ABD ile Avrupa arasında NATO üzerinden süren gerilim yeni bir boyut kazandı. Donald Trump yönetimi, Avrupa müttefiklerine 2027’ye kadar NATO’daki kritik sorumlulukların büyük bölümünü devralmaları yönünde net bir mesaj verdi. Washington’un bu çıkışı, Avrupa başkentlerinde tepkiyle karşılandı.
WASHINGTON’DAN NATO İÇİN AÇIK ÜLTİMATOM
Reuters’ın aktardığına göre, ABD’nin NATO’dan çekilme ihtimalini ilk kez tarih vererek gündeme getirdiği mesaj, bu hafta Washington’da Pentagon yetkilileri ile Avrupalı delegasyonlar arasında yapılan toplantıda iletildi. ABD’li yetkililer, Avrupa’nın savunma kapasitesini artırmak için attığı adımlardan memnun olunmadığını açık şekilde ifade etti. 2027’ye kadar gerekli adımların atılmaması halinde ABD’nin NATO savunma koordinasyon mekanizmalarına katılmayı durdurabileceği bildirildi.
TRUMP SAVUNMA HARCAMALARINDA YÜZDE 5 HEDEFİNİ ÖNE ÇIKARDI
Trump yönetimi uzun süredir Avrupa ülkelerinin savunma harcamalarını artırmasını talep ediyor. Trump, 2024 seçim kampanyası sırasında Avrupa’yı yeterli savunma harcaması yapmamakla eleştirmişti. Avrupalı NATO üyeleri ise Lahey’de gerçekleştirilen zirvede savunma harcamalarını 2035 yılına kadar gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 5’ine çıkarma hedefini kabul etmişti.
AVRUPA’DAN 2027 TAKVİMİNE “GERÇEKÇİ DEĞİL” TEPKİSİ
Rusya tehdidine karşı savunma hazırlıklarını sürdüren Avrupa Birliği ülkeleri, savunma boşluklarını kapatmak için 2030 yılını hedefliyor. Avrupa Komisyonu, mart ayında toplam 800 milyar avroluk yeniden silahlanma planı açıklamış, ortak savunma alımları için 150 milyar avroluk kredi mekanizması üzerinde uzlaşma sağlanmıştı. Avrupa kaynakları, ABD’nin talep ettiği 2027 takviminin gerçekçi olmadığını ve Amerikan ordusunun NATO’daki görevlerinin bu sürede devralınmasının teknik olarak mümkün görünmediğini belirtiyor.
ABD’NİN YENİ ULUSAL GÜVENLİK STRATEJİSİNDE AVRUPA’YA ELEŞTİRİ
ABD’nin NATO ültimatomu, Beyaz Saray’ın Avrupa’ya yönelik sert eleştiriler içeren yeni Ulusal Güvenlik Strateji belgesini yayımladığı döneme denk geldi. Belgede Avrupa’nın ekonomik ve siyasi kapasitesinin zayıfladığı, ABD için sürdürülebilir bir ortak olmaktan uzaklaştığı savunuldu. “Amerikan desteğinin, müttefiklerin sorumluluk üstlenmesine bağlı olduğu” vurgulandı.
NATO’NUN GELECEĞİNE DAİR TARİHİ KIRILMA UYARISI
Strateji belgesinde NATO’nun geleceğine ilişkin dikkat çeken bir değerlendirmeye de yer verildi. Belgede, önümüzdeki birkaç on yıl içinde NATO üyelerinin çoğunluğunun Avrupalı olmamasının olası olduğu ifade edilerek, ittifakın sürekli genişleyen bir yapı olduğu algısına son verilmesi gerektiği kaydedildi. Bu çıkış, NATO içinde kalıcı bir dönüşüm ve tarihi bir kırılma ihtimalini gündeme taşıdı.