Hacı Bayram-ı Veli (1352–1430), Anadolu’nun İslamlaşmasında ve manevi şehir kimliğinin oluşmasında büyük rol oynamış önemli bir mutasavvıf, alim ve halk önderidir. Hem Osmanlı döneminde, hem de günümüz Türkiye’sinde etkisi süren Bayramiyye tarikatının kurucusudur.
Hacı Bayram-ı Veli’nin Hayatı
Asıl adı Numan bin Ahmed olan Hacı Bayram-ı Veli, 1352 yılında Ankara’nın Solfasol köyünde dünyaya geldi. İlk eğitimini Ankara’da aldı, daha sonra Şam ve Kahire gibi dönemin önemli ilim merkezlerinde eğitim gördü.
Tasavvufla Tanışması ve Bayramiyye Tarikatı
Hacı Bayram, Ankara’ya döndükten sonra tasavvufa yönelerek, Somuncu Baba (Şeyh Hamid-i Veli) ile tanıştı. Onun terbiyesinde seyr u sülûkunu tamamladı. Ardından Bayramiyye Tarikatı’nı kurarak, Anadolu’da tasavvufun ve ahlakî değerlere dayalı İslam anlayışının yayılmasına öncülük etti.
Ankara’nın Manevi Kurucusu
Hacı Bayram-ı Veli, Ankara’da kurduğu zaviye ve tekkesiyle halkı hem dini hem ahlaki konularda eğitmiş, aynı zamanda şehir kültürünün oluşmasına da katkı sağlamıştır. Bugün Ankara’nın kalbinde yer alan Hacı Bayram Veli Camii, onun adına yapılmıştır ve türbesi de buradadır.
Fatih Sultan Mehmed’in Hocası da Ondan Etkilenmiştir
Hacı Bayram-ı Veli’nin yetiştirdiği en meşhur öğrencilerden biri Akşemseddin’dir. Akşemseddin, daha sonra Fatih Sultan Mehmed’in hocası olmuş ve İstanbul’un fethine manevi katkı sunmuştur. Bu silsile, Hacı Bayram’ın etkisinin sadece halkla sınırlı olmadığını; devlet erkânına da ulaştığını gösterir.
Vefatı ve Mirası
1430 yılında Ankara’da vefat eden Hacı Bayram-ı Veli, hem halkın gönlünde yer etmiş bir veli, hem de Anadolu İslam düşüncesinde derin kökler salmış bir ilim adamı olarak hatırlanır. Bugün de on binlerce insan, Ankara’daki türbesini ziyaret ederek dua eder ve ruhani huzur arar.