Müebbet hapis ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezaları, Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen en ağır cezalar arasında yer alır. Bu cezalar, işlenen suçun ağırlığına göre kişinin yaşamı boyunca veya uzun yıllar cezaevinde kalmasını öngörür. Ancak belirli koşullar altında koşullu salıverilme hükümleri uygulanarak cezaların infaz süresi kısalabilir.
MÜEBBET HAPİS NEDİR?
Müebbet hapis cezası, bir kişinin ömür boyu cezaevinde kalmasını öngören en ağır hapis cezalarından biridir. Türk Ceza Kanunu’nun 47. maddesine göre müebbet hapis cezası, “hükümlünün hayatı boyunca süren hapis cezası” olarak tanımlanır. Ancak Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 107. maddesi gereğince koşullu salıverilme hükümleri uygulanabilir.
Bu durumda müebbet hapis cezasına çarptırılan bir hükümlü, cezaevinde 24 yılını iyi halli olarak geçirmesi halinde koşullu salıvermeden yararlanabilir. Suçun örgüt kapsamında işlenmesi durumunda bu süre 30 yıla kadar çıkmaktadır. Tekerrür halinde işlenen suçlarda ise müebbet hapis cezası 33 yıl olarak infaz edilir.
Müebbet hapis cezası genellikle şu suçlarda uygulanır:
-
Kasten öldürme (TCK 81)
-
Devletin güvenliğine karşı suçlar (TCK 326-339 arası)
-
Gizli kalması gereken bilgileri ifşa etme (TCK 330)
-
Askeri komutanlıkların gasp edilmesi (TCK 317)
AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET HAPİS NEDİR?
Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, idam cezasının kaldırılmasının ardından yürürlüğe giren ve en ağır suçlar için uygulanan ceza türüdür. Türk Ceza Kanunu’nun 47. maddesine göre, bu ceza hükümlünün hayatı boyunca cezaevinde kalmasını öngörür.
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’a göre ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilen kişiler, 30 yılını iyi halli olarak geçirmeleri halinde koşullu salıverilmeden yararlanabilirler. Ancak bazı terör suçları veya devletin güvenliğine karşı işlenen suçlarda bu süre 36 yıla kadar uzamaktadır.
Ağırlaştırılmış müebbet cezası, şu suçlar için uygulanır:
-
Soykırım (TCK 76)
-
Nitelikli kasten öldürme (TCK 82)
-
Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak (TCK 302)
-
Casusluk suçları (TCK 328 ve 330)
-
Cinsel saldırı sonucu öldürme (TCK 102)
MÜEBBET HAPİS CEZASI KAÇ YIL SÜRER?
Müebbet hapis cezası, kural olarak ömür boyu devam eder. Ancak koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanılması durumunda bu süre 24 yıl olarak uygulanır. Suçun örgüt kapsamında işlenmesi halinde 30 yıl, tekerrür halinde ise 33 yıl cezaevinde kalınması gerekir.
Müebbet hapis cezası alan hükümlüler, yüksek güvenlikli ceza infaz kurumlarında tutulur ve iyi halli olarak infaz sürecini geçirirlerse koşullu tahliye hakkı elde edebilirler.
AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET HAPİS CEZASI KAÇ YIL SÜRER?
Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, hükümlünün ömür boyu cezaevinde kalmasını öngörür. Ancak Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 107. maddesine göre, hükümlü 30 yılını iyi halli geçirdiğinde koşullu salıvermeden yararlanabilir.
Eğer suç örgüt faaliyeti kapsamında veya terör suçu niteliğinde işlenmişse, koşullu salıverilme süresi 36 yıl olmaktadır. Ağırlaştırılmış müebbet cezasına çarptırılan hükümlüler genellikle tek kişilik odalarda barındırılır ve yüksek güvenlikli kapalı cezaevlerinde cezalarını çekerler.
KOŞULLU SALIVERİLME NEDİR VE ŞARTLARI NELERDİR?
Koşullu salıverilme, hükümlünün cezaevinde belirli bir kısmını iyi halli olarak geçirmesi halinde, cezasının geri kalan kısmını dışarıda geçirmesine izin verilmesidir.
Müebbet ve ağırlaştırılmış müebbet cezalarında koşullu salıverilme süreleri şu şekildedir:
-
Müebbet hapis: 24 yıl
-
Ağırlaştırılmış müebbet hapis: 30 yıl
-
Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet: 36 yıl
-
Tekerrür halinde müebbet: 33 yıl
Ancak bazı devlet güvenliğine karşı suçlarda koşullu salıverilme hükümleri uygulanmamaktadır.
MÜEBBET VE AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET ARASINDAKİ FARKLAR
Müebbet ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezaları arasındaki temel fark, infaz rejimi ve koşullu salıverilme süresidir.
-
Müebbet hapis cezası alan kişi 24 yıl sonunda koşullu salıverilmeden yararlanabilir.
-
Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasında ise bu süre 30 yıldır.
-
Ağırlaştırılmış müebbet cezasında hükümlü tek kişilik odalarda, sıkı güvenlik rejimi altında kalır.
-
Müebbet hapis cezası alanlar ise yüksek güvenlikli cezaevlerinde, ancak daha esnek koşullarda infaz edilir.