantaj sağlamaları sayesinde farklı alanlarda kullanılmaktadır.
STROBOSKOP NASIL ÇALIŞIR?
Stroboskop, yanıp sönen bir ışık düzeni ile çalışmaktadır. Cihaz üzerindeki flaş özelliği, devir sayısı ölçülecek motor miline doğru tutulduğunda frekans ayarı yapılır. Işığın yanıp sönme hızı, ölçülen milin hareketi ile eşitlendiğinde mil duruyormuş gibi görünür. Bu durumda stroboskobun frekansı, motorun devir sayısını göstermektedir. Cihaz üzerindeki gösterge sayesinde bu değer okunarak elektrik motorunun devir hızı belirlenmektedir.
STROBOSKOP NEREDE KULLANILIR?
Stroboskop, geniş frekans aralığı ve farklı ışık uzunluklarına sahip yapısı sayesinde çeşitli sektörlerde kullanılmaktadır. Dönen parçaların hareketini görünür hale getirme özelliği, birçok alanda ölçüm ve kontrol amacıyla kullanılmasını sağlamaktadır. Bu kapsamda stroboskop şu alanlarda kullanılmaktadır:
-
Tekstil sektöründe ring iplik makinelerinde
-
Matbaacılıkta seri baskı işlemlerinde
-
Helikopter ve uçaklarda çeşitli teknik kontrollerde
-
Kaplin, rulman ve kasnak gibi dönen mekanizmalarda devir senkronizasyonu sağlamak amacıyla
