Tarih meraklılarının sıkça araştırdığı sorulardan biri olan “II. Viyana Kuşatması hangi Osmanlı padişahı döneminde gerçekleşmiştir?” sorusu, televizyon yarışmalarında ve sınavlarda sıkça karşılaşılan bilgiler arasında yer alıyor. Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa’daki en iddialı hamlelerinden biri olan bu kuşatma, sonuçlarıyla da hem Osmanlı hem de Avrupa tarihi açısından büyük önem taşıyor. Peki, II. Viyana Kuşatması ne zaman yapıldı ve hangi padişah dönemine denk gelir?
II. Viyana Kuşatması Hangi Yılda ve Hangi Padişah Zamanında Gerçekleşti?
II. Viyana Kuşatması, Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1683 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu büyük askeri hareketin gerçekleştiği dönemde tahtta bulunan padişah ise IV. Mehmed’dir. Dolayısıyla, “II. Viyana Kuşatması hangi padişah döneminde yapılmıştır?” sorusunun doğru cevabı: C şıkkı - IV. Mehmed’dir.
IV. Mehmed, Osmanlı tahtına oldukça genç yaşta oturmuş ve 1648’den 1687 yılına kadar padişahlık yapmıştır. Onun döneminde Osmanlı Devleti, hem doğuda hem batıda birçok askeri harekât yürütmüş, ancak Viyana önlerinde alınan yenilgi imparatorluğun Avrupa'daki yükseliş döneminin sonunu hazırlamıştır.
Kuşatmanın Komutanı Kimdi?
II. Viyana Kuşatması sırasında Osmanlı ordusunun başında Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa bulunuyordu. Padişah IV. Mehmed, kuşatma bölgesine gitmemiş, ordunun sevk ve idaresini sadrazama bırakmıştır. Bu durum, savaşın yönetimi açısından büyük bir sorumluluğu Kara Mustafa Paşa’nın omuzlarına yüklemiştir.
Ancak kuşatma, planlanan şekilde ilerlemedi. Kuşatma uzun sürdü, gerekli lojistik destek sağlanamadı ve kuşatma esnasında Kutsal Roma Germen İmparatorluğu ile Lehistan Krallığı’nın ortak ordusu büyük bir karşı saldırıya geçti. 12 Eylül 1683’te gerçekleşen Kahlenberg Muharebesi sonucunda Osmanlı ordusu ağır bir yenilgiye uğradı.
II. Viyana Kuşatması’nın Tarihi Sonuçları
Bu askeri başarısızlık, yalnızca bir kuşatmanın kaybedilmesiyle sınırlı kalmadı. Aynı zamanda Osmanlı Devleti'nin Avrupa’daki ilerleyişinin durmasına ve hatta geri çekilme döneminin başlamasına neden oldu. 1683 Viyana bozgunu, Avusturya önderliğinde kurulan Kutsal İttifakın Osmanlı’ya karşı topyekûn harekete geçmesini tetikledi. Bu gelişmeler, 1699 yılında imzalanan Karlofça Antlaşması ile Osmanlı'nın büyük toprak kayıpları yaşadığı sürecin temelini attı.
Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, bu başarısızlığın ardından idam edildi. Osmanlı tarihinde ender görülen bir şekilde, doğrudan savaş başarısızlığının sorumlusu ilan edilerek görevinden alındı ve hayatı sona erdi.
IV. Mehmed Kimdir? Dönemi Neden Önemlidir?
IV. Mehmed, Osmanlı tahtına 6 yaşında çıkmış ve 39 yıl gibi uzun bir süre padişahlık yapmıştır. Bu dönem, Osmanlı'nın hem büyük seferlere çıktığı hem de içeride ciddi siyasi çalkantıların yaşandığı bir zaman dilimi olmuştur. Avcı lakabıyla da anılan IV. Mehmed, daha çok av seferlerine düşkünlüğüyle tanınır. Bu da devlet işlerinin sadrazamlar eliyle yürütülmesine neden olmuştur.
Onun döneminde Köprülüler ailesinden gelen sadrazamlar, devleti büyük ölçüde yönlendirmiştir. Ancak II. Viyana Kuşatması sonrasında yaşanan hezimet, padişahın da tahtını kaybetmesine yol açmıştır.