8. Dönem Toplu Sözleşme sürecinde memur ve memur emeklilerini yakından ilgilendiren kritik bir adım atıldı. Genel zam konusunda taraflar uzlaşamayınca, Memur-Sen zam talebini Kamu Görevlileri Hakem Heyeti’ne taşıdı. Bu gelişme sonrasında birçok kişi Kamu Görevlileri Hakem Kurulu hakkında detaylı bilgi arayışına girdi. Peki, Kamu Görevlileri Hakem Kurulu nedir, kimlerden ve kaç kişiden oluşur? Kurulun yetkileri ve görevleri nelerdir? Tüm detaylar haberimizde...
KAMU GÖREVLİLERİ HAKEM KURULU NEDİR?
Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, Türkiye’de kamu çalışanlarının maaş ve sosyal haklarını belirleyen en üst düzey karar organıdır. Toplu sözleşme görüşmelerinde taraflar arasında anlaşmazlık yaşandığında devreye girer ve nihai kararları alır. 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’na dayanarak oluşturulan bu kurul, hem hükümetin hem de sendikaların temsilcilerini bünyesinde barındırır.
KAMU GÖREVLİLERİ HAKEM KURULU KAÇ KİŞİDEN OLUŞUR?
Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, toplamda 11 üyeden oluşur. Bu üyeler, farklı kamu kurumları ve sendikalar tarafından seçilir. Kurulun üyeleri arasında bir başkan ve çeşitli kamu temsilcileri ile sendika temsilcileri bulunur. Toplantıların sağlıklı ilerleyebilmesi için her bir üye için ayrıca bir yedek üye atanır. Kararların alınabilmesi için en az sekiz üyenin katılımı gereklidir. Oylamada eşitlik çıkması durumunda, kurul başkanının oyu çift sayılır.
KAMU GÖREVLİLERİ HAKEM KURULU KİMLERDEN OLUŞUR?
Kamu Görevlileri Hakem Kurulu'nun üyeleri, hükümet ve sendikalar tarafından belirlenen temsilcilerden oluşur. Kurulda, yüksek yargı organlarından (Yargıtay, Danıştay veya Sayıştay) seçilen bir başkan, Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Personel Başkanlığı'ndan birer üye, en fazla üyeye sahip sendika konfederasyonundan iki üye, ikinci ve üçüncü sıradaki konfederasyonlardan birer üye yer alır. Bu yapı, hem hükümetin hem de sendikaların görüşlerinin dengeli bir şekilde temsil edilmesini sağlar.
SON KURUL TOPLANTISINA KİMLER KATILDI?
23 Ağustos tarihli toplantıya katılan isimler, kurulun yapısını ve karar mekanizmasını net biçimde ortaya koydu:
- Sayıştay Başkanı Metin Yener,
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan Yardımcısı Faruk Özçelik,
- Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı İsmail İlhan Hatipoğlu,
- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Burak Demiralp,
- Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkan Yardımcısı İsa Atçeken,
- Akademisyenler Prof. Dr. Fatih Uşan ve Prof. Dr. Erdinç Yazıcı,
- Memur-Sen Genel Sekreteri Mahmut Faruk Doğan,
- Türkiye Kamu-Sen Genel Başkan Yardımcısı Türkeş Güney.
HAKEM KURULU ÜYELERİNİ KİM SEÇER?
Kamu Görevlileri Hakem Kurulu üyelerinin seçimi, hükümet ve sendikalar arasında paylaştırılmış yetki ile yürütülür.
Kurulun başkanı ve dört üyesi —Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Personel Başkanlığı temsilcileri— doğrudan Bakanlar Kurulu tarafından atanır. Akademik üyelerden biri de Bakanlar Kurulu’nun tercihiyle belirlenir.
Sendikalar ise kendi üye sayılarına göre temsil hakkına sahiptir: En fazla üyeye sahip konfederasyon iki üye, ikinci ve üçüncü sıradaki konfederasyonlar ise birer üye seçme yetkisine sahiptir. Akademik üyelerden bir diğeri ise, sendikaların önerdiği yedi doçent veya daha yüksek unvana sahip öğretim üyesi arasından Bakanlar Kurulu tarafından atanır.
