Ecrimisil nedir, nasıl hesaplanır ve hangi durumlarda ödenir?

Ecrimisil, özellikle gayrimenkul hukuku ile ilgilenen kişilerin sıkça duyduğu ancak çoğu zaman tam olarak ne anlama geldiği bilinmeyen bir kavramdır. Kamuya veya özel kişilere ait taşınmazların haksız işgali söz konusu olduğunda gündeme gelen ecrimisil, hukuki açıdan hem kiraya benzer hem de tazminat özelliği taşır. Peki ecrimisil tam olarak nedir, nasıl hesaplanır ve hangi durumlarda ödenmesi gerekir? İşte detaylı açıklamalar…

ECRİMİSİL NEDİR?

Ecrimisil, bir taşınmazın sahibinin izni olmadan haksız olarak kullanılmasından dolayı ödenen tazminat niteliğindeki bedeldir. Türk hukuk sisteminde “haksız işgal tazminatı” olarak da ifade edilir. Yani bir taşınmaz, sahibinin rızası dışında işgal edilmiş veya kullanılmışsa, taşınmazın maliki bu kullanımdan dolayı uğradığı zararın karşılanması için ecrimisil talep edebilir.

Ecrimisil, kira bedeli gibi belirli bir kullanım bedelini değil, haksız işgalin taşınmaz sahibine verdiği zararı telafi etmeyi amaçlar. Bu yönüyle kira sözleşmesinden doğan alacaklardan ayrılır.

ECRİMİSİL HANGİ DURUMLARDA SÖZ KONUSU OLUR?

Ecrimisilin uygulanabileceği durumlar oldukça çeşitlidir. En yaygın karşılaşılan haller şunlardır:

• Kamuya ait arsaların veya arazilerin izinsiz işgal edilmesi,

  

  Boğaziçi Üniversitesi’nde Naci İnci yeniden rektör oldu, tepkiler büyüyor

  İçeriği Görüntüle

• Özel mülkiyete ait taşınmazların sahibinin rızası olmadan kullanılması,

• Hisseli taşınmazlarda ortaklardan birinin diğer hissedarların hakkını engelleyecek şekilde taşınmazı kullanması,

• Kiracının kira süresi bittikten sonra taşınmazı boşaltmaması,

• Bir taşınmazın tapusuz şekilde başkaları tarafından işgal edilmesi.

Bu gibi hallerde taşınmaz sahibi, işgal süresi boyunca ecrimisil talebinde bulunabilir.

ECRİMİSİL NASIL HESAPLANIR?

Ecrimisilin hesaplanmasında sabit bir formül yoktur. Mahkeme veya idare, taşınmazın özelliklerini, emsal kira bedellerini ve işgalin süresini dikkate alarak bir hesaplama yapar.

Genel olarak şu unsurlar dikkate alınır:

• Taşınmazın konumu, büyüklüğü ve kullanım şekli,

• Emsal kira bedelleri,

• İşgalin süresi,

• Taşınmaz sahibinin uğradığı zararın boyutu.

Örneğin, bir arsa 2 yıl boyunca haksız şekilde işgal edilmişse, o arsanın bulunduğu bölgede geçerli kira bedelleri esas alınarak iki yıllık ecrimisil bedeli belirlenir.

ECRİMİSİLİN HUKUKİ NİTELİĞİ

Ecrimisil, bir kira bedeli değildir çünkü ortada bir kira sözleşmesi bulunmamaktadır. Aynı zamanda sadece maddi zararı değil, taşınmazın haksız işgalden dolayı malik tarafından kullanılamamasının karşılığını da içerir. Bu sebeple tazminat niteliği taşır.

Yargıtay kararlarında da ecrimisilin haksız işgal tazminatı olarak kabul edildiği açıkça belirtilmektedir.

ECRİMİSİL TALEP ETME SÜRESİ VE ZAMANAŞIMI

Ecrimisil alacağı, taşınmaz sahibinin talep etmesiyle gündeme gelir. Ancak bu alacak için 5 yıllık zamanaşımı süresi bulunmaktadır. Yani taşınmaz sahibi geriye dönük en fazla 5 yıllık ecrimisil talep edebilir.

ECRİMİSİLİN ÖDENMEMESİ HALİNDE NE OLUR?

Ecrimisil borcunun ödenmemesi halinde taşınmaz sahibi dava açabilir. Mahkeme kararıyla birlikte ecrimisil bedelinin yanı sıra faiz ve yargılama giderleri de işgalciye yüklenebilir. Ayrıca haksız işgalin devamı halinde işgalin sona erdirilmesi için tahliye davası da gündeme gelir.

KAMU TAŞINMAZLARINDA ECRİMİSİL

Özellikle belediyelere veya hazineye ait taşınmazlarda ecrimisil uygulaması sıkça görülmektedir. Kamu kurumları, kendi taşınmazlarını haksız işgal eden kişilerden ecrimisil tahsil ederek kamunun zararını karşılamayı hedefler.