Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Ekim 2025 verileri, finans sektörü dışındaki firmaların döviz dengesinde toparlanma sinyalleri verdiğini ortaya koydu. Şirketlerin döviz varlıklarındaki artış borçlanmayı gölgede bırakırken, net döviz açığı 803 milyon dolar azalarak 182 milyar 799 milyon dolara geriledi. Uzun vadeli borçlanma ve ihracat alacaklarındaki büyüme, şirketlerin döviz pozisyonunu güçlendiren önemli faktörler oldu.
İHRACAT ALACAKLARI VE YURT DIŞI YATIRIMLAR VARLIKLARI ARTIRDI
Ekim ayında şirketlerin döviz varlıklarındaki artışın lokomotifi ihracat alacakları oldu. Eylül ayına kıyasla:
İhracat alacakları 1 milyar 281 milyon dolar,
Yurt dışına doğrudan sermaye yatırımları 656 milyon dolar yükseldi.
Buna karşın yurt içi bankalardaki mevduatlar ve menkul kıymetler gibi kalemlerde sınırlı düşüşler görüldü. Bu tablo şirketlerin varlık tarafında daha güçlü bir büyüme kaydettiğini gösteriyor.
BORÇLANMADA TERCİH UZUN VADELİ
Yükümlülüklerde ise borçlanma yapısı dikkat çekti. Yurt dışından sağlanan nakdi krediler 1 milyar 697 milyon dolar artarken, ithalat borçları ve yurt içi bankalardan alınan kredilerde düşüş yaşandı.
Vade yapısında ise kısa vadeli borçlardan kaçınma öne çıktı. Yurt dışı kaynaklı uzun vadeli krediler 1 milyar 497 milyon dolar artarken, kısa vadeli krediler hem yurt içinde hem yurt dışında azaldı. Bu durum, reel sektörün borç yönetiminde daha temkinli ve uzun vadeli strateji benimsediğini gösteriyor.
KISA VADELİ DÖVİZ POZİSYONU GÜÇLENİYOR
Şirketlerin kısa vadeli (1 yıl içinde ödenmesi gereken) döviz dengesi de güven veriyor. Ekim sonu itibarıyla:
Kısa vadeli varlıklar 142 milyar 63 milyon dolar,
Kısa vadeli yükümlülükler 131 milyar 328 milyon dolar oldu.
Böylece “Kısa Vadeli Net Döviz Pozisyonu Fazlası” bir önceki aya göre 1 milyar 813 milyon dolar artarak 10 milyar 735 milyon dolara yükseldi. Kısa vadeli borçların toplam borç stoku içindeki payı ise yüzde 37 seviyesinde dengelendi.
Ekim 2025 itibarıyla şirketlerin döviz kasası belirgin şekilde güçlendi. Varlıklardaki artış, uzun vadeli ve yurt dışı borçlanmadaki yükseliş ile birleşince net döviz açığı azalırken, kısa vadeli pozisyon fazlası güven verici seviyelere ulaştı. Bu tablo, şirketlerin döviz riskini yönetmede daha kontrollü ve sağlıklı bir dönemden geçtiğini gösteriyor.