Diyarbakır’ın Kayapınar ilçesinde özel bir kreşte ortaya çıkan kötü muamele görüntüleri, çocukların güvenliği ve kurumların denetimi konusunda tartışma yarattı. Kamera kayıtlarında çocukların sert şekilde uyandırıldığı, ağlarken alay edildiği, zorla “düşünme köşesi”ne gönderildiği ve bağırılarak şiddet uygulandığı görüldü. Olayın ardından öğretmenler görevden uzaklaştırılırken Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı soruşturma başlattı.
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Klinik Psikolog Buse Yurttaş Özcan ve Psikolog Ece Erkan, ailelerin çocuklarıyla iletişimlerinden denetim mekanizmalarına kadar birçok noktada önemli uyarılarda bulundu.
VELİLERİN ATACAĞI ADIMLAR
Klinik Psikolog Buse Yurttaş Özcan, “Veliler öncelikle çocuklarının davranışlarındaki ani değişikliklere dikkat etmeliler. İçine kapanma, okula gitmek istememe, alt ıslatma ya da yoğun kaygı gibi sinyaller önemli olabilir. Böyle bir şüphe varsa okul yönetimiyle görüşmek ilk adımdır. Ancak ciddi bir kötü muamele ihtimali görülüyorsa, vakit kaybetmeden Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na veya savcılığa bildirilmelidir” dedi.
AİLELER ÇOCUKLARIYLA NASIL İLETİŞİM KURMALI?
Psikolog Ece Erkan ise çocukların güven duygusunun önemine dikkat çekerek, “Çocuklar travmatik bir deneyim yaşadıklarında güven duygusu zedelenir. Ailelerin önceliği çocuğa yanında olduklarını, onu dinlediklerini ve koruyacaklarını hissettirmek olmalıdır. Çocuğu sorguya çeker gibi değil, sakin ve yargılamayan bir dille dinlemek gerekir. ‘Senin hatan değil, biz buradayız’ mesajı mutlaka verilmelidir” ifadelerini kullandı.
Özcan da benzer şekilde, “Çocuk yaşadığı duyguyu ancak güvenli bir ortamda paylaşabilir. Bu nedenle ailelerin yargılamadan, suçlamadan dinlemeleri gerekir. ‘Yanlış görmüşsündür’ gibi ifadeler çocuğun içine kapanmasına yol açar. Bunun yerine ‘Seni dinliyorum, bana anlatabilirsin’ gibi güven verici bir dil kullanılmalı” diye konuştu.
DENETİM MEKANİZMALARINDAKİ EKSİKLER
Denetimlere ilişkin soruya yanıt veren Klinik Psikolog Buse Yurttaş Özcan, “Denetimler var ancak bazı durumlarda yetersiz kalabiliyor. Kağıt üzerinde yapılan kontroller, sahadaki gerçekleri her zaman yansıtmayabiliyor. Özellikle özel kurumlarda, sadece fiziki şartların değil, çocuklarla kurulan iletişimin de profesyoneller tarafından izlenmesi gerekiyor” dedi.
Psikolog Ece Erkan da denetimlerin daha sık, habersiz ve bağımsız ekipler tarafından yapılması gerektiğini belirterek, “Resmî mekanizmalar mevcut ancak uygulamada süreklilik ve etkinlik konusunda eksikler var. Velilerin şeffaf bilgi alabilme hakkı güçlendirilmeli” değerlendirmesinde bulundu.
BENZER OLAYLARIN TEKRAR YAŞANMAMASI İÇİN ÖNERİLER
Psikolog Ece Erkan, alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı:
“Çocuklarla çalışacak personelin yalnızca akademik değil, psikolojik yeterlilikleri de dikkate alınmalı. Düzenli psikolojik değerlendirmeler yapılmalı. Çocuk gelişimi, travma ve şiddetsiz iletişim konularında zorunlu hizmet içi eğitimler şart olmalı. Ayrıca velilerin kamera kayıtlarına erişim hakkı tanınmalı ve düzenli bilgilendirme mekanizmaları kurulmalı.”
Klinik Psikolog Buse Yurttaş Özcan ise “Öncelikle erken çocukluk döneminde çalışan herkesin çocuk gelişimi ve psikoloji konusunda donanımlı olması şart. Personelin düzenli eğitim ve süpervizyon desteği alması sağlanmalı. Ailelerle kurumlar arasında güçlü iletişim kanalları kurulmalı. Eğitim, denetim ve şeffaflık bir arada olduğunda bu tür olayların önüne geçmek mümkün” dedi.