Halka arz, şirketin sermayesini arttırmak ya da mevcut ortakların paylarını satma amacı güderek hisse senetlerini ilk defa halka satışa sunmasına verilen işlemin ismidir. Daha basit bir anlatımla, şirketin hisselerinin borsa aracılığı ile yatırımcılara açılmasıdır. Bu işlem sonucunda şirketin hisseleri Borsa İstanbul piyasalarında işlem görmeye başlar
HALKA ARZIN AMACI NEDİR?
Halka arza açılan şirketin amacı genelde sermaye artırımıdır. Şirket, yeni projelerini finanse etmek veya borçlarını ödemek için nakit kaynağı sağlamış olur. Ayrıca halka arz sayesinde şirkete likidite sağlanır, ortakların elindeki hisseler nakde çevrilebilir. Halka arz yapılmasının bir diğer mantığı da şirketin tanınma isteğidir. Halka arz edilen şirketler yatırımcı ve medya ilgisini üzerine çeker.
HALKA ARZ ÇEŞİTLERİ NEDİR? KAÇ ÇEŞİT VARDIR?
Halka arzın üç çeşidi vardır.
- 1. Sermaye Artırımı Yolu: Şirket yeni hisse ihraç eder, elde edilen gelir şirkete kalır.
- 2. Ortak Satışı Yolu: Mevcut ortaklar ellerindeki hisseleri satar ve gelirler ortaklara gider.
- 3. Karma: Hem sermaye artırımı hem de ortak satışının birlikte yapıldığı çeşittir.
HALKA ARZ NASIL İŞLER?
Halka arzın süreci Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) onayı ile başlar. SPK onayı alan şirketin halka arz fiyatı ve dağıtım yöntemi belirlenir. Ardından talep toplama süreci başlar. Bir kaç gün içinde toplanan talepler belirlenir ve şirket borsada işlem görmeye başlar.
HALKA ARZ KAZANDIRIR MI? YATIRIMCI İÇİN AVANTAJI NEDİR?
Halka arz sisteminde yatırımcıya sunulan şans genellikle fiyatının uygun olmasıdır. İyi gidişatı olan bir borsada halka arz genellikle düşük fiyattan piyasaya çıkar. Ancak borsanın her zaman yükselişte olacağının ve her yükselen trendde halka arzın yükseleceğinin garantisi yoktur. Şirket bazında bakıldığı zaman da bazı şirketlerin olumlu, bazılarının da olumsuz performans vereceği aşikârdır.
Ancak halka arzların asıl sebebi, genellikle herkesin alabildiği maksimum lotun aynı olmasıdır. Eşit dağılım ile herkesin belli bir sayıya kadar lot sahibi olabildiği arzlar, düşük bütçeli yatırımcıyı borsaya çeker. Çoğu düşük bütçeli yatırımcının Borsa İstanbul'da aldığı ilk hisse, bir halka arz hissesidir.
