Yapay zeka (YZ), insan zekasını taklit eden ve benzeri bilişsel görevleri yerine getirebilen bilgisayar sistemleri ve yazılımlarının genel adıdır. Bu sistemler; öğrenme, akıl yürütme, problem çözme, algılama, karar verme ve hatta doğal dilde iletişim kurma gibi görevleri gerçekleştirebilir.
Yapay Zeka Nedir?
Tanım:
Yapay zeka, makinelerin insanlar gibi "akıllı" davranmasını sağlayan bilgisayar bilimi ve mühendisliğinin bir alt dalıdır.
Yani bir makinenin, normalde insan zekâsı gerektiren görevleri – örneğin konuşma, öğrenme, analiz, öneri yapma – algoritmalar ve veri kullanarak gerçekleştirmesidir.
Yapay Zeka Nasıl Çalışır?
-
Veri Toplama: Büyük miktarda veri (metin, görsel, ses) toplanır.
-
Öğrenme (Training): Algoritmalar, bu verilerden örüntüleri ve kuralları öğrenir.
-
Model Oluşturma: Öğrenilen bilgilerle bir “model” oluşur.
-
Tahmin & Karar: Yeni veri geldiğinde, model buna göre karar verir ya da sonuç üretir.
-
Geri Bildirim: Hatalar tespit edilip model yeniden eğitilir (özellikle denetimli öğrenmede).
Yapay Zeka Türleri
1. Dar (Zayıf) Yapay Zeka
-
Belirli bir görevi yerine getirir.
-
Örnek: ChatGPT, Google Asistan, Netflix öneri algoritması
2. Genel (Güçlü) Yapay Zeka
-
İnsan gibi çok yönlü düşünebilir ve öğrenebilir.
-
Günümüzde henüz tam anlamıyla geliştirilmemiştir.
3. Süper Yapay Zeka
-
İnsan zekâsını aşan teorik bir yapay zekadır.
-
Fütüristik bir kavram olup, tartışma konusudur.
Yapay Zeka Hakkında Tartışmalar ve Riskler
Avantajlar:
-
Hızlı karar alma ve analiz
-
İnsan hatasını azaltma
-
Verimlilik artışı
-
Yeni iş alanları oluşturma
Riskler:
-
İş gücü kaybı (otomasyon)
-
Önyargılı algoritmalar (ırk, cinsiyet vb. ayrımcılık)
-
Güvenlik riskleri (örneğin silahlandırılmış yapay zeka)
-
Etik sorunlar (şeffaflık, sorumluluk, mahremiyet)