HAKEM KURULU NE KADAR SÜREDE KARAR VERİR?
Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, tarafların başvurusunun ardından beş gün içinde kararını almakla yükümlüdür. Toplantılar, en az sekiz üyenin katılımıyla yapılır ve çoğunlukla oy birliğiyle karar alınır.
Bu süreç, kararların hızlı ve etkin şekilde uygulanmasını sağlayarak toplu sözleşme sürecinde kamu çalışanlarının haklarının korunmasına zemin hazırlar.
HAKEM HEYETİ GÖREV VE YETKİLERİ NELER?
Kamu Görevlileri Hakem Kurulu'nun başlıca görev ve yetkileri şunlardır:
- Maaş Artışlarını Belirlemek: Taraflar arasında anlaşmazlık durumunda, memurların maaş artış oranlarını belirler.
- Sosyal Haklarla İlgili Düzenlemeler Yapmak: Memurların sosyal haklarıyla ilgili düzenlemeler yapar.
- Uyuşmazlıkları Çözmek: Taraflar arasında çıkan anlaşmazlıkları çözer.
- Bağlayıcı Kararlar Almak: Alınan kararlar bağlayıcıdır ve yürürlüğe girer.
Bu görevler, kamu çalışanlarının haklarının korunmasını ve toplu sözleşme süreçlerinin sağlıklı bir şekilde işlemesini sağlar.
HAKEM HEYETİ KURULUNA SEÇİM NASIL YAPILIYOR?
Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’na göre Hakem Kurulu, toplam 11 üyeden oluşuyor. Bu üyelerin yedisini Cumhurbaşkanı, dört üyesini ise sendikalar belirliyor.
Cumhurbaşkanı tarafından seçilen üyeler şunlardan oluşuyor:
- Yargıtay, Danıştay veya Sayıştay’da Başkan, Başkanvekili, Başkan Yardımcısı ya da Daire Başkanları arasından bir üye, kurul başkanı olarak atanıyor.
- Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen bakanlıklar ve kamu kurumlarından dört üye.
- Üniversitelerin kamu yönetimi, iş hukuku, kamu maliyesi, çalışma ekonomisi, iktisat ve işletme bilim dallarından en az Doçent unvanına sahip bir akademisyen.
- Sendika konfederasyonları tarafından önerilen yedi öğretim üyesi arasından, en fazla üyeye sahip konfederasyon üç, ikinci ve üçüncü sıradaki konfederasyonlar ikişer aday gösterebiliyor ve Cumhurbaşkanı bunlardan birini seçiyor.
Sendikalar tarafından seçilen dört üye, doğrudan sendika temsilcilerinden oluşuyor.
Yasa gereği, Hakem Kurulu anlaşmazlık konularında beş gün içinde karar almakla yükümlü.
KAMU GÖREVLİLERİ HAKEM KURULU NE İŞ YAPAR?
Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, toplu sözleşme görüşmelerinde taraflar arasında anlaşmazlık durumunda devreye girer ve aşağıdaki işlemleri gerçekleştirir:
- Toplantılar Düzenler: Tarafların görüşlerini alır ve müzakereler yapar.
- Değerlendirmeler Yapar: Ekonomik göstergeleri ve kamu bütçesini dikkate alarak değerlendirmeler yapar.
- Kararlar Alır: Taraflar arasında anlaşmazlık durumunda, nihai kararları alır ve uygular.
Bu süreç, kamu çalışanlarının haklarının güvence altına alınmasını ve toplu sözleşme sisteminin işlerliğini sağlar.
EDİTÖRDEN NOT
Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, Türkiye'de kamu çalışanlarının maaş ve sosyal haklarını belirleyen en önemli karar organıdır. Toplu sözleşme süreçlerinde taraflar arasında anlaşmazlık durumunda devreye girer ve nihai kararı verir. Bu nedenle, kamu çalışanlarının haklarının korunmasında kritik bir rol oynar.
