Tremor, kas spazmı ve seğirmeden farklı olarak ortaya çıkar ve genellikle inme, Parkinson hastalığı, multipl skleroz gibi nörolojik rahatsızlıklar veya stres gibi faktörler sonucu gelişir. Hastalık tamamen tedavi edilemese bile, titremeyi yönetmeye ve hastanın günlük yaşamını kolaylaştırmaya yönelik pek çok tedavi yöntemi bulunur.
TREMOR (TİTREME HASTALIĞI) NEDİR?
Tremor, en sık ellerde görülse de kollar, bacaklar, kafa ve ses tellerinde de ritmik titreme hareketlerine yol açabilir. Yaşamı doğrudan tehdit etmese de yazı yazmak, yemek yemek, tıraş olmak, giyinmek gibi günlük işleri zorlaştırabilir. Bu nedenle erken teşhis ve uygun tedaviyle titremenin şiddetini azaltmak mümkündür.
TREMOR (TİTREME HASTALIĞI) ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Titreme hastalığı iki ana grupta incelenir: istirahat tremoru ve aksiyon tremoru. İstirahat tremoru, kişi hareketsizken ortaya çıkar ve hareket sırasında kaybolur. Aksiyon tremoru ise hareket veya pozisyon sırasında ortaya çıkar ve kendi içinde şu alt türlere ayrılır:
-
İntansiyonel Tremor: Amaçlı hareketler sırasında belirginleşir.
-
Postural Tremor: Bir uzvun belirli bir pozisyonda tutulmasıyla oluşur, stres ve heyecanla artabilir.
-
Göreve Özgü Tremor: Belirli bir etkinlik sırasında görülür.
-
İzometrik Tremor: Ağır bir objeyi aynı pozisyonda tutarken ortaya çıkar.
Ayrıca tremorun görünümüne ve nedenine göre esansiyel, distonik, serebellar, fonksiyonel, geliştirilmiş fizyolojik, Parkinson ve ortostatik tremor olarak sınıflandırıldığı bilinir.
TREMOR (TİTREME HASTALIĞI) NEDEN OLUR?
Tremorun nedenleri çeşitlidir. Genetik yatkınlık, multipl skleroz, Parkinson hastalığı, inme, travmatik beyin hasarı, böbrek yetmezliği, hipertiroidizm gibi tıbbi durumlar titremeye yol açabilir. Ayrıca aşırı kafein tüketimi, alkol yoksunluğu, stres, kaygı ve yorgunluk da tremoru tetikleyen faktörler arasında yer alır.
Bazı ilaçlar (kortikosteroidler, kemoterapi ilaçları, bazı psikiyatrik ilaçlar), ağır metaller ve nörotoksinlere maruziyet de tremor gelişimini tetikleyebilir.
TREMOR (TİTREME HASTALIĞI) BELİRTİLERİ NELERDİR?
Tremorun en yaygın belirtileri şunlardır:
-
Ellerde, kollarda, başta, bacaklarda veya gövdede ritmik sallanma
-
Sesin titrek çıkması
-
Yazı yazmada ve küçük nesneleri tutmada zorluk
-
Stres, duygusal değişim veya yorgunluk sırasında titremenin artması
Bu belirtiler günlük yaşamı doğrudan etkileyerek kişinin bağımsız hareket kabiliyetini kısıtlayabilir.
TREMOR (TİTREME HASTALIĞI) NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Tanı koymak için nöroloji uzmanı tarafından detaylı bir fizik muayene yapılır. Kas gücü, refleksler, denge ve konuşma testleri ile titremenin tipi belirlenir. Gerekli görüldüğünde kan ve idrar testleri, görüntüleme yöntemleri ve işlevsel testlerle tremorun altta yatan nedeni araştırılır.
TREMOR (TİTREME HASTALIĞI) TEDAVİSİ NASIL OLUR?
Çoğu tremor türünde tamamen iyileşme mümkün olmasa da semptomları azaltmaya yönelik tedaviler uygulanır. Bunlar arasında:
-
İlaç tedavisi: Beta blokerler, antiepileptik ilaçlar, sakinleştiriciler
-
Cerrahi yöntemler: Derin beyin stimülasyonu (beyin pili) ile istemsiz hareketlerin kontrol altına alınması
-
Botoks enjeksiyonları: Özellikle yüz ve baş titremelerinde etkili olabilir
-
Fizik tedavi: Kasların güçlendirilmesi ve hareket kontrolünün geliştirilmesi
Altta yatan hastalık tedavi edildiğinde tremorun şiddeti büyük oranda azalabilir.
TREMOR (TİTREME HASTALIĞI) NASIL GEÇER?
Tamamen geçmesi her zaman mümkün olmasa da yaşam tarzı değişiklikleriyle titremenin şiddeti azaltılabilir. Uzmanlar şu önerilerde bulunur:
-
Kafein tüketimini azaltın
-
Yeterli uyku alın ve düzenli egzersiz yapın
-
Fiziksel, konuşma ve mesleki terapi desteği alın
-
Özel tasarım çatal, kaşık veya bardak gibi yardımcı araçlar kullanın
-
Stres yönetimi tekniklerini (meditasyon, nefes egzersizleri) uygulayın
-
Giysilerde düğme yerine fermuarlı veya kolay giyilen modeller tercih edin
-
Ayakkabıda bağcıksız modelleri kullanın