Son yıllarda bazı kulüplerin “yapay sponsorluk” olarak tanımlanan uygulamalarla, fatura düzenleyip ödeme yapılmış gibi göstererek limitlerini yüksek göstermeye çalıştığı iddia edilmişti. Bu yöntemle hem federasyona hem de kamuya yanlış mali tablo sunulduğu, bazı kulüplerin bu yolla mali disiplin kurallarını deldiği öne sürülmüştü.
Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), 2019-2020 sezonunda uygulamaya başladığı Takım Harcama Limitleri (THL) sisteminde yeni dönemde daha sıkı denetim adımları atmaya hazırlanıyor. Özellikle kulüplerin, gerçekte finansal karşılığı olmayan sponsorluk anlaşmalarıyla limit artırma girişimlerine karşı tedbirler alınacağı ifade ediliyor.
TFF, bu uygulamalara karşı yeni sezonda sadece sözleşme ve fatura değil, ödemenin gerçekten yapıldığını gösteren banka dekontu veya makbuz gibi belgeleri de isteyecek. Denetimlerin, federasyonun Kulüp Lisans Kurulu ve Bağımsız Denetim Birimi tarafından yürütülmesi bekleniyor.
Takım harcama limitleri sistemi, ilk uygulandığı 2019-20 sezonunda kulüplere %30’a kadar aşım izni tanımıştı. 2020-21’de bu oran %15’e düşürülmüş, sonraki sezonlarda ise tamamen kaldırılarak, kulüplerin belirlenen limiti aşmaları yasaklanmıştı. Sistem, UEFA Finansal Fair Play kurallarına uyum amacıyla hayata geçirilmişti.
TFF’nin takım harcama limitlerini aşan kulüplere uygulayacağı yaptırımlar ise belli. Aşım oranına göre çeşitli cezalar gündeme gelecek:
%5’e kadar aşımda ihtar cezası verilecek.
%6-%10 arası aşımda kadro sınırlaması uygulanacak.
%11-%15 arası aşımda transfer yasağı devreye girecek.
%16-%20 arası aşımda 1 puan silme cezası ve ek yaptırımlar uygulanacak.
%21-%25 arası aşımda 2 puan silinecek, cezalar genişletilecek.
%26 ve üzeri aşımda 3 puan silme cezası verilecek.
Öte yandan, 21 yaş altı yerli ve yabancı oyuncular bu yaptırımlardan muaf tutulacak. TFF, genç oyuncuların gelişimini desteklemek için bu istisnayı sürdürmeye devam ediyor.
Geçmiş yıllarda açıklanan cezai maddelerin uygulanmasında çeşitli esneklikler tanınmış, bazı kulüplerin siyasi veya idari baskılarla yaptırımlardan muaf tutulduğu öne sürülmüştü. Bu nedenle, yeni sezonda açıklanan denetimlerin gerçekten uygulanıp uygulanmayacağı soru işaretlerine neden oluyor.
Ancak mevcut ekonomik ortamda yüksek enflasyon, döviz kuru dalgalanmaları ve kulüplerin borç yükü, mali disiplinin yeniden tesisi açısından TFF’nin kararlılığını sınayacak. Yapay sponsorluklar gibi uygulamaların engellenmesi, sistemin güvenilirliğini doğrudan etkileyecek.
Yeni sezonda federasyonun atacağı adımlar, gerçek mali disiplini sağlamak mı, yoksa kağıt üzerindeki dengenin sürdürülmesi mi olduğu konusundaki değerlendirmeleri belirleyecek.
