51 yıl önce bugün, Türkiye Cumhuriyeti ve KKTC tarihinin dönüm noktalarından biri yaşandı. 20 Temmuz 1974 sabahı saatler 06.20’yi gösterdiğinde, Başbakan Bülent Ecevit’in kararlı sözleriyle Kıbrıs Barış Harekâtı başladı. “Savaş için değil, barış için gidiyoruz” diyerek duyurulan harekât sadece adadaki Türkleri değil, Rumları da korumayı hedefliyordu. Harekâtın parolası ise oldukça dikkat çekiciydi: “Ayşe Tatile Çıksın.”
KIBRIS’TA BARIŞA GİDEN YOL: AYŞE TATİLE ÇIKSIN
Harekâtın şifresi olan bu parola, dönemin Dışişleri Bakanı Turan Güneş’in kızı Ayşe Ayata’dan ilhamla belirlendi. Türkiye’nin garantör ülke sıfatıyla başlattığı müdahale, kısa sürede hem diplomatik hem de askeri bir sürecin simgesi haline geldi.
Dönemin başbakanı Bülent Ecevit liderliğinde yürütülen operasyon, Kıbrıslı Türklerin yok olma tehdidiyle karşı karşıya olduğu bir anda devreye girdi. Rumların uygulamaya çalıştığı Akritas Planı, adadaki Türklerin tamamen silinmesini hedefliyordu.
15 TEMMUZ’DA DARBE, 20 TEMMUZ’DA MÜDAHALE
Her şey 15 Temmuz 1974’te Rum EOKA terör örgütünün lideri Nikos Sampson’un gerçekleştirdiği darbeyle başladı. Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios görevden alındı ve adada Türklerin güvenliği tehlikeye girdi. Yunanistan destekli darbe sonrasında Türkiye, garantörlük hakkını kullanarak askeri müdahale kararı aldı.
20 Temmuz sabahı Türk Silahlı Kuvvetleri, Girne’ye havadan indirme ve denizden çıkarma harekâtı başlattı. Aynı gün içinde savaş uçakları Rum mevzilerini bombaladı. Girne ve Lefkoşa’nın önemli bölümleri kısa sürede kontrol altına alındı.
İKİ AŞAMALI OPERASYON, BİR DEVLETİN DOĞUŞU
İlk harekât sonrası ilan edilen ateşkese rağmen, Rumların Türk bölgelerine yönelik saldırıları durmadı. Muratağa, Atlılar ve Sandallar köylerinde yaşanan toplu katliamlar üzerine Türkiye 14 Ağustos’ta ikinci harekâtı başlattı. Bu hamleyle Mağusa ve Lefke ele geçirildi. Operasyonun sonunda Türkiye adanın yüzde 38’ine hâkim oldu ve bugünkü Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin sınırları oluştu.
BİNLERCE KAYIP, SİLİNMEYEN ACILAR
Harekât sırasında ve öncesinde 498 Türk askeri, 70 mücahit ve 1672 sivil vatandaş hayatını kaybetti. Binlerce insan yerinden edildi, aileler parçalandı, şehirler bombalandı.
Kıbrıs Türk halkı, hem Yunanistan destekli darbenin hem de Rumların sistematik saldırılarının hedefi olmuştu. Türkiye’nin müdahalesi sadece askeri değil, insani bir kurtuluş operasyonu olarak tarihe geçti.
ERSİN TATAR “TOPLU MEZARLARLA KARŞI KARŞIYAYDIK”
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, 20 Temmuz Barış ve Özgürlük Bayramı vesilesiyle yaptığı açıklamada, Rumların hedefinin tüm Türkleri imha etmek olduğunu vurguladı. Tatar, Türkiye’nin müdahalesi olmasa Kıbrıslı Türklerin büyük bir soykırım tehlikesiyle karşı karşıya kalacağını ifade etti.
Bugün Kıbrıs Barış Harekâtı’nın 51. yılı. “Ayşe Tatile Çıksın” parolası artık sadece bir şifre değil, bir milletin varoluş mücadelesinin simgesi. Türkiye’nin Kıbrıs’a müdahalesi, sadece geçmişte kalmış bir askeri operasyon değil, uluslararası hukuk ve insan hakları açısından da örnek bir duruş olarak varlığını koruyor.