Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı “Kütüphane İstatistikleri 2024” raporu, Türkiye’de kütüphanelere olan ilginin her geçen yıl arttığını ortaya koydu. Ülke genelinde kütüphane sayısı 44 bin 829’a yükseldi, halk kütüphanelerinden yararlanan kişi sayısı 38,7 milyona ulaştı. Kitap sayısındaki artış ve dijital içeriklerin çoğalması Türkiye’de bilgiye erişimin giderek çeşitlendiğini gösterdi.
KÜTÜPHANE SAYISI 44 BİN 829 OLDU
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı “Kütüphane İstatistikleri” raporuna göre, Türkiye’deki toplam kütüphane sayısı 44 bin 829’a yükseldi. Bu sayı; 1 Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi, 1 Milli Kütüphane, 1.301 halk kütüphanesi, 637 üniversite kütüphanesi ve 42 bin 889 örgün ve yaygın eğitim kurumu kütüphanesinden oluşuyor.
KİTAP SAYISI 117 MİLYONU AŞTI
Kütüphanelerdeki toplam kitap sayısı 117 milyon 172 bin 954 olarak kayıtlara geçti.
Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi’nin kitap sayısı %3,2 artarak 2 milyon 613 bin 965’e ulaştı.
Milli Kütüphane’deki kitap sayısı %8,3 artışla 1 milyon 829 bin 534 olurken; üniversite kütüphanelerinde bu sayı %3,5 artışla 22 milyon 420 bin 99’a yükseldi. Halk kütüphanelerinde kitap sayısı %3,6 artarak 25 milyon 82 bin 260’a çıktı. Örgün ve yaygın eğitim kurum kütüphanelerinde ise %5,4’lük bir azalma görülerek 65 milyon 227 bin 96 kitap kaydedildi.
ELEKTRONİK KİTAP SAYISI ARTTI
Türkiye genelinde 487’si devlet, 150’si vakıf olmak üzere toplam 637 üniversite kütüphanesi bulunuyor. Üniversite kütüphanelerinde elektronik kitap sayısı %6 artarak 125 milyon 428 bin 957’ye çıktı.
Üye sayısı %2 artışla 4 milyon 282 bin 978’e yükselirken, kitap dışı materyal sayısı %4,1 azalarak 1 milyon 594 bin 486 oldu.
HALK KÜTÜPHANELERİNE İLGİ ARTIYOR
Halk kütüphanelerinden yararlanan kişi sayısı 2024’te bir önceki yıla göre %15,4 artarak 38 milyon 737 bin 705’e ulaştı. Kayıtlı üye sayısı ise %8,6 artışla 6 milyon 726 bin 993 olarak belirlendi. Bu artış, dijital erişim olanaklarının yanı sıra halk kütüphanelerinin sosyal ve kültürel faaliyetlerdeki etkinliğini de gösteriyor.
YAYIMLANAN KİTAP SAYISI AZALDI
Türkiye’de yayımlanan kitap sayısı 73 bin 482 olarak kaydedildi. Toplam yayımlanan materyal sayısı ise bir önceki yıla göre %6,5 azalarak 92 bin 595’e geriledi.
Konu bazında incelendiğinde yayınların %21,4’ünü akademik, %21,3’ünü yetişkin kurgu edebiyat, %19,4’ünü ise eğitim alanındaki kitaplar oluşturdu.
OKUMA KÜLTÜRÜ GÜÇLENİYOR
Son beş yıllık tablo, Türkiye’de okuma ve kütüphane kullanım alışkanlıklarının istikrarlı biçimde yükseldiğini ortaya koydu. Özellikle halk ve üniversite kütüphanelerine olan ilgi dijital kaynakların artışıyla birlikte bilgiye erişimin daha kolay hale geldiğini gösteriyor.
VERİLER BİZE NE GÖSTERİYOR?
Veriler Türkiye’de kütüphanelerin artık sadece kitap ödünç alınan yerler olmaktan çıkıp, bilginin paylaşıldığı toplumsal merkezlere dönüştüğünü gösteriyor. Halk kütüphanelerinden yararlanan kişi sayısındaki artış, insanların kültürel etkinlikler ve öğrenme süreçlerinde kütüphaneleri daha fazla tercih ettiğini ortaya koyuyor.
Diğer yandan üniversite kütüphanelerinde elektronik kitap sayısındaki artış, dijital dönüşümün okuma alışkanlıklarına da yansıdığını kanıtlıyor. Geleneksel basılı kaynaklarla birlikte dijital erişimin güçlenmesi özellikle gençlerin bilgiye hızlı ve kolay ulaşma isteğini yansıtıyor.
Dikkat çekici bir nokta da örgün ve yaygın eğitim kurumlarındaki kitap sayısındaki azalma. Bu durum okul kütüphanelerinin fiziksel kaynaklara erişim konusunda güç kaybettiğini düşündürüyor. Dijitalleşme süreci ilerlerken eğitim kütüphanelerinin bu dönüşüme nasıl uyum sağlayacağı önümüzdeki yıllarda önemli bir tartışma konusu olacak gibi görünüyor.
TÜİK verileri Türkiye’de okuma kültürünün güçlendiğini, bilgiye erişimin yaygınlaştığını ve kütüphanelerin toplumun her kesimine ulaşma potansiyelini artırdığını açıkça ortaya koyuyor.