Türkiye’de bazı işverenlerin maaş ödemelerini eksik bordro göstererek yapması milyonlarca çalışanın haklarını riske atıyor. Yargıtay’dan gelen kritik emsal karar ise işçilerin bordroları imzalamadan önce iki kez düşünmesi gerektiğini ortaya koydu. Bu karar fazla mesai, tatil ücreti ve ek ödemelerde yaşanan haksızlıkların önüne geçilmesi açısından büyük önem taşıyor.
EKSİK BORDRO TUZAĞI
Bazı işverenler maliyetleri düşürmek amacıyla maaşların bir kısmını banka, bir kısmını ise elden ödeyerek bordroda eksik gösteriyor. Bu yöntem hem devletin vergi ve prim kaybına yol açıyor hem de çalışanların gelecekteki haklarını tehlikeye atıyor. Emekli maaşı, işsizlik ödeneği, rapor parası, kıdem ve ihbar tazminatı gibi birçok hak, eksik bordro nedeniyle eksik hesaplanabiliyor.
BORDRO İMZALARKEN DİKKAT
Türkiye Gazetesi yazarı İsa Karakaş’ın aktardığı üzere, Yargıtay işçilerin haklarını korumak için kritik bir karar aldı. Yargıtay ücret, fazla mesai ve tatil ödemeleri konusunda işçiler için önemli kriterleri belirledi:
İşçi fazla mesai yaptığını kanıtlamakla yükümlüdür.
Bordro işçi imzasını taşıyorsa, sahteliği kanıtlanmadıkça kesin delil sayılır.
Bordroyu imzalayan işçi, üzerinde yazan ücret ve ödemeleri kabul etmiş sayılır.
Bu nedenle işçiler bordrodaki rakamlardan daha fazla çalıştıklarını kanıtlamak için yazılı delil sunmalı; sadece tanık beyanı yeterli görülmüyor.
HİLELİ BORDROLAR ARTIK DELİL OLMAYACAK
Yargıtay kararında dikkat çeken bir diğer nokta bordrolardaki hileli gösterimlerin delil olarak kabul edilmeyeceği. Mahkeme “Ücret bordrosundaki miktar davacının gerçek maaşını yansıtmıyorsa, hesaplamalar hileli bordroya göre yapılamaz. Gerçek ücret belirlendikten sonra haklar buna göre hesaplanır” ifadelerini kullandı.
Bu hükümle birlikte bordroda fazla mesai ya da ek ödeme adı altında gösterilen rakamlar işçinin aleyhine delil olma özelliğini kaybetti. Artık çalışanlar gerçek ücretleri üzerinden haklarını talep edebilecek.
İŞÇİLER İÇİN KRİTİK UYARI
Yargıtay’ın bu kararı işçilerin haklarını korumak açısından önemli bir dönüm noktası oldu. Uzmanlar çalışanların bordroları imzalamadan önce dikkatli olmalarını ve eksik gösterilen ödemeleri kabul etmemelerini öneriyor. Aksi halde ileride açılacak davalarda haklarını yalnızca yazılı ve somut delillerle kanıtlayabilecekler.
İşçiler bordrolarını imzalamadan önce maaş ve ödemeleri dikkatle kontrol etmeli, şüpheli durumları belgelemeli ve gerektiğinde iş hukuku avukatına danışmalıdır.