Norveç Nobel Enstitüsü, 2025 Nobel Barış Ödülü için nihai kararın günler önce verildiğini duyurdu. ABD Başkanı Donald Trump’ın adı, ödül için yapılan spekülasyonlara rağmen listeye girmediği iddia edildi.
ÖDÜL PAZARTESİ GÜNÜ BELİRLENDİ
Nobel Barış Ödülü’nü belirleyen Norveç Nobel Komitesi’nin yaptığı açıklamaya göre, bu yılın ödül sahibi 7 Ekim Pazartesi günü kesin olarak belirlendi.
Enstitü, kararın artık değiştirilemeyeceğini vurgulayarak, ödül için yapılan son dakika spekülasyonlarına da noktayı koydu.
TRUMP'IN NOBEL BARIŞ ÖDÜLÜ BEKLENTİLERİ BOŞA ÇIKTI
ABD Başkanı Donald Trump, Gazze’de sağlanan ateşkes sürecindeki rolü nedeniyle destekçileri tarafından Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmesi gerektiği yönünde gündeme taşınmıştı. Ancak Enstitü’nün açıklamasına göre, Trump’ın bu yılki değerlendirme sürecinde dikkate alınmadığı görünüyor.
Norveç Nobel Komitesi, her yıl olduğu gibi bu yıl da 300’ü aşkın aday arasından seçim yaptı. Aday isimleri gizli tutulsa da bazı başvurular kamuoyuyla paylaşıldı. Trump’ın ismi kamuoyunda konuşulsa da, ödül kararının daha önce verilmiş olması, beklentilerin boşa çıktığını gösterdi.
SONUÇ 10 EKİM'DE AÇIKLANACAK
Nobel Barış Ödülü, her yıl olduğu gibi bu yıl da 10 Ekim’de Norveç’in başkenti Oslo’da kamuoyuna duyurulacak. Ödül, dünya barışına katkıda bulunan kişi veya kurumlara veriliyor ve uluslararası düzeyde büyük prestij taşıyor.
Bu yıl ödülün kime verileceği henüz açıklanmadı, ancak Norveç Nobel Enstitüsü'nün son açıklaması, Donald Trump’ın ödül için yarış dışı kaldığını kesinleştirdi.
NETENYAHU, TRUMP'I ADAY GÖSTERMİŞTİ
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu geçtiğimiz aylarda Trump'ı ödüle aday gösterdiğini söylemişti.
Netanyahu Temmuz'da ödül komitesine yazdığı mektupla Trump'ı aday gösterirken "Şu anda biz konuşurken, barışı sağlıyor. Bir ülkeden, bir bölgeden diğerine" demişti.
HANGİ SİYASİ LİDERLER ALMIŞTI?
Nobel Barış Ödülü, siyaset dünyasından pek çok isme verildi. Ancak bu ödüller zaman zaman büyük tartışmalara da neden oldu.
"OBAMA'YA 9 AYDA NOBEL: NE İÇİN?"
2009 yılında dönemin ABD Başkanı Barack Obama, göreve gelişinden yalnızca dokuz ay sonra ödüle layık görüldü. "Uluslararası diplomasiyi ve halklar arasında iş birliğini güçlendirme çabaları" gerekçe gösterilse de, birçok kişi bu kararın aceleci olduğunu düşündü. Obama'nın kendisi bile yıllar sonra “Ne için?” diyerek ödüle şaşırdığını yazdı.
1994'te Filistin lideri Yaser Arafat, İsrail Başbakanı İzak Rabin ve Dışişleri Bakanı Şimon Peres ile birlikte, Oslo Barış Anlaşması’nı imzalamaları nedeniyle ödül aldı. Ancak Arafat'ın geçmişte silahlı mücadele vermesi, bu kararı oldukça tartışmalı hâle getirdi.
SUU KYİ'NİN SESSİZLİĞİ: BARIŞ İKONUNDAN ELEŞTİRİ ODAĞINA
Myanmar lideri Aung San Suu Kyi, 1991'de barışçıl direnişi nedeniyle ödüle layık görüldü. Fakat yıllar sonra Arakanlı Müslümanlara yönelik insan hakları ihlalleri karşısındaki sessizliği, ödülünün geri alınması yönünde çağrılara yol açtı.
2019’da Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Eritre ile yıllar süren sınır anlaşmazlığını sonlandırması nedeniyle ödül aldı. Ancak kısa bir süre sonra, Tigray bölgesinde yaşanan çatışmalar nedeniyle uluslararası kamuoyunun eleştirilerine maruz kaldı.
1973’te ise dönemin ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger, Vietnam Savaşı'ndaki ateşkes sürecine katkısı nedeniyle ödül kazandı. Ancak Kissinger'ın ABD'nin dış müdahalelerindeki rolü, ödülün meşruiyetini sorgulatan başka bir örnek oldu.
Bunların yanında, 2004 yılında ödül kazanan Kenyalı çevre aktivisti Wangari Maathai, HIV hakkındaki bilim dışı açıklamaları nedeniyle daha sonra eleştirildi.
