Türkiye’de çalışanlar için kritik bir uyarı: Fiili işe başlama tarihi sadece kıdem tazminatınızı değil emeklilik haklarınızı da doğrudan etkileyebiliyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, çalışanların haklarını kaybetmemesi için dikkat etmeleri gereken önemli noktaları paylaştı. İşverenin sorumlulukları, sigortasız çalıştırmanın riskleri ve hizmet tespit davalarının önemi bu uyarının merkezinde yer alıyor.
FİİLİ BAŞLANGIÇ TARİHİ NEDEN BU KADAR ÖNEMLİ?
Dünya Gazetesi'nde yer alan habere göre, Türkiye’de iş hukuku tartışmalarının odağında işçinin fiilen çalışmaya başladığı tarih ile SGK’ya bildirilen tarih arasındaki fark bulunuyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun’a göre, bu tarihler arasındaki uyumsuzluk, çalışanın kıdem tazminatından emeklilik primine kadar tüm haklarını etkileyebiliyor.
Erdursun “Kıdem tazminatı, çalışanın işyerinde fiilen başladığı tarihten itibaren hesaplanır. SGK’ya geç bildirim yapılması, işçinin haklarını kaybetmesi anlamına gelmez, ancak doğru belgelerle haklarını talep etmek gerekir” diyor.
İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ NELER?
Sigortasız işçi çalıştırmak yasa dışıdır ve işvereni geriye dönük ciddi yükümlülüklere sokar. Özgür Erdursun’a göre:
- İşveren, sigortasız çalıştırdığı süreler için SGK’ya prim borcu ödemek zorundadır.
- Bu borçlara gecikme faizi ve cezalar eklenir.
- Geç bildirim yapılan sigorta, ileride daha yüksek kıdem tazminatı ve idari ceza riski doğurur.
Erdursun “İşverenler için primden kaçınmak kısa vadeli kazanç sağlar, ama uzun vadede finansal risk oluşturur” uyarısında bulunuyor.
ÇALIŞANLARIN HAKLARI VE TALEPLERİ NE?
Çalışanlar fiili işe başlama tarihlerini belgeleyerek haklarını koruyabilir:
- Kıdem tazminatını fiili başlangıç tarihinden talep edebilirler.
- Sigortasız geçen günlerin SGK hizmet cetveline eklenmesini isteyebilirler.
- Tanık ve belgelerle fiilen çalıştıklarını kanıtlayabilirler.
Erdursun hizmet tespit davalarının önemine değinerek “Çalışanlar, SGK’ya karşı 5 yıl içinde hizmet tespit davası açabilir, işverenden geriye dönük primleri talep edebilir” diyor.
SGK HİZMET TESPİT DAVASIYLA HAKLARINIZI KURTARIN
Hizmet tespit davaları, çalışanların kaybolan haklarını geri kazanmasını sağlayan en etkili yöntemlerden biridir:
- 10 yıl geriye dönük prim talebi yapılabilir.
- İşverenin ödemediği primler için idari para cezası uygulanabilir.
- Mahkeme kararıyla sigortasız geçen günler SGK hizmetine eklenebilir.
Erdursun “Çalışanlar için en önemli nokta, fiilen çalıştıkları günleri belgelemek ve yasal süreler içinde haklarını talep etmektir. Bu sayede emeklilik primleri ve kıdem hakları güvence altına alınır” diye ekliyor.
Özgür Erdursun çalışanlara ve işverenlere şu tavsiyelerde bulundu:
- İşverenler, çalışanlarını sigortasız çalıştırmaktan kaçınmalı.
- Çalışanlar, işe başladıkları tarihi belgelemeli ve SGK kayıtlarını düzenli kontrol etmeli.
- Hak kaybını önlemek için yasal sürelere dikkat edilmeli.
Fiili işe başlama tarihi, küçük bir ayrıntı gibi görünse de çalışanların emeklilik ve kıdem tazminatı hakları üzerinde doğrudan etkili. Bu nedenle hem işveren hem çalışan için dikkat edilmesi gereken kritik bir konu olarak öne çıkıyor.
