Trump yönetiminin Gazze için hazırladığı 21 maddelik barış planı, bölgede kalıcı ateşkes sağlamanın ötesinde Filistin Devleti’ne giden yolu açabileceği iddialarıyla dünya gündemine oturdu. Washington Post’un sızdırdığı detaylara göre plan, geçici bir yönetim modeli uluslararası güvenlik gücü ve esir takası gibi kritik başlıklar içeriyor.
WASHİNGTON POST’UN SIZDIRDIĞI DETAYLAR
ABD basınında yer alan bilgilere göre, Trump yönetiminin hazırladığı 21 maddelik barış planı Gazze’de kalıcı ateşkesin yanı sıra esirlerin serbest bırakılmasını da kapsıyor. Washington Post’un yayımladığı analizde, planın satır aralarında Filistin Devleti’ne kapı aralayacak kritik maddelerin yer aldığına dikkat çekildi.
GEÇİCİ YÖNETİM FORMÜLÜ
Planın en dikkat çekici noktası, Gazze’de günlük hizmetlerin yürütülmesi için “geçici bir yönetim” öngörmesi. Bu yönetimin hem Filistinli uzmanlardan hem de uluslararası aktörlerden oluşacağı ifade ediliyor. ABD’nin, yeni kurulacak bu yapıyı uluslararası bir kuruluş aracılığıyla denetleyeceği ve destekleyeceği belirtiliyor.
Barış planında, Batı Şeria’daki Filistin yönetiminin de rolü öne çıkıyor. Filistin yönetiminin, iç reformlarla güçlenerek Gazze’yi devralabilecek kapasiteye ulaşmasının hedeflendiği aktarılıyor. Bu süreç tamamlandığında ise “Filistin Devleti için güvenilir bir yolun açılabileceği” vurgulanıyor.
Planın güvenlik boyutunda ise “Uluslararası İstikrar Gücü” dikkat çekiyor. ABD’nin Arap ülkeleri ve uluslararası ortaklarla birlikte bu gücü oluşturacağı, Gazze’de güvenliği sağlamak için hızlı şekilde konuşlandıracağı belirtiliyor. Bu durum, bölgedeki dengeleri kökten değiştirebilecek bir adım olarak değerlendiriliyor.
“SAVAŞI BİTİRECEK ANLAŞMAYA YAKINIZ”
ABD Başkanı Donald Trump, gazetecilere yaptığı açıklamada, “Gazze konusunda bir anlaşmaya çok yakınız. Bu anlaşma esirleri geri getirecek ve savaşı sona erdirecek” dedi. Trump’ın, Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşerek plana onay vermesi için baskı yapması bekleniyor.
ATEŞKESİN KOŞULLARI VE ESİR TAKASI
Planın en önemli maddeleri arasında ateşkes koşulları bulunuyor. Metinde, hiçbir Gazzeli'nin zorla göçe tabi tutulmayacağı, ayrılanların ise geri dönme hakkına sahip olacağı vurgulanıyor. Ayrıca, İsrail’in 7 Ekim sonrası gözaltına aldığı 250 müebbet hapis cezasına çarptırılan kişi ile 1700 Gazzeli'yi serbest bırakacağı kaydediliyor. Esir takasında hayatını kaybeden her bir İsrailliye karşılık 15 Gazzeli'nin cenazesinin iade edileceği de belirtiliyor.
Her ne kadar plan barış umutlarını artırsa da Gazze’nin yeniden inşasıyla ilgili detaylar belirsizliğini koruyor. Enkaz kaldırma çalışmalarını kimin üstleneceği ve maliyetin hangi taraflara yüklenileceği henüz netleşmiş değil. Bu eksiklikler, planın uygulanabilirliği konusunda soru işaretleri doğuruyor.
FİLİSTİN DEVLETİ İÇİN YENİ BİR YOL MU?
Tüm bu gelişmeler planın sadece geçici bir ateşkes değil uzun vadede bağımsız Filistin Devleti’nin temellerini atabilecek bir proje olduğu yönünde yorumlanıyor. Ancak sürecin nasıl ilerleyeceği, İsrail ve Filistin taraflarının tavrı ile uluslararası aktörlerin desteğine bağlı olacak.