BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün 14 Mart 2025 tarihli raporuna göre kahve üretiminde yaşanan düşüş, küresel fiyatları son yılların en yüksek seviyesine taşıdı. Üretici ülkelerdeki sert hava koşulları fiyat artışının başlıca nedeni olarak gösterildi.
KAHVE ÜRETİMİNDE BÜYÜK DÜŞÜŞ
Vietnam’ın ihracatı sınırlandırması, Endonezya’daki aşırı yağışların üretimi yüzde 16 düşürmesi ve Brezilya’da olumsuz hava şartlarının kahve ağaçlarını etkilemesi dünya kahve piyasasını daralttı. Dünya kahvesinin yüzde 5’ini üreten Etiyopya’da ise artan sıcaklık ve düzensiz yağışlar üretim alanlarını daraltıyor.
AFRİKA’DA TARIM ALANLARI TEHLİKEDE
Sekizinci Kıta Genel Müdürü Dr. Kerem Yalçın, iklim değişikliğinin Afrika’daki tarımsal üretim ve ekosistem üzerinde ciddi riskler oluşturduğunu söyledi. Yalçın, sıcaklık artışı, yağış rejimlerinin değişmesi, aşırı hava olayları, zararlı bakteri ve hastalıkların artışının kıta genelinde tarımı tehdit ettiğini belirtti.
“Özellikle Etiyopya, Kenya, Uganda ve Ruanda gibi ülkelerde Arabica kahvesi üretimi ciddi risk altında. İklim değişikliği kahve bitkilerini doğrudan etkiliyor ve üretim alanları daralıyor” ifadelerini kullandı.
2050’YE KADAR ÜRETİMDE BÜYÜK AZALMA BEKLENİYOR
Dr. Yalçın, 2050 yılına kadar Doğu Afrika’da Arabica üretiminde yüzde 20, Robusta üretiminde ise yüzde 40’a varan bir düşüş beklendiğini açıkladı. Sıcaklığın artmasının kahve çekirdeklerinin daha hızlı olgunlaşmasına ve aroma kaybına yol açtığını belirtti.
ÇÖZÜM YOLLARI: YEREL ÇİFTÇİ VE YENİ TEKNİKLER
Uzmanlar, iklim değişikliğine uyum için kuraklığa dayanıklı kahve çeşitlerinin geliştirilmesi, tarımsal ormancılık (agroforestry) uygulamaları ve doğru sulama tekniklerinin yaygınlaştırılması gerektiğini söylüyor. Uganda ve Kenya’da bu konuda yürütülen çalışmaların umut verici olduğu kaydediliyor.
KÜLTÜREL MİRASA DİKKAT
Yalçın, kahvenin Afrika kültüründeki yerine vurgu yaparak, “Kahve, sosyal hayatın ve misafirperverliğin ayrılmaz bir parçası. Bu kültürün iklim değişikliğine feda edilmesini istemeyiz.” dedi.
