Yapay zeka (YZ) teknolojileri son yıllarda büyük bir evrim geçirdi. Özellikle generatif YZ'nin (örneğin ChatGPT) metin üretme, özetleme ve öneri sunma gibi alanlarda sağladığı başarılar, teknolojinin potansiyelini gözler önüne serdi. Ancak şimdi, YZ'nin bir sonraki aşaması olan "Agentic AI" (ajan yapay zeka) ile karşı karşıyayız. Bu yeni nesil YZ, sadece öneride bulunmakla kalmayıp, belirli hedeflere ulaşmak için bağımsız kararlar alabilen ve uygulayabilen sistemleri ifade ediyor.
Agentic AI Nedir?
Agentic AI, çevresel verileri analiz ederek, belirli hedeflere ulaşmak için bağımsız kararlar alabilen ve bu kararları uygulayabilen yapay zeka sistemlerini tanımlar. Bu sistemler, sadece verilen komutlara yanıt vermekle kalmaz, aynı zamanda proaktif bir şekilde hareket ederek, karmaşık görevleri insan müdahalesi olmadan yerine getirebilirler.
Gerçek Hayattan Uygulamalar
Agentic AI'nin potansiyeli, farklı sektörlerdeki uygulamalarıyla daha da belirginleşiyor.
- Sağlık Sektörü: Zebra Medical Vision gibi platformlar, tıbbi görüntüleri analiz ederek hastalıkları yüksek doğrulukla tespit edebiliyor.
- Siber Güvenlik: Darktrace, ağ trafiğini sürekli izleyerek potansiyel tehditleri tespit ediyor ve otomatik olarak müdahale ediyor.
- E-ticaret: Amazon, depo yönetiminde agentic AI kullanarak envanter yerleşimini ve sipariş işlemlerini optimize ediyor.
- Müşteri Hizmetleri: Salesforce'un "Agentforce" platformu, müşteri hizmetlerinde agentic AI kullanarak web sitesi sorgularının %66'sını otomatik olarak yanıtlamaktadır. Bu sayede 2.000 destek personeli farklı rollere yönlendirilmiştir.
- İşe Alım ve İnsan Kaynakları: Avustralya merkezli Decidr şirketi, agentic AI kullanarak işveren ve aday eşleşmelerini sekiz kat artırmış ve uygun işveren sayısını %65 oranında yükseltmiştir.
- Perakende: Walmart, müşteri hizmetlerinde agentic AI destekli sohbet robotları kullanarak müşteri taleplerinin %80'ini otomatik olarak karşılamaktadır.
- Üretim ve Endüstri: Siemens AG, agentic AI kullanarak endüstriyel ekipmanlardan gelen sensör verilerini analiz etmekte ve arızaları önceden tahmin ederek plansız duruş sürelerini %25 oranında azaltmıştır.
Avantajları ve Potansiyeli
Agentic AI'nin sunduğu başlıca avantajlar şunlardır:
- Verimlilik Artışı: Tekrarlayan görevleri otomatikleştirerek insan kaynaklarını daha stratejik işlere yönlendirme imkanı sağlar.
- Hızlı Karar Alma: Gerçek zamanlı verileri analiz ederek anında kararlar alabilir.
- Uyarlanabilirlik: Değişen koşullara hızlı bir şekilde adapte olabilir.
Etik ve Güvenlik Endişeleri
Agentic AI'nin bağımsız karar alma yeteneği, bazı etik ve güvenlik endişelerini de beraberinde getiriyor:
- Kontrol Kaybı: Yüksek otonomiye sahip sistemlerin insan kontrolünden çıkma riski bulunur.
- Veri Gizliliği: Büyük miktarda veri kullanımı, gizlilik ve güvenlik endişelerini artırabilir.
- Etik Sorunlar: Yanlış kararlar alması durumunda ortaya çıkabilecek etik sorunlar dikkate alınmalıdır.
Deloitte, 2025 yılı itibarıyla şirketlerin %25'inin agentic AI pilot projeleri başlatacağını ve 2027'ye kadar bu oranın %50'ye çıkacağını öngörmektedir. Ancak, bu hızlı benimseme süreci, güvenlik açıkları ve etik sorunlar gibi riskleri de beraberinde getirebilir.
Geleceğe Bakış
Agentic AI, iş dünyasından sağlığa, eğitimden güvenliğe kadar birçok alanda devrim yaratma potansiyeline sahip. Ancak bu teknolojinin sorumlu bir şekilde geliştirilmesi ve uygulanması, etik, güvenlik ve yasal çerçevelerin dikkatlice ele alınmasını gerektiriyor. Gelecekte, agentic AI'nin daha da gelişerek hayatımızın birçok alanında vazgeçilmez bir rol oynaması bekleniyor.