Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2025 yılı üçüncü çeyrek yapı izin istatistikleri, inşaat sektöründe beklenen hareketliliğin çok ötesinde bir canlılık yaşandığını ortaya koydu. Yapı ruhsatı verilen binalarda hem sayı hem yüzölçüm hem de daire adedi bazında kaydedilen artışlar, sektörün yeni bir büyüme dalgasına doğru ilerlediğini ortaya koydu. Konuttan sanayi yapısına kadar birçok alanda genişleme görüldü, Biz de tüm bu verileri sizin için derledik ve değerlendirdik.
YAPI RUHSATLARINDA YÜZDE 42,6’LIK ARTIŞ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılı üçüncü çeyrek (Temmuz–Eylül) yapı izin istatistiklerini yayımladı. Veriler, inşaat sektöründe belirgin bir hareketliliğe işaret ediyor. Bir önceki yılın aynı dönemine göre yapı ruhsatı verilen bina sayısı %22,3 arttı, daire sayısındaki artış %54 gibi dikkat çekici bir seviyeye ulaştı. Toplam yüzölçümdeki artış ise %42,6 olarak kayıtlara geçti.
Bu artışın büyük bölümünün belediyeler eliyle verilen ruhsatlardan geldiğini görüyoruz. Toplam yüzölçümün %78’i belediyeler, %22’si diğer yetkili idareler tarafından ruhsatlandırıldı.
RUHSATLARDA KONUT AĞIRLIĞI ARTIYOR
Yapı ruhsatı verilen binaların kullanım amaçlarına baktığımızda, 2025’in üçüncü çeyreğinde en yüksek yüzölçüm payının 37,8 milyon m² ile iki ve daha fazla daireli konutlardan geldiğini görüyoruz. Bu kategori toplam yüzölçümün %67,8’ini oluşturuyor.
İkinci sırada 6,2 milyon m² ile sanayi binaları ve depolar bulunuyor. Bu da üretim ve depolama alanlarındaki yatırımların sürdüğünü gösteriyor.
Grafiklerde de görüldüğü gibi konut dışı binaların payı daha sınırlı. Ofis binaları, tek daireli yapılar, kamu yapıları ve oteller toplam pastanın küçük bir bölümünü oluşturuyor. Bu durum Türkiye’de inşaat sektörünün hâlâ ağırlıklı olarak konut ekseninde döndüğünün açık bir göstergesi.
KULLANMA İZİNLERİNDE DE ARTIŞ VAR
Yapı kullanma izin belgesi verilen binalarda da benzer bir artış dikkat çekiyor. Bir önceki yılın aynı çeyreğine göre:
Bina sayısı: %5,6 arttı
Daire sayısı: %22,8 arttı
Yüzölçümü: %22,8 arttı
Burada da en büyük payı konutlar aldı. Kullanma izin belgelerinde toplam yüzölçümün %64,6’sı iki ve daha fazla daireli binalar için düzenlendi. Toplam yüzölçümün %79,4’ünü yine belediyeler verdi.
TAKVİM VE MEVSİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMIŞ VERİLER
TÜİK’in arındırılmış verileri, yıllık bazda büyümenin kısa vadeli dalgalanmalardan bağımsız olarak da güçlü seyrettiğini gösteriyor.
Ruhsatlarda (yıllık, arındırılmış):
Bina sayısı: %19,9 arttı
Daire sayısı: %51,7 arttı
Yüzölçümü: %40,9 arttı
Kullanma izinlerinde (yıllık, arındırılmış):
Bina sayısı: %3,2 arttı
Daire sayısı: %20,1 arttı
Yüzölçümü: %20,4 arttı
Ancak çeyreklik karşılaştırmalarda tablo biraz farklı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış serilere göre bir önceki çeyreğe kıyasla yapı ruhsatlarında düşüş var:
Bina sayısı: %7 azaldı
Daire sayısı: %7,2 azaldı
Yüzölçümü: %2,7 azaldı
Bu durum yıl ortasında görülen canlılığın çeyrek sonunda biraz solduğunu gösteriyor.
“ARTIŞ TRENDİ 2026’DA DEVAM EDEBİLİR”
Müteahhit Abdullah Soytürk TÜİK’in verilerini şu sözlerle değerlendirdi:
“Ruhsat artışı piyasada ciddi bir hazırlık ve beklenti olduğunu gösteriyor. Özellikle çok daireli konutların ağırlık kazanması, yatırımcıların uzun vadeli talebe güvendiğini gösteriyor. Ancak tabloda görülen çeyreklik düşüş, maliyet baskıları ve finansmana erişimde yaşanan zorlukların etkisini hissettiriyor. Eğer krediye erişim kolaylaşır ve maliyetlerde istikrar sağlanırsa, bu artış trendi 2026’da daha da güçlenebilir.”
Soytürk ayrıca yapı kullanma izinlerindeki yükselişle ilgili şöyle konuştu:
“Kullanma izinlerinin artması, projelerin tamamlanma hızının arttığını gösteriyor. Bu da sektörün üretim kapasitesinin yüksek olduğunu ve firmaların projeleri bitirme konusunda daha disiplinli hareket ettiğini gösterir.”
VERİLER NE ANLATIYOR?
Veriler inşaat sektöründe hem üretim hem de talep yönlü bir canlanma olduğuna işaret ediyor. Daire sayısındaki yüksek artış, nüfus artışı, şehirleşme hızı, yenilenen konut talebi ve deprem sonrası güvenli yapı eğiliminin etkili olduğunu düşündürüyor.
Bununla birlikte çeyreksel düşüşler, sektörün maliyet ve finansman baskıları altında olduğunu gösteriyor. Konutun payındaki aşırı yoğunluk, ticari binalar ve kamu yapıları gibi başka alanlarda yatırım iştahının düşük olduğunu yansıtıyor. Sanayi yapılarındaki artış, üretim ekonomisine yönelik olumlu bir sinyal olarak görülebilir. Belediyelerin rolü, ruhsat süreçlerinin büyük bölümünün yerel yönetimler eliyle yürüdüğünü doğruluyor